Συγκριτική μελέτη των μοντέλων σεξουαλικότητας σε γυναίκες αναπαραγωγικής και μη αναπαραγωγικής ηλικίας

Abstract

The classical sexual response models described my Masters & Johnson and Kaplan include consecutively the phases of desire, arousal, orgasm and resolution. The alternative model for women proposed by Basson included overlapping phases of sexual response in a variable succession, as well as the state of ‘sexual neutrality’ for some women. Recent research suggests that the heterogeneity of the female sexual response may not be able to be described by a single model, since several factors and situations may influence this choice. The current research, consisting of both a quantitative and a qualitative part, represents an effort to assess whether women’s sexual response can be described through a single model, as well as the factors which may influence the endorsement of a certain model. The quantitative part was based on a sample of 157 randomly selected hospital employees, who were asked to participate anonymously, completing the self-administered questionnaires. All hospital departments were equally represented in the final sample. The qualitative part consisted of 22 women of reproductive age and 16 women in menopause, divided into 5 focus groups. To investigate whether women’s sexual experience could be described through the current theoretical models, two different descriptions were developed, based on the models of Master’s and Johnson-Kaplan and Basson. The three model descriptions were merged into two, since the two models (Master’s & Johnson and Kaplan) seemed to be supplementary to each other (linear models). To evaluate their sexual function or the presence of a sexual dysfunction/problem two instruments were included in the study, the FSFI and the BSSC-W. Y-SEX was also administered to investigate the reasons women have sex. Mean age of participants was 34±7 years old. Regarding the sexual response model that best described their own sexual experience, the majority reported both models (66.9%), 27% chose Kaplan’s model, 5.4% Basson’s model and only 0.7% none. Among the women that chose both models, Kaplan’s model was endorsed more often compared to Basson’s (6.4/10 vs 3.4/10 times of sexual intercourse, respectively). Older women, married with children, who are dissatisfied by their sexual function, have a sexual dysfunction or have sex for insecurity reasons, tend to choose the Basson model as representative of their sexual response. The main reasons women had sex were physical and in particular because ‘it was pleasurable’ (36.5%). The FSFI total score (p=0.001) and FSFI dimension scores had a positive correlation with reporting having sex for physical reasons and a negative correlation with having sex for insecurity reasons. The present study emphasizes the heterogeneity of female sexuality. Maybe, women who have a sexual problem, do not engage into sexual activities so often for their own pleasure, but for reasons which have to do with their partner’s pleasure (duty, fear that they may lose him etc). The present research involves new information regarding the choice of a certain sexual response model, taking into account important demographic factors as well as the ability for a woman to declare being represented by more than one model.

