Προσδιορισμός κλινικοεργαστηριακών παραμέτρων για την πρόβλεψη της βιολογικής συμπεριφοράς του μελανώματος του οφθαλμού

Abstract

Uveal melanoma is the most common primary adult intraocular malignancy. It is known to have a strong metastatic potential, fatal for the vast majority of patients. In recent years, meticulous cytogenetic and molecular profiling has led to better prognostication which unfortunately is not matched by advancements in adjuvant therapies. G Protein subunits alpha Q (GNAQ) and alpha 11 (GNA11) are two of the major driver genes that contribute to the development of uveal melanoma.Understanding their prognostic significance can allow tailored management and facilitate their use in the on-going quest of targeted uveal melanoma therapies.Formalin-fixed, paraffin-embedded specimens were obtained from 47 / 123 patients of Greek origin with uveal melanoma. The clinical epidemiological and histopatho-logical data of all 123 patients resembled those mentioned in literature. Of the 47 available tumor specimens, sufficient amount of intact DNA was obtained from only 33 samples. GNAQ and GNA11 genes were screened for mutations in exons 4 and 5, by polymerase chain reaction and Sanger sequencing. The samples were analyzed all together and were further analyzed after being subdivided into two groups depending on the storage preservation time. Group A included 19 samples collected from 2012 to 2016, group B included 14 samples collected from 1996 to 2005.The overall mutation frequency of GNAQ/GNA11 genes was 42.4% (14/33), with 18.2% (6/33) for GNAQ and 24.2% (8/33) for GNA11. In all samples, the GNAQ and GNA11 mutations were mutually exclusive and occurred exclusively at codon 209. The frequency of mutations in group A was significantly higher (by more than twofold) than in group B. No correlation was observed between the mutation status and metastasis occurrence or overall survival time of patients. A novel mutation c.625_626delinsGC was identified in GNA11. This mutation has not been previously reported in any somatic cancer database or in the international bibliography.Concluding, mutations in GNAQ and GNA11 genes in this Greek population present frequencies that do qualify them as potential targets for customized therapy.

Το μελάνωμα του ραγοειδούς αποτελεί τον συχνότερο κακοήθη πρωτοπαθή οφθαλμικό όγκο των ενηλίκων. Πρόκειται για εξαιρετικά επιθετικό όγκο, με δυνητικά θανατηφόρες μεταστάσεις για την πλειονότητα των ασθενών. Τα τελευταία έτη έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αξιοποίηση κυτταρολογικών και γενετικών παραγόντων που συμβάλλουν στην πρόγνωση της νόσου, αλλά και στην εύρεση και χρήση νέων θεραπευτικών σχημάτων. Από τους γενετικούς παράγοντες, τα γονίδια GNAQ και GNA11 έχουν περισσότερο μελετηθεί, και στο παρόν πόνημα εξετάζεται η χρησιμότητά τους ως παραγόντων πρόγνωσης.Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιήθηκε υλικό οφθαλμικών βολβών που αφαιρέ-θηκαν χειρουργικά την τελευταία 30ετία από 123 Έλληνες ασθενείς με διεγνωσμένο μελάνωμα του οφθαλμού. Τα επιδημιολογικά και τα παθολογοανατομικά (μακρο- και μικροσκοπικά) δεδομένα βρέθηκαν ανάλογα εκείνων της διεθνούς βιβλιογραφίας.Για τον μοριακό έλεγχο εξετάσθηκαν δείγματα παραφίνης από εξορυχθέντες οφθαλμούς 47 Ελλήνων ενηλίκων ασθενών με μελάνωμα ραγοειδούς χιτώνα. Ικανή ποσότητα DNA για τον έλεγχο που ακολούθησε είχαν 33 από τα δείγματα αυτά. Με αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) και αλληλούχηση κατά Sanger αναζητήθηκαν μεταλλάξεις στα εξόνια 4 και 5 των GNAQ και GNA11. Τα δείγματα εξετάσθηκαν αρχικά όλα μαζί και στη συνέχεια χωρίστηκαν σε δύο ομάδες για να μελετηθούν, ανάλογα με τον χρόνο λήψης και διατήρησης. Η Α ομάδα περιελάμβανε 19 δείγματα των ετών 2012-2016 και η Β 14 δείγματα των ετών 1996-2005.Από τα 33 δείγματα που εξετάστηκαν, μετάλλαξη GNAQ ή GNA11 είχαν τα 14 (42,4%). Από αυτά, 6 δείγματα είχαν GNAQ (18,2%) και 8 GNA11 (24,2%). Σε ένα δείγμα βρέθηκε μια νέα μετάλλαξη. Σε όλα τα δείγματα οι μεταλλάξεις ήταν αμοιβαίως αποκλειόμενες και όλες αφορούσαν στο κωδικόνιο 209. Η συχνότητα των μεταλλάξεων στην ομάδα Α ήταν σημαντικά υψηλότερη από ό,τι στην ομάδα Β (57,9% και 21,4% αντίστοιχα).Δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ δημογραφικών χαρακτηριστικών, εμφάνισης μεταλλάξεων και επιβίωσης των ασθενών. Το χρονικό διάστημα από τη λήψη του δείγματος (εξόρυξη) έως την εξέταση επηρέασε αρνητικά τα αποτελέσματα.