Πρόγραμμα πρωτογενούς πρόληψης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 σε άτομα τρίτης ηλικίας

Abstract

INTRODUCTION: Type 2 Diabetes is the most costly chronic disease for both the individual and the society. It is necessary to transfer the large clinical trials of diabetes prevention with lifestyle intervention in daily practice and provide feasible, practical and cost-effective intervention in ‘real world’ community settings. AIM: The purpose of this study was to examine the impact of a two-year, non-intensive lifestyle intervention programme to prevent diabetes in older adults 55-75 years old on clinical and metabolic parameters, dietary behaviors and physical activity.METHODS: A total of 34 participants 66±6 years old at high risk were recruited from the Open Protective Centres of Elderly in a Greek small rural town of Aegio. The validated Finnish Type 2 Diabetes Risk Score questionnaire was used for the identification of high risk individuals. The intervention included 16 group sessions for the intervention group and one session at baseline for the control group, delivered by a registered dietitian. Measurements were conducted at baseline, 12 months and 24 months. Clinical and metabolic factors were measured and the assessment of dietary habits and physical activity was carried out by the completion of the validated Food Frequency Questionnaire and the validated Short International Physical Activity Questionnaire.RESULTS: Analyses of between-group differences in the average of year 1 and year 2 revealed that the participants in intervention group achieved greater decreases in weight ( -0.8±1.9 vs 1.7±3.8kg, p=0.021), waist circumference [-1(-2 -1) vs 2 (0 – 4) cm, p=0.027], diastolic blood pressure (-2.89±14.71 vs 15.85±20.19 mmHg, p=0.044), LDL-C (-22.29±31.42 vs -2.6±19.84mg/dl, p=0.05), in energy intake (-202.6±409.2 vs 194.3±453.7kcal/day, p=0.015) and saturated fat intake (-4.8±13.7 vs 5.1±11.8g/day, p=0.044) compared with control group, at year 1. The fiber consumption were statistically significant greater in the intervention group (3.7±2.2 vs -0.1±2.8g/day, p=0.001). At year 2, statistically significant differences were observed in waist circumference (-2.3±3.5 vs 2.9±7.1cm, p=0.019), and diastolic blood pressure (-1.38±14.29 vs 13.5±16.06mmHg, p=0.021), energy intake (-228.6±513.4 vs 264.5±462.1kcal/day, p=0.021) and fat intake (-16±30.2 vs 10.8±30.3g/day, p=0.037) in the intervention group compared with the control group. No statistically significant reduction was observed in the other clinical and metabolic parameters. High adherence to the intervention sessions did not resulted in better compliance. Conversely, the subjects in intervention group with lower attendance noticed statistically significant compliance in lifestyle changes compared with those with high adherence.CONCLUSIONS: This study provides evidence that the implementation of a non-intensive lifestyle intervention programme to prevent T2D in older adults in the community is practical, feasible.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο Διαβήτης τύπου 2 είναι από τα πιο δαπανηρά χρόνια νοσήματα τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και την κοινωνία. Ανάγκη αποτελεί η μεταφορά των μεγάλων κλινικών δοκιμών πρόληψης της νόσου με τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, στην καθημερινή πρακτική και η προαγωγή εφικτών, αποτελεσματικών και οικονομικά αποτελεσματικών παρεμβάσεων στην κοινότητα. Πρόκληση αποτελεί η υλοποίηση ενός κοινοτικού προγράμματος πρόληψης του διαβήτη σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει την επίδραση ενός διετούς κοινοτικού προγράμματος παρέμβασης στον τρόπο ζωής σε σχετικά υγιείς ηλικιωμένους 55-75 ετών στις αλλαγές των διατροφικών συνηθειών, της σωματικής δραστηριότητας και τις κλινικές και μεταβολικές παραμέτρους.ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Συνολικά 34 συμμετέχοντες μέσης ηλικίας 66±6 ετών υψηλού κινδύνου εμφάνισης διαβήτη οι οποίες εντοπίστηκαν με τη συμπλήρωση του ερωτηματολόγιου Finnish Type 2 Diabetes Risk Score χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες στα δύο Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων στην ελληνική αγροτική πόλη του Αιγίου. Η διετής παρέμβαση περιελάμβανε 16 ομαδικές συναντήσεις για την ομάδα παρέμβασης και μια αρχική συνάντηση με τους συμμετέχοντες της ομάδας ελέγχου από μια διαιτολόγο. Μετρήσεις των κλινικών και μεταβολικών παραγόντων, των διατροφικών συνηθειών και της σωματικής δραστηριότητας πραγματοποιηθήκαν στην αρχή του προγράμματος, στον πρώτο και δεύτερο χρόνο. Η αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών και της σωματικής δταστηριότητας έγινε με την συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου Καταγραφής Κατανάλωσης Τροφίμων και του Διεθνούς Ερωτηματολογίου Σωματικής Δραστηριότητας.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Οι αναλύσεις των διαφορών μεταξύ των δύο ομάδων στον πρώτο και δεύτερο χρόνο (σε σύγκριση με την αρχή) έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης πέτυχαν σημαντικότερες μειώσεις του σωματικού βάρους (-0.8±1.9 έναντι 1.7±3.8kg, p=0.021), της περιμέτρου μέσης [-1(-2 -1) έναντι 2 (0 – 4) cm, p=0.027], της διαστολικής πίεσης αίματος (-2.89±14.71 έναντι 15.85±20.19mmHg, p=0.044), της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης (-202.6±409.2 έναντι 194.3±453.7kcal/day, p=0.015) και του προσλαμβανόμενου κορεσμένου λίπους (-4.8±13.7 έναντι 5.1±11.8g/day, p=0.044), καθώς και σημαντική αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών (3.7±2.2 έναντι -0.1±2.8gr/day, p=0.001) συγκρινόμενες με την ομάδα ελέγχου, ενώ διαγνώστηκαν 2 άτομα με διαβήτη στο τέλος του πρώτου χρόνο. Στο τέλος του δεύτερου χρόνