Η γενετικοποίηση της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς: συμβολή στην κριτική εγκληματολογία και την κοινωνιολογία της γενετικής

Abstract

The purpose of this study is to outline the geneticization of deviant behavior, in the light of critical criminology and sociology of genetics, as a modern cross-disciplinary approach in the field of social sciences. Adopting theoretically the conflict model of analysis, genetic is viewed as a social phenomenon and socio - historical system of ideas formed by the dominant perceptions and interests that will predominate in the current social reality and historical period (social formatted), interfering authoritatively in society, the individual and social relations. In the light of Foucault's work, the genetic system of knowledge - power (as a result of the scientific medical knowledge), in the form of discourse, reproduces the dominant values and principles, constructing by the genetic determinism and reductionism the “deviant genes” and therefore the “candidate criminal genes” (after the “born criminal” of Lombroso), reintroducing the ondological reality of crime in the genetic “defectiveness” of the individual. On account of this pathologicalization and criminalization of the human genome, the whole problem is shifted to the issue of penalization, through the insertion of these data in the courtrooms, highlighting the issue of deterministic trial, hence the “conviction of the gene” or “genome offender”. Additionally, the constitution of the genetic criminal policies, led to the “cell surveillance”, the wrapping of population through genetic data files, and inevitably in the devising policies “treatment” for the “gene disease of crime”. Observing the whole question originating from the search of the “criminality pill”, the re-establishment of methods such as chemical castration - hormone suppressing and extending to the vision of gene therapy, the reconstruction or repair of genetic code. The “cell anatomy” turns into "social anatomy" and the geneticization of the society, constructing the “social class of the gene”. The issue initiates from the transition of “anarchists” of Lombroso in the politicized genes of the lefts and the “political ideology of the genetic code” and extend to the political economy of genetic, under the bio-capitalism / bio-imperialism and neoliberal politics of bio-economy, leading to the commercialization of life. As opposed to the above ideas, it has been found significant the “resistance of the genetic material” through collective action and social movements - bioclaims, the core of which is the inherent freedom of genetic status or rather the existence itself “from below”.

Η παρούσα μελέτη, αποσκοπεί στη σκιαγράφηση της γενετικοποίησης της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς, υπό το πρίσμα της κριτικής εγκληματολογίας και της κοινωνιολογίας της γενετικής, ως μία σύγχρονη διεπιστημονική προσέγγιση στο χώρο των κοινωνικών επιστημών. Υιοθετώντας θεωρητικά το συγκρουσιακό μοντέλο ανάλυσης, η γενετική προσλαμβάνεται ως κοινωνικό φαινόμενο και κοινωνικo-ιστορικό σύστημα ιδεών, το οποίο διαμορφώνεται με βάση τις κυρίαρχες αντιλήψεις και συμφέροντα που θα υπερισχύσουν στην εκάστοτε κοινωνική πραγματικότητα και ιστορική περίοδο (κοινωνικά μορφοποιημένο), παρεμβαίνοντας εξουσιαστικά στην κοινωνία, στο άτομο και στις κοινωνικές σχέσεις. Υπό το πρίσμα του έργου του Foucault, το γενετικό σύστημα γνώσης - εξουσίας (απόρροια της επιστημονικής ιατρικής γνώσης), με τη μορφή του λόγου (discourse), αναπαράγει τις κυρίαρχες αξίες και αρχές, κατασκευάζοντας στο πλαίσιο του γενετικού ντετερμινισμού και του αναγωγισμού τα «παρεκκλίνοντα γονίδια» και κατ’ επέκταση τα «υποψήφια εγκληματικά γονίδια» (μετά τον «εκ γενετής» εγκληματία του Lombroso), επαναφέροντας την οντολογική πραγματικότητα του εγκλήματος, στη γονιδιακή «ελαττωματικότητα» του ατόμου. Από την παθολογικοποίηση – εγκληματοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, η όλη προβληματική μετατοπίζεται στο ζήτημα της ποινικοποίησης, μέσω της εισχώρησης των ανωτέρω δεδομένων στις αίθουσες των δικαστηρίων, αναδεικνύοντας το ζήτημα της ντετερμινιστικής δίκης και άρα της «καταδίκης του γονιδίου» ή του «δράστη γονιδιώματος». Ταυτόχρονα, η συγκρότηση των γενετικών αντεγκληματικών πολιτικών με επίκεντρο το γενετικό υλικό, οδήγησε στην «επιτήρηση του κυττάρου» και στη φακελοποίηση του πληθυσμού μέσω των αρχείων γενετικών δεδομένων, αλλά και στην επινόηση πολιτικών «θεραπείας» της «γονιδιακής ασθένειας του εγκλήματος», με την όλη προβληματική να εκκινεί από την αναζήτηση του «χαπιού της εγκληματικότητας» και την επαναφορά μεθόδων όπως ο χημικός ευνουχισμός - καταστολή των ορμονών και να εκτείνεται μέχρι το όραμα της γονιδιακής θεραπείας και την επανακατασκευή ή επιδιόρθωση του γενετικού κώδικα. Η «ανατομία του κυττάρου» μετατρέπεται σε «κοινωνική ανατομία» και στη γενετικοποίηση της κοινωνίας, αναδεικνύοντας την «τάξη (κοινωνική) του γονιδίου». Η όλη προβληματική εκκινεί από τη μετάβαση των «αναρχικών» του Lombroso στα πολιτικοποιημένα γονίδια των αριστερών και στην «πολιτική ιδεολογία του γενετικού κώδικα» ή την «αντιδραστική – επαναστατική σύσταση του» και εκτείνεται στην πολιτική οικονομία της γενετικής, στο πλαίσιο του βιο-καπιταλισμού / βιο-ιμπεριαλισμού και στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της βιο-οικονομίας, οδηγώντας στην εμπορευματοποίηση της ίδιας της ζωής. Αντίθετα από τα παραπάνω, σημαντική κρίνεται η «αντίσταση του γενετικού υλικού», μέσα από συλλογικές δράσεις και κοινωνικά κινήματα – βιοδιεκδικήσεις, στον πυρήνα των οποίων ενυπάρχει η ελευθερία της γενετικής υπόστασης ή καλύτερα της ίδιας της ύπαρξης «από τα κάτω».