Συμμετοχική διακυβέρνηση και πολιτικά δίκτυα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: ηγεσία, θεσμική συγκρότηση και νομιμοποίηση

Abstract

The purpose of this thesis is to highlight the framework of participatory governance in Greek Local Government. To achieve this, empirical research has been conducted on the functioning of municipal councils, statutory participatory structures of local government and informal participatory structures to address specific key issues of local society in the form of political networks. The study focused on institutional set up, leadership and legitimacy. At the first level is the critical approach to the theoretical framework on participatory governance, leadership and legitimacy. In a second phase, an attempt is made to link the active participation of city councilors in town council meetings. The next step is attempting to link the political decision-making process as a process of active citizens' participation in the statutory participatory structures (Municipal Consultative Committee and Migrant Integration Council). It then attempts to link the political decision-making process as a process of involving active citizens in the informal ad hoc political networks formed to tackle contemporary problems of local society (e.g. Social Grocery, immigrant housing structures, etc.). Finally, it attempts to explore the role of leadership -political, technological and civil society- in the processes of consultation and participation mentioned above. The comparison and complementarity of the above approaches highlight the weaknesses and difficulties as well as the positive features and signs of participatory governance in contemporary Greek Local Government.

Σκοπός της διατριβής είναι η ανάδειξη του πλαισίου της συμμετοχικής διακυβέρνησης στην ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για την επίτευξη αυτού του στόχου διενεργήθηκε εμπειρική έρευνα σχετική με τη λειτουργία των δημοτικών συμβουλίων, των θεσμοθετημένων συμμετοχικών δομών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των άτυπων συμμετοχικών δομών προς αντιμετώπιση συγκεκριμένων καίριων ζητημάτων της τοπικής κοινωνίας υπό μορφή πολιτικών δικτύων. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε θέματα θεσμικής συγκρότησης, ηγεσίας και νομιμοποίησης. Σε πρώτο επίπεδο επιχειρείται η κριτική προσέγγιση θεωρητικού πλαισίου σχετικά με τη συμμετοχική διακυβέρνηση, την ηγεσία και τη νομιμοποίηση. Σε δεύτερο στάδιο καταβάλλεται προσπάθεια να αναλυθεί η συμμετοχή των δημοτικών συμβούλων εντός των συνεδριάσεων των δημοτικών συμβουλίων και να συνδεθεί με την διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σε επόμενο επίπεδο επιχειρείται η σύνδεση της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων ως διαδικασία συμμετοχής ενεργών πολιτών στις θεσμοθετημένες συμμετοχικές δομές (Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης και Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών). Εν συνεχεία, επιχειρείται η σύνδεση της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων ως διαδικασία συμμετοχής ενεργών πολιτών στα άτυπα πολιτικά δίκτυα που σχηματίστηκαν ad hoc προς αντιμετώπιση σύγχρονων προβλημάτων της τοπικής κοινωνίας (π.χ. Κοινωνικό Παντοπωλείο, δομές φιλοξενίας μεταναστών κ.λπ.). Τέλος, επιχειρείται η διερεύνηση του ρόλου της ηγεσίας –πολιτικής, τεχνοκρατικής και κοινωνίας των πολιτών- σε διαδικασίες διαβούλευσης και συμμετοχής που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η σύγκριση και συμπληρωματικότητα των ανωτέρω προσεγγίσεων αναδεικνύει τις αδυναμίες και δυσχέρειες αλλά και τα θετικά στοιχεία και πρόσημα της συμμετοχικής διακυβέρνησης στη σύγχρονη ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση.