Προσδιορισμός μέσου μήκους τελομεριδίων και δραστηριότητα της τελομεράσης στα κύτταρα περιφερικού αίματος ασθενών με β-χρόνια λεμφική λευχαιμία

Abstract

The gradual growth of leukemic cells in B- CLL is not a result of increased proliferationrate , but it is mainly a result of extended survival due to inhibition of the normal processof apoptosis or in other words Programmed Cell Death ( PCD ) .The inhibition of apoptosis is not an independent property of the leukemic cell, but ismostly associated with the support by the adjacent cells and the cytokines produced bythem. The apoptotic process has been studied by several research groups:A. The family of Bcl-2 molecules consisting of proteins whose primary function is the regulationof apoptosis and with strong anti- apoptotic activity .In our work we found a statistically significant increase of bcl2 value and decrease lateapoptosis in patients with B-CLL compared to healthy controls, ( p = 0.0002 and p=0.0003 respectively), while for early apoptosis no significant difference was found (p = 0.1298).B. Recently the telomere and telomerase , which is overexpressed in the leukemic cells, arefound to be involved in lifespan regulation, proliferation and programmed cell death. Telomeraserestores the telomeres length which is lost at each cell division, so the cells acquireunlimited capacity to cell divisions, as in tumors, which is the case of B- CLL.In our work the average telomere length was Significantly lower in patients with B-CLLcompared to normal controls (P = 0.0014) .The activity of telomerase was significantly higher in patients with B-CLL versus normalcontrols (P = 0.0041) .In patients with B-CLL, the function of telomerase is elevated, in order to maintain thelength of telomeres - which would be lost in each cell division – so that the cell can surviveand escape apoptotic signals. No relation was found between the mean telomere length andtelomerase activity and Rai or Binet stage of the disease. Moreover no relation was foundbetween telomerase activity and apoptotic rate suggesting that other mechanisms in vivoprobably derived from the microenvironment are responsible for the antiapoptotic processin this disease.

Η σταδιακή αύξηση των λευχαιμικών κυττάρων στη Β-ΧΛΛ δεν είναι προϊόν αυξημένουρυθμού πολλαπλασιασμού, αλλά είναι κυρίως αποτέλεσμα της μακράς επιβίωσης αυτών,που οφείλεται στην αναστολή της φυσιολογικής διαδικασίας της απόπτωσης ή, όπως λέγε-ται, Προγραμματισμένος Κυτταρικός Θάνατος (ΠΚΘ).Η αναστολή της απόπτωσης δεν αποτελεί αυτόνομη ιδιότητα του λευχαιμικού κυττάρου,αλλά πιθανό να οφείλεται και στην συνεπικουρική δράση κυττάρων του μικροπεριβάλλο-ντος και των εξ αυτών παραγομένων κυτοκινών. Κυρίως, όμως, η απόπτωση (Π.Κ.Θ.)ρυθμίζεται από παράγοντες γνωστούς και αρκετά μελετημένους από διάφορες ερευνητικέςομάδες, όπως:α. Η οικογένεια των μορίων Bcl-2 αποτελείται από πρωτεΐνες των οποίων η κύριαλειτουργία τους είναι η ρύθμιση της απόπτωσης και μάλιστα με έντονη αντι-αποπτωτικήδράση.Στην έρευνά μας διαπιστώθηκε σημαντικά μεγαλύτερη έκφραση bcl2 και μικρότερη όψιμηαπόπτωση στους ασθενείς με Β-ΧΛΛ σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες p=0.0002 καιp=0.0003 αντίστοιχα ενώ για την πρώιμη απόπτωση δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντικήδιαφορά p = 0.1298.β. Πρόσφατα τα τελομερίδια και η τελομεράση, η οποία υπερ-εκφράζεται στα λευ-χαιμικά κύτταρα, έχουν εμπλακεί για τους ρόλους τους στη ρύθμιση της διάρκειας ζωής,της αναπαραγωγής και του Προγραμματισμένου Κυτταρικού Θανάτου. Η τελομεράσηαποκαθιστά το μήκος των τελομεριδίων που χάνεται σε κάθε κυτταρική διαίρεση και έτσιτα κύτταρα αποκτούν απεριόριστη ικανότητα κυτταρικών διαιρέσεων, όπως συμβαίνειστις νεοπλασίες, που είναι και η Β-ΧΛΛ.Στη δική μας εργασία το μέσο μήκος τελομεριδίων ασθενών πασχόντων από Β-ΧΛΛ ήτανσημαντικά μικρότερο σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες (P=0.0014).Η δραστηριότητα της τελομεράσης ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στους ασθενείς σε σχέσημε τους μάρτυρες ( P=0.0041).Στους πάσχοντες από Β-ΧΛΛ η λειτουργία της τελομεράσης είναι εντονώτατη, για να δια-τηρείται έτσι το μήκος των τελομεριδίων, που χάνεται σε κάθε κυτταρική διαίρεση, τοκύτταρο να μην οδηγείται στο θάνατο, ώστε να αυξάνεται ο αριθμός των λευχαιμικών κυτ-τάρων. Δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ μήκους τελομεριδίων και τελομεράσης με ταστάδια της νόσου κατά Rai και Binet και μεταξύ του βαθμού απόπτωσης και δραστηριότη-τας τελομεράσης υποδηλώνοντας ότι άλλοι μηχανισμοί πιθανότατα προερχόμενοι από τομικροπεριβάλλον του νεοπλάσμαστος ευθύνονται για την αναστολή της απόπτωσης in vivo.