Τα μοντέλα σεξουαλικής ανταπόκρισης όπως περιγράφησαν από τους Masters & Johnson και Kaplan περιλαμβάνουν τις φάσεις της επιθυμίας, διέγερσης, οργασμού και αποκατάστασης. Το εναλλακτικό μοντέλο που πρατάθηκε από τη Basson συμπεριλαμβάνει αλληλοεπικαλυπτόμενες τις φάσεις της σεξουαλικής ανταπόκρισης σε μία ποικίλη διαδοχή, καθώς και το στάδιο της ‘σεξουαλικής ουδετορότητας’ για μερικές γυναίκες. Η πρόσφατη βιβλιογραφία προτείνει ότι η ετερογένεια της γυναικείας σεξουαλικής ανταπόκρισης δεν είναι δυνατό να περιγραφεί από ένα μόνο μοντέλο, καθώς πολλοί παράγοντες και καταστάσεις μπορεί να επηρεάζουν την επιλογή αυτή. Η παρούσα μελέτη, αποτελούμενη τόσο από ποσοτικό όσο και από ποιοτικό μέρος, είναι μία προσπάθεια να εκτιμηθεί κατά πόσο η γυναικεία σεξουλική ανταπόκριση μπορεί να περιγραφεί μέσα από ένα μοντέλο, διερευνώντας και τους παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν σε αυτήν την επιλογή. Το ποσοτικό μέρος βασίστηκε στο δείγμα 157 τυχαία επιλεγμένων υπαλλήλων γενικού νοσοκομείου, από τις οποίες ζητήθηκε να συμμετέχουν ανώνυμα, συμπληρώνοντας αυτο-συμπληρούμενα ερωτηματολόγια. Το ποιοτικό μέρος αποτελείται από 22 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και 16 γυναίκες στην εμμηνόπαυση, χωρισμένες σε 5 γκρουπ επικέντρωσης. Για να διερευνηθεί εάν η γυναικεία σεξουαλική εμπειρία μπορεί να περιγραφεί από τα υπάρχοντα θεωρητικά μοντέλα, διατυπώθηκαν δύο περιγραφές που βασίστηκαν στα μοντέλα των Masters & Johnson-Kaplan και Basson. Οι τρεις περιγραφές των μοντέλων συγχωνεύτηκαν σε δύο, καθώς θεωρήθηκε ότι τα δύο γραμμικά μοντέλα (Masters & Johnson και Kaplan) είναι συμπληρωματικά μεταξύ τους. Για την αξιολόγηση της σεξουαλικής λειτουργίας ή την παρουσία σεξουαλικής δυσλειτουργίας/προβλήματος χρησιμοποιήθηκαν δύο ερωτηματολόγια, το FSFI και το BSSC-W. Επιπλέον χορηγήθηκε το Y-SEX για την διερεύνηση των λόγων που οι γυναίκες έχουν σεξουαλική δραστηριότητα. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν 34±7 έτη. Σχετικά με το μοντέλο σεξουαλικής ανταπόκρισης που περιγράφει καλύτερα τη δική τους σεξουαλική εμπειρία, η πλειοψηφία αναφέρει και τα δύο μοντέλα (66.9%), 27% το μοντέλο της Kaplan, 5.4% το μοντέλο της Basson και μόνο το 0.7% κανένα μοντέλο. Αναφορικά με τις γυναίκες που επιλέξαν και τα δύο μοντέλα, το μοντέλο της Kaplan επιλέγεται συχνότερα από ότι της Basson (6.4/10 vs 3.4/10 φορές σεξουαλικής δραστηριότητας, αντίστοιχα). Οι μεγαλύτερες γυναίκες, παντρεμένες με παιδιά, που δηλώνουν μη-ικανοποιημένες από τη σεξουαλική τους λειτουργία ή αναφέρουν κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα και έχουν σεξουαλικές επαφές για λόγους ανασφάλειας, έχουν την τάση να επιλέγουν το μοντέλο της Basson ως αντιπροσωπευτικό της σεξουαλικής τους ανταπόκρισης. Οι κυριότεροι λόγοι που οι γυναίκες έχουν σεξουαλική δραστηριότητα είναι σωματικοί και ειδικά επειδή ‘το σεξ είναι ευχάριστο’(36.5%). Το συνολικό σκορ στο FSFI (p=0.001), καθώς και οι επιμέρους διαστάσεις του, συσχετίσθηκαν θετικά με την επιλογή σωματικών λόγων για σεξουαλική δραστηριότητα και αρνητικά με την επιλογή λόγων ανασφάλειας. Η παρούσα μελέτη υπογραμμίζει την ετερογένεια της γυναικείας σεξουαλικότητας. Πιθανώς, οι γυναίκες που παρουσιάζουν κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα να μην εμπλέκονται σε σεξουαλική δραστηριότητα τόσο συχνά λόγω της δικής τους ευχαρίστησης, αλλά για λόγους που σχετίζονται με την ευχαρίστηση του συντρόφου (συζυγικό καθήκον, φόβος ότι θα τον χάσει κλπ). Η παρούσα ερευνητική προσπάθεια περιλαμβάνει καινούργιες πληροφορίες σχετικά με την επιλογή συγκεκριμένου μοντέλου σεξουαλικής ανταπόκρισης, λαμβάνοντας υπ’όψιν σημαντικούς δημογραφικούς παράγοντες, καθώς και την δυνατότητα της γυναίκας να αναφέρει πως αντιπροσωπεύεται και εκφράζεται από περισσότερα του ενός μοντέλα.