Χορήγηση της κρεατίνης ως επικουρικής θεραπείας στην κετογονική δίαιτα σε παιδιά και εφήβους με ανθεκτική επιληψία

Abstract

Introduction. It is necessary to have alternative methods of antiepileptic intervention for patients with drug-resistant epilepsy. The antiepileptic action of the ketogenic diet has been extensively studied and has not been fully elucidated. There are several theories that explain this action. The ketogenic diet improves mitochondrial function and cellular energy as well as the PCr / Cr ratio. Creatine administration can also improve cellular energy. The aim of the study is to investigate the role of creatine as adjunctive therapy in the ketogenic diet in children with drug-resistant epilepsy. Material and method. An open label study was performed on 22 children with drug-resistant epilepsy who were already on a ketogenic diet. The inclusion criteria for the study were drug-resistant epilepsy, application of the ketogenic diet for 4-24 months, without eliminating convulsions, with a constant frequency of both convulsions and antiepileptic medication in the last 3 months before creatine administration. Twelve of the 22 children had some degree of decreased seizure frequency but no children were free of seizures. All patients were given supplemental creatine. The response to treatment was evaluated by the difference between the number of seizures that occurred after and before treatment (ketogenic diet or creatine supplementation). Full control was defined as non-occurrence of seizures during the period under review. The recording was made by the children's parents / caregivers in a diary. The duration of co-administration of ketogenic diet and creatinine was 3-12 months. The effects of creatine application as adjuvant therapy in the ketogenic diet appeared within 2 weeks. Results. The patients who participated throughout the study were 13 boys and 9 girls, with an average age of 50.77 months. Ιn terms of the diagnosis of epilepsy, the most common were idiopathic epilepsy 22.7% and Lennox-Gastaut syndrome 18.2%, while in terms of the type of seizures, the most common were infantile seizures 22.7% and grand mal. Of the 22 patients, 12 showed a reduction in the frequency of seizures by 20-70% only with the application of the classic ketogenic diet. No patients experienced complete elimination of convulsions, while 10 of the patients had no response to the ketogenic diet. The adjunctive use of creatine supplement with ketogenic diet caused a complete cessation of seizures in 2 of 22 patients and reported a 70% to 90% reduction in the incidence of seizures in 4 other patients. The improvement in the frequency of seizures after creatinine supplementation was significantly correlated with the improvement from the ketogenic diet with r2: 0.932 and p: 0.001. Creatine was well tolerated by all patients and did not affect the level of ketosis achieved with the ketogenic diet. Conclusions. Although our study included a small number of patients, however, the effects of creatine supplementation on the ketogenic diet in children with persistent epilepsy appear to be either positive or neutral. The response to creatinine appears to be strongly dependent on a previous response to the ketogenic diet as patients who had not improved with the ketogenic diet showed no improvement with adjuvant creatine administration. We suggest that creatine supplementation may increase the effectiveness of the ketogenic diet in reducing epileptic seizures, possibly by increasing phosphocreatine and enhancing the energy balance of the brain.

Εισαγωγή. Είναι αναγκαίο να υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι αντιεπιληπτικής παρέμβασης για τους ασθενείς με φαρμακοανθεκτική επιληψία. Η αντιεπιληπτική δράση της κετογονικής δίαιτας έχει μελετηθεί εκτενώς, δεν έχει διευκρινισθεί πλήρως. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που εξηγούν αυτήν την δράση. Η κετογονική δίαιτα βελτιώνει τη μιτοχονδριακή λειτουργία και την κυτταρική ενέργεια καθώς και την αναλογία PCr/Cr. H χορήγηση της κρεατίνης μπορεί επίσης να βελτιώσει την κυτταρική ενέργεια. Στόχος της μελέτης είναι να διερευνηθεί το ρόλο της κρεατίνης ως επικουρικής θεραπείας στην κετογονική δίαιτα σε παιδιά με φαρμακοανθεκτική επιληψία. Υλικό και μέθοδος. Πραγματοποιήθηκε μελέτη open label σε 22 παιδιά με ανθεκτική επιληψία που βρίσκονταν ήδη σε αγωγή με κετογονική δίαιτα. Τα κριτήρια ένταξης στην μελέτη αποτελούσαν η ανθεκτική επιληψία, η εφαρμογή της κετογονικής δίαιτας για 4-24 μήνες, χωρίς εξάλειψη σπασμών, με σταθερή τόσο την συχνότητα των σπασμών όσο και της χορηγούμενης αντιεπιληπτικής φαρμακευτικής αγωγής το τελευταίο 3μηνο πριν την χορήγηση της κρεατίνης. Τα 12 από τα 22 παιδιά είχαν εμφανίσει κάποιου βαθμού μείωση της συχνότητας των σπασμών αλλά κανένα παιδί δεν ήταν ελεύθερο επιληπτικών κρίσεων. Σε όλους τους ασθενείς χορηγήθηκε συμπληρωματικά κρεατίνη. Η ανταπόκριση στην θεραπεία αξιολογήθηκε με την διαφορά μεταξύ του αριθμού των επιληπτικών κρίσεων που εμφάνισαν μετά και πριν την θεραπευτική παρέμβαση (εφαρμογή κετογονικής ή και προσθήκη κρεατίνης). Ο πλήρης έλεγχος ορίσθηκε ως μη εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Η καταγραφή γινόταν από τους γονείς/φροντιστές των παιδιών σε ένα ημερολόγιο. Η διάρκεια εφαρμογής της συγχορήγησης κετογονικής δίαιτας και κρεατίνης ήταν 3-12μήνες. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής της κρεατίνης ως επικουρικής θεραπείας στην κετογονική δίαιτα εμφανίζονταν εντός 2 εβδομάδων. Αποτελέσματα. Oι ασθενείς που μετείχαν σε όλη την διάρκεια της μελέτης ήταν 13 αγόρια και 9 κορίτσια, με μέσο όρο ηλικίας τους 50,77 μήνες. Όσον αφορά στην διάγνωση της επιληψίας η πιο συχνή ήταν η ιδιοπαθής επιληψία 22,7% και το σύνδρομο Lennox-Gastaut 18,2% ενώ σε ότι αφορά τον τύπο σπασμών, συχνότεροι ήταν οι βρεφικοί σπασμοί 22,7% και οι σπασμοί τύπου grand mal 18,2 %. Από τους 22 ασθενείς οι 12 παρουσίασαν μείωση στην συχνότητα των σπασμών από 20-70% μόνο με την εφαρμογή της κλασσικής κετογονικής δίαιτας. Σε κανέναν ασθενή δεν παρουσιάσθηκε πλήρης εξάλειψη των σπασμών ενώ 10 από τους ασθενείς δεν είχαν καμία ανταπόκριση στην εφαρμογή της κετογονικής δίαιτας. Η επικουρική χρήση της κρεατίνης συμπληρωματικά στην κετογονική δίαιτα προκάλεσε πλήρη διακοπή των επιληπτικών κρίσεων σε 2 από τους 22 ασθενείς και αναφέρθηκε μείωση κατά 70% έως 90% στη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων σε 4 άλλους ασθενείς. Η βελτίωση στη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων μετά την προσθήκη κρεατίνης παρουσίασε σημαντική συσχέτιση με τη βελτίωση από την κετογονική δίαιτα με r2:0.932 και p:0.001. Η κρεατίνη έγινε καλώς ανεκτή από όλους τους ασθενείς και δεν επηρέασε το επίπεδο της κέτωσης, που επιτεύχθηκε με την κετογονική δίαιτα. Συμπεράσματα. Η μελέτη περιλαμβάνει μικρό αριθμό ασθενών, εντούτοις η επίδραση της επικουρικής χρήσης της κρεατίνης στην κετογονική δίαιτα σε παιδιά με ανθεκτική επιληψία φαίνεται να είναι είτε θετική είτε ουδέτερη. Η ανταπόκριση στη χορήγηση κρεατίνης φαίνεται να εξαρτάται έντονα από προηγούμενη ανταπόκριση στην κετογονική δίαιτα καθώς οι ασθενείς που δεν είχαν βελτιωθεί με την κετογονική δίαιτα δεν εμφάνισαν καμία βελτίωση με την επικουρική χορήγηση της κρεατίνης. Υποθέτουμε ότι η συμπληρωματική χορήγηση της κρεατίνης μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της κετογονικής δίαιτας στη μείωση των επιληπτικών κρίσεων, πιθανώς αυξάνοντας τη φωσφοκρεατίνη και ενισχύοντας την ενεργειακή ισορροπία του εγκεφάλου.