Forensic accounting: fraud examination and prevention through the identification of fraudster's profile and organizational culture

Abstract

Fraud is a multidimensional issue that concerns investors, regulators, auditors, and the public. The wave of corporate failures at the beginning of the 21st century, raised interest on this issue, making forensic accounting an emerging and promising mechanism available to professionals for effective and efficient prevention, detection, and deterrence of fraud and also a challenging research area for academics. Even though regulation was issued in the aftermath of fraud scandals and the disclosure of corporate governance deficiencies, still legislating human behavior is impossible. As it is “human beings who commit fraud” (Ramamoorti, 2008), it is important to reveal the inner forces that lead employees to fraudulent acts, and in turn delve into their psychology. However, considering that employees work within a context, their behavior affects the firm and vice-versa, firm’s organizational culture does affect their behavior. That being the case, the objective of this thesis is to map the profile of a possible fraud perpetrator and, in turn answer the question of “why employees do bad things”. To achieve this aim, a sample of 214 employees working in private firms in Greece was examined through a four-stage research. In the first stage of the research, the impact of personal attributes, involving personality traits and demographics, on employees’ propensity to commit or engage in fraud, is being explored. The results reveal that an employee who is characterized as being unconscientious, disagreeable, close to experience, and extrovert, includes the typical characteristics of a possible fraud perpetrator. Then, in the second stage of the research, the impact of organizational culture on employees’ fraudulent behavior is being examined. The results reveal that the existence of an ethical organizational culture within a firm reduces fraud likelihood. In specific, congruency of management, feasibility, and transparency, significantly influence employees’ aversion to fraud. In the third stage of the research the moderating role of organizational culture on the relationship between personal attributes and fraudulent behavior is being explored. The results reveal a significant intervening role of ethical culture on the relationships between openness and extraversion with behavior. Finally, in the fourth stage of the research, four additional analyses are being performed. The first examines the impact of personal attributes and organizational culture simultaneously on employees’ fraudulent behavior. The other three analyses investigate the personal attributes that affect an employee’s tendency to commit financial statement fraud, be corrupted, and misappropriate firm’s assets. The results reveal that when culture is included in the research model, only conscientiousness and openness affect an employee’s behavior. In addition, regarding the fraudster’s profile in view of the three types of occupational fraud, the possible financial statement fraud perpetrator and the employee who is likely to commit asset misappropriation, is unconscientious and close to experience, whistle the possible corrupted employee is extravert. The results of this thesis are useful to academics and professionals. In terms of academic contribution, this thesis expands the forensic accounting literature on the behavioral analysis of fraud by mapping the profile of a possible fraud perpetrator and applying an interdisciplinary approach through the use of accounting and psychology theories. In terms of professionals, the results of the thesis can be used during selection and recruiting processes, as an additional means of evaluating employees’ tendency to fraud, preventing in this way future fraud incidents within the firm. In addition, the results can be used as red flags by auditors and forensic accountants when investigating a fraud case.

Η απάτη αποτελεί ένα πολυδιάστατο και πολύπλευρο φαινόμενο που απασχολεί πέραν των επενδυτών, ελεγκτών, νομοθετών, και τους απλούς πολίτες. Η αποκάλυψη πλήθους εταιρικών σκανδάλων στις αρχές του 21ου αιώνα, αύξησε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον όλων αναφορικά με το συγκεκριμένο ζήτημα, εμφανίζοντας τη δικανική λογιστική ως το μέσο για την αποτελεσματική πρόληψη, αντιμετώπιση και περιορισμό της απάτης. Παράλληλα, η δικανική λογιστική αναδείχθεικε ως ένας νέος τομέας έρευνας για τους ακαδημαϊκούς στην προσπάθεια περεταίρω συμβολής τους στον επιχειρηματικό κόσμο. Παρότι σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις πραγματοποιήθηκαν ως επακόλουθο των σκανδάλων, η νομοθέτηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς παραμένει αδύνατη. Καθώς «οι άνθρωποι είναι αυτοί που διαπράττουν απάτη» (Ramamoorti, 2008), είναι σημαντικό να εντοπιστούν οι εσωτερικές δυνάμεις που ωθούν έναν εργαζόμενο στη διάπραξη απάτης και ως εκ τούτου κρίνεται σκόπιμο να διερευνηθούν σε βάθος τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που τους οδηγούν σε τέτοια συμπεριφοριφορά. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπάλληλοι εργάζονται εντός ενός δομημένου περιβάλλοντος εργασίας, αξίζει να σημειωθεί ότι η συμπεριφορά των ιδίων επηρεάζει και ταυτόχρονα επηρεάζεται από την οργανωσιακή κουλτούρα της επιχείρησης στην οποία εργάζονται. Κατόπιν των παραπάνω, σκοπό της παρούσας διατριβής αποτελεί η σκιαγράφηση του προφίλ του πιθανού δράστη και κατά συνέπεια η απάντηση του ερωτήματος «γιατί οι εργαζόμενοι διαπράττουν οικονομικά εγκλήματα». Προκειμένου να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, εξετάστηκε δείγμα 214 υπαλλήλων που απασχολούνται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα μέσω μίας έρευνας τεσσάρων σταδίων. Ειδικότερα, στην πρώτη φάση της έρευνας, εξετάστηκε η επίδραση των δημογραφικών χαρακτηριστικών και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας των εργαζομένων στην τάση τους για διάπραξη ή συμμετοχή σε απάτη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της φάσης, ένας εργαζόμενος που χαρακτηρίζεται ως ασυνείδητος, δυσάρεστος, εξωστρεφής και μη δεκτικός σε νέες εμπειρίες, αποτελεί τυπικό παράδειγμα πιθανού δράστη. Στη συνέχεια, στο δεύτερο στάδιο της έρευνας εξετάστηκε η επιδραση της οργανωσιακής κουλτούρας στην τάση των εργαζομένων για διάπραξη ή συμμετοχή σε απάτη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της φάσης, η ύπαρξη μίας ηθικής οργανωσιακής κουλτούρας στην επιχείρηση μειώνει την πιθανότητα διάπραξης απάτης από πλευράς των εργαζομένων. Πιο συγκεκριμένα, η διαφάνεια, η συνέπεια των διευθυντικών στελεχων και η εφαρμοσιμότητα των επιχειρηματικών στόχων, αποτελούν τους πιο σημαντικούς παράγοντες οργανωσικής κουλτούρας, η ύπαρξη των οποίων οδηγεί του εργαζόμενους σε αποστροφή εμφάνισης ή υιοθέτησης παραβατικής συμπεριφοράς. Στο τρίτο στάδιο της έρευνας εξετάστηκε ο διαμεσολαβητικός ρόλος της οργανωσιακής κουλτούρας στις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στα προσωπικά χαρακτηριστικά ενός εργαζόμενου και στην τάση του για διάπραξη ή συμμετοχή σε απάτη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της φάσης, η ύπαρξη ηθικής οργανωσιακής κουλτούρας διαμεσολαβεί στατιστικά σημαντικά στις σχέσεις συμπεριφοράς-εξωστρέφιας και συμπεριφοράς-δεκτικότητας σε νέες εμπειρίες. Τέλος, στο τέταρτο στάδιο της έρευνας, διενεργήθηκαν τέσσερις επιπρόσθετες αναλύσεις. Στην πρώτη εξετάστηκε η επίδραση των προσωπικών χαρακτηριστικών των εργαζομένων και της οργανωσιακής κουλτούρας της επιχείρησης ταυτόχρονα στην τάση των υπαλλήλων για απάτη. Στις άλλες τρεις διερευνήθηκε διακριτά η επίδραση των προσωπικών χαρακτηριστικών των εργαζομένων στη τάση τους για διάπραξη απάτης στις οικονομικές καταστάσεις, διαφθορά και ιδιοποίηση περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των παραπάνω αναλύσεων, όταν η οργανωσιακή κουλτούρα συμπεριλαμβάνεται στο ερευνητικό μοντέλο, μόνο η ενσυνειδησία και η δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες επηρεάζουν την παραβατική συμπεριφορά των εργαζομένων. Επιπλέον, αναφορικά με το προφίλ του πιθανού δράστη σε σχέση με τους τρεις τύπους απάτης, ο πιθανός δράστης παραποίησης οικονομικών καταστάσεων και ιδιοποίησης περιουσιακών στοιχείων εμφανίζει παρόμοια χαρακτηριστικά και παρουσιάζεται ως ασυνείδητος και μη δεκτικός σε νέες εμπειρίες, ενώ αντίθετα ο εργαζόμενος με τάση στη διαφθορά εμφανίζει χαρακτηριστικά εξωστρέφιας. Τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής είναι χρήσιμα τόσο στην ακαδημαϊκή κοινότητα, όσο και στους επαγγελματίες. Όσο αφορά την ακαδημαϊκή συμβολή, η παρούσα μελέτη διευρύνει τη βιβλιογραφία της δικανικής λογιστικής σε σχέση με τη συμπεριφορική ανάλυση της απάτης μέσω της σκιαγράφησης του προφίλ του πιθανού δράστη και της εφαρμογής μίας διεπιστημονικής προσέγγισης όπου συνδυάζονται θεωρίες της λογιστικής και της ψυχολογίας. Όσο αφορά την πρακτική συμβολή, τα αποτελέσματα της μελέτης δύναται να αξιοποιηθούν από τις επιχειρήσεις κατά της διάρκεια των διαδικασιών επιλογής και πρόσληψης εργαζομένων, ως ένα επιπρόσθετο μέσο για την αξιολόγηση της τάση τους για συμμετοχή ή διάπραξη απάτης, προλαμβάνοντας με αυτό τον τρόπο την εμφάνιση μελλοντικών φαινομένων απάτης στην επιχείρηση από πλευράς των εργαζομένων. Πέραν αυτών, τα αποτελέσματα της διατριβής μπορούν επιπρόσθετα να χρησιμοποιηθούν ως σημάδια απάτης από τους ελεγκτές και τους επαγγελματίες απάτης κατά τη διάρκεια διερεύνησης τέτοιου είδους περιπτώσεων.