Staging the alphabet: text, performance and the feminine

Abstract

Initially, the title for my doctorate came from a workshop I presented at the 4th International Conference on Typography & Visual Communication called 'Dance Typography' and my research on the use of type in fine art. My involvement in the doctorate programme supported my transformation from a graphic and typographic designer and calligrapher into a commited artist and researcher in the broader area of text in fine arts. This has necessitated an examination of not only the visual and the semiological but the psychological aspects of symbolism of letters.In my native country, Greece, there is a tradition of great symbolic significance attached to letters and numbers. Using type for almost all my communicative designs, I felt the need to create a new artistic language which experiments with all the possible definitions of the letter-symbol. One of the most important characteristics of the symbol is that it constitutes the compositional expression of a respected science, the memory of which has faded from people’s minds though it is still evident that it exists and will continue to exist, whether in an explicit or implicit form.Focusing on the alphabet, all cultural traditions have a symbolic interpretation that sometimes is multiple, depending on the shape and the sound of the letter. While experimenting and exploring my personal relationship with letters and words in the physical public space by using a medium (video) which can also be seen in the digital public space, and after discussion with my supervisors, I decided that the title 'Staging the alphabet / text, performance and the feminine' was the most suitable for my doctorate.I was inspired by contemporary women artists such as Sophie Calle, Fiona Banner, Gillian Wearing, Paulina Olowska, Mira Schor, Mira Schendel and Mona Hatoum, and the way they have used letter forms and text in their art works. The work of Ewa Partum, Marina Abramovic and Tino Sehgal expanded the limits of what I previously knew as performance art. The films of Maya Deren, Martha Rosler and Chantal Akerman enriched my perception of the female gaze through female subjectivity and fueled a progression from formal considerations to a greater psychological and emotional content.The report is divided into a number of sections starting with this introduction and the autobiographical context which briefly outlines the twenty-four years of my professional practice prior to the programme. ‘Creative practice and theory’ is the main body of the report and encompasses my creative practice during the three full-time years of the programme and the reflective contextual, critical and theoretical analysis of most of my projects.In discussion with my supervisors, I have decided to be more analytical of key works reflecting on various aspects of research, influences and professional outcomes that have surrounded them. The majority of the works are short films of my performances in which I use myself as a model continuously moving between object and subject and my strategy has been to use the elements of language as embodiment of meaning. Most of them have a pedagogic and a joyful character and draw a parallel between the visual hierarchy and the structure of language. In my conclusion, I have written down the outcomes of my commitment to the three year full-time doctorate programme and how this educational experience has deepened and enriched the context of my creative practice.

Μέσα από την πολύχρονη μελέτη μου για την Ελληνική αλφάβητο οπτικά και σημειολογικά, ένιωσα την ανάγκη να δημιουργήσω μια καινούργια καλλιτεχνική γλώσσα η οποία να πειραματίζεται με όλους τούς πιθανούς ορισμούς του συμβόλου – γράμματος. Επιλέγοντας το μέσο του video, το οποίο αρχικά εμφανίστηκε σαν τεχνικό εργαλείο αλλά σταδιακά εξελίχθηκε σε εννοιολογικό μέσο μετάδοσης σκέψης, καταγράφω τις ποικίλες performances που δημιουργώ.Περιγράφω την σχέση μου με την αλφάβητο, για την οποία όλες οι πολιτισμικές παραδόσεις παρουσιάζουν συμβολικές ερμηνείες που πολλές φορές είναι πολλαπλές και εξαρτώνται από το σχήμα και τον ήχο του κάθε γράμματος. Ενώ εξερευνώ και πειραματίζομαι με τα σύμβολα, δημιουργώ εικαστικές δράσεις στον φυσικό δημόσιο χώρο. Με το μέσο του video μεταφέρομαι στον ψηφιακό δημόσιο χώρο. Η μεταφορά από το φυσικό στο ψηφιακό περιβάλλον αλλά και ο αντίκτυπος που δημιουργείται στον θεατή προκαλεί το ενδιαφέρον μου.Στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια ταινία για ολόκληρη την αλφάβητο η οποία θα ενώνει και θα καταγράφει όλες τις ξεχωριστές παραστάσεις μου βασισμένες σε κάθε ξεχωριστό γράμμα της Ελληνικής αλφαβήτου.Μέσα από το έργο σύγχρονων γυναικών εικαστικών όπως η Sophie Calle, η Fiona Banner, η Gillian Wearing, η Paulina Olowska, η Mira Schor, η Mira Schendel και η Mona Hatoum, ερευνώ τον τρόπο της οπτικοποιήσης των γραμμάτων και των λέξεων καθώς και την εμβάθυνση της δομής του επικοινωνιακού λόγου μέσα από το λεκτικό και εικονικό του περιεχόμενο. Η γραφή του Roland Barthes είναι ιδιαίτερα σχετική με την δουλειά μου. Η ανάλυση της εικόνας και το πρακτικό μέρος της σημειολογίας στα μη λεκτικά συστήματα χρησιμεύει σαν θεωρητικό υπόβαθρο στην προσωπική μου έρευνα των συμβόλων. Η κριτική γραφή της Kristine Stiles με προμηθεύει με το κριτικό και ιστορικό λεξιλόγιο για να παρατηρήσω το πεδίο της παράστασης στην εννοιολογική σύγχρονη τέχνη. Η χρήση της γραφής και της γλώσσας σε άλλα περιβάλλοντα πέρα από το φυσικό τους (βιβλία, ταμπέλες, διαφημίσεις) δημιουργούν την βάση πάνω στην οποία χτίζω την καλλιτεχνική μου γλώσσα. Το τελικό και ολοκληρωμένο έργο τέχνης thita μαζί με τουλάχιστον εξήντα άλλα έργα που δημιούργησα κατά την διάρκεια της έρευνας αυτής παρουσιάζοναται και περιγράφονται μέσα στην διατριβή μου. Στο μεγαλύτερο σε διάρκεια έργο μου, (10’ video) xρησιμοποιώντας το σύμβολο Θ πραγματεύομαι την σχέση του συγκεκριμένου γράμματος – συμβόλου με τον φεμινισμό και το πώς το θηλυκό σώμα έρχεται σε αλληλεπίδραση με το συγκεκριμένο τυπογραφικό στοιχείο πάνω στον τρούλο μιας κυκλαδίτικης εκκλησίας. Συμπερασματικά η μεταφορά της δέσμεσης από υποκείμενο σε αντικείμενο έδωσε ιδιαίτερη δύναμη στα «αντικείμενά» μου. Η αντίθεση μεταξύ της οργανικής ανθρωπιστικής πλευράς και των δύο διαστάσεων άκαμπτου, κατασκευασμένου γράμματος-συμβόλου, δημιούργησε ένα έντονο αποτέλεσμα. Σε μερικά έργα μου, η ένταση δημιουργείται από την αποσωματοποίηση του γράμματος; ενώ σε άλλα η αντικατάσταση των μελλών του σώματος με ένα μέρος του συμβόλου δείχνουν πώς το σώμα και το γράμμα ενώνονται για την δημιουργία ενός καινούργιου νοήματος.