Κατανόηση κειμένου και μετακατανόηση σε μαθητές και μαθήτριες δημοτικού

Abstract

The purpose of the present study was to investigate comprehension monitoring skills in 5th grade students (170 students). More specifically, children’s comprehension monitoring skills were investigated by asking them (a) to read texts with familiar content that contained two inconsistent pieces of information and, then, to answer reading comprehension questions and (b) to estimate their level of confidence as regards their answers to each comprehension question. The second aim of the study was to assess the effect of re-reading, as an experimental manipulation, on reading comprehension and on monitoring and regulation. More specifically, the present study consisted of three phases. During the first phase memory and vocabulary were evaluated with the sub-scales of Vocabulary and Digit span from the standardized WISC-III for Greek population. Reading and text comprehension ability were also evaluated by administering the Test-A. In the second phase, all the participants were examined individually in text comprehension with the use of E-Prime. Three texts with familiar context were presented, which included a contradictory piece of information. There was also a control text, which did not contain any contradictory information. After reading the four texts, the participants were asked to answer four comprehension questions for each text. Each question was followed by an estimation of feeling of confidence for each answer in an 7-point scale. In the third stage of research, based on the performance on cognitive measures discussed above, were created two different groups, the single reading group and a re-reading group. The examination included the reading of three texts with scientific content. The single reading group read only once the three texts, while the re-reading group had the opportunity after the first reading of the texts to read for the second time the texts before answering comprehension questions. Additionally, all participants were able to choose to re-read the questions of the texts and withdraw the answers they thought were answered incorrectly. The results showed that children in late primary have problems identifying contradictory information in text content. Their difficulties seem to be located at a metacognitive level and especially in their skill to successfully monitor their level of understanding. Moreover, the analysis of results showed that the re-reading method improved performance in the reading comprehension tasks and through this, their monitoring skills.

Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της δεξιότητας μαθητών/τριών της Πέμπτης Δημοτικού (170 μαθητές/τριες) να παρακολουθούν το επίπεδο της κατανόησής τους και να ρυθμίζουν την επίδοσή τους κατά την ανάγνωση κειμένων με στόχο την απάντηση σε ερωτήσεις κατανόησης. Πιο συγκεκριμένα, η δεξιότητα παρακολούθησης του επιπέδου κατανόησης αξιολογήθηκε με τη διερεύνηση της δεξιότητας των μαθητών/τριών να ανιχνεύουν νοηματικές αντιφάσεις κατά την ανάγνωση κειμένων. Δεύτερος στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της επαναληπτικής ανάγνωσης, ως πειραματικού χειρισμού, τόσο στην επίδοση σε έργα κατανόησης κειμένου όσο και στις δεξιότητες της παρακολούθησης του επιπέδου κατανόησης και της ρύθμισης με στόχο τη βελτίωση της επίδοσης. Ειδικότερα, η έρευνα αποτελούνταν από τρεις φάσεις. Η πρώτη φάση της έρευνας περιλάμβανε την αξιολόγηση της μνημονικής ικανότητας, του λεξιλογίου, της αναγνωστικής ικανότητας και της ικανότητας κατανόησης κειμένου μέσω της χορήγησης αντίστοιχων υπο-κλιμάκων του WISC-III και του Τεστ-Α. Στη δεύτερη φάση οι συμμετέχοντες/ουσες εξετάστηκαν ατομικά σε έργα κατανόησης κειμένου σε υπολογιστικό περιβάλλον με τη χρήση του E-Prime. Ειδικότερα, εξετάστηκε η δεξιότητα παρακολούθησης της κατανόησης μέσα από την αναγνώριση ασυνεπειών στο περιεχόμενο τεσσάρων κειμένων (τριών κειμένων εσωτερικής ασυνέπειας και ενός κειμένου ελέγχου). Οι συμμετέχοντες/ουσες, κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις κατανόησης, οι απαντήσεις των οποίων μπορούσαν να συναχθούν από το κείμενο, και σε ερωτήσεις οι οποίες δεν μπορούσαν να απαντηθούν καθώς οι πληροφορίες που έδινε το κείμενο ήταν μεταξύ τους αντιφατικές. Μετά την απάντηση σε κάθε ερώτηση έπρεπε να αξιολογήσουν το αίσθημα βεβαιότητας για την απάντησή τους σε μια επτάβαθμη κλίμακα. Στη τρίτη φάση της έρευνας με βάση τις επιδόσεις στις γνωστικές μετρήσεις που προαναφέρθηκαν, δημιουργήθηκε μια ομάδα απλής και μια επαναληπτικής ανάγνωσης. Οι συμμετέχοντες/ουσες εξετάστηκαν σε υπολογιστικό περιβάλλον με τη χρήση του E-Prime. Η εξέταση περιλάμβανε την ανάγνωση τριών κειμένων επιστημονικού περιεχομένου. Η ομάδα της απλής ανάγνωσης διάβαζε μια φορά τα κείμενα, ενώ η ομάδα της επαναληπτικής ανάγνωσης είχε τη δυνατότητα μετά το τέλος της πρώτης ανάγνωσης, να διαβάσει για δεύτερη φορά τα κείμενα πριν απαντήσει στις ερωτήσεις κατανόησης. Αμέσως μετά την ανάγνωση ακολουθούσαν οι ερωτήσεις κατανόησης κειμένου. Μετά από την απάντηση σε κάθε ερώτηση, ακολουθούσε η εκ των υστέρων εκτίμηση βεβαιότητας αναφορικά με την ορθότητα της απάντησης σε κάθε ερώτηση. Επιπλέον οι συμμετέχοντες/ουσες είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν να διαβάσουν ξανά τις ερωτήσεις των κειμένων και να αποσύρουν τις απαντήσεις που θεωρούσαν ότι είχαν απαντήσει λανθασμένα αρχικά. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι τα παιδιά προς το τέλος του Δημοτικού εξακολουθούν να έχουν δυσκολίες στην παρακολούθηση της κατανόησης κατά την ανάγνωση, όπως αυτό προκύπτει από την αδυναμία τους να απαντήσουν ορθά στις ερωτήσεις που αφορούσαν τις αντιφατικές πληροφορίες των κειμένων που διάβαζαν σε συνδυασμό με τα πολύ υψηλά αισθήματα βεβαιότητας για την ορθότητα των απαντήσεών τους. Επιπλέον, η επεξεργασία των αποτελεσμάτων έδειξε ότι η επαναληπτική ανάγνωση φάνηκε να βελτιώνει την επίδοση σε γνωστικό επίπεδο και, μέσω αυτής, την ακρίβεια παρακολούθησης της κατανόησης.