Οικογενειακοί ρόλοι και αξίες ανδρών και γυναικών στη σύγχρονη ελληνική οικογένεια

Abstract

The term “family” has been studied since the beginning of the last century by a large number of researchers and many disciplines. The purpose of this thesis is to study the perceptions of men and women in the modern Greek family through the roles and values that its members bring to it. Individual research objectives are to investigate whether the family roles of father, mother, grandfather and grandmother are related to the geographical proximity of family members as well as to whether family members’ roles are related to family values. The sample of our study consisted of 666 parents of preschool children aged between 23-57 years, from all geographical regions of Greece. Males are 187 which corresponds to 28.08% with an average age of 40 years(SD = 6.23) and females are 479 which corresponds to 71.62% with an average age of 36.39 years (SD = 5.38). The research tools used are the Geographical Proximity Scale (Georgas et al. 2001), which studies the emotional bonds and the geographical distance among the members of the nuclear and extended family, the Family Roles Scale (Georgas et al., 2006) consisting of 22 statements exploring respondents perceptions of family roles and functions of members within the family and the Family Values Scale (Georgas, 1999) consisting of 18 proposals on family values and examines the perceptions of the values of family members. Responses were coded using the statistical analysis program IBM SPSS Statistics (v.23). In conclusion, the sample responses show that the mother is still superior to the emotional role and care of the children while the financial contribution is the same for both parents. Also, men perceive the father’s family role as a member of the family with a significant contribution to all areas within it.

Ο όρος «οικογένεια» μελετάται ήδη από τις αρχές του περασμένου αιώνα από πλήθος ερευνητών και πολλών επιστημονικών πεδίων. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη των αντιλήψεων των ανδρών και των γυναικών στη σύγχρονη ελληνική οικογένεια μέσα από τους ρόλους και τις αξίες που φέρουν τα μέλη της σε αυτή. Επιμέρους ερευνητικοί στόχοι είναι η διερεύνηση του κατά πόσο οι οικογενειακοί ρόλοι του πατέρα, της μητέρας, του παππού και της γιαγιάς συνδέονται με τη γεωγραφική εγγύτητα των μελών της οικογένειας όπως επίσης κατά πόσο σχετίζονται οι οικογενειακοί ρόλοι των μελών με τις οικογενειακές αξίες. Το δείγμα της έρευνάς μας αποτελείται από 666 γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας 23-57 ετών, από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας. Οι άνδρες είναι το 28,08% (n=187) με μέσο όρο ηλικίας 40 ετών (SD=6,23) και οι γυναίκες είναι το 71,62% (n=479) με μέσο όρο ηλικίας 36,39 ετών (SD=5,38). Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν είναι το Ερωτηματολόγιο Γεωγραφικής εγγύτητας (Georgas et al. 2001), το οποίο μελετά τους συναισθηματικούς δεσμούς και την απόσταση μεταξύ των μελών της πυρηνικής και της ευρύτερης οικογένειας, το Ερωτηματολόγιο Οικογενειακών Ρόλων/FamilyRoles Scale (Georgas, Giotsa, Mylonas & Bafiti, 2006) που αποτελείται από 22 προτάσεις-δηλώσεις και διερευνά τις αντιλήψεις των ερωτώμενων για τους οικογενειακούς ρόλους και λειτουργίες των μελών μέσα στην οικογένεια και το Ερωτηματολόγιο Οικογενειακών Αξιών/Family Values Scale (Georgas, 1999) που αποτελείται από 18 προτάσεις που αφορούν οικογενειακές αξίες. Η κωδικοποίηση των απαντήσεων έγινε με τη χρήση του ερευνητικού προγράμματος στατιστικής ανάλυσης IBM SPSS Statistics (v.23). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στις αντιλήψεις των συμμετεχόντων για τους ιεραρχικούς ρόλους του πατέρα και της μητέρας, ως προς το φύλο τους. Επίσης, παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, ως προς το φύλο των συμμετεχόντων, σχετικά με τον οικονομικό ρόλο του πατέρα, της μητέρας, του παππού και της γιαγιάς. Συμπερασματικά, από τις απαντήσεις του δείγματος παρατηρούμε ότι η μητέρα εξακολουθεί να υπερτερεί στο συναισθητικό ρόλο και στη φροντίδα των παιδιών ενώ η οικονομική συμβολή είναι και για τους δύο γονείς η ίδια. Επίσης, οι άνδρες του δείγματος αντιλαμβάνονται τον οικογενειακό ρόλο του πατέρα ως ένα μέλος της οικογένειας με πολύ σημαντική συμβολή σε όλους τους τομείς μέσα σε αυτή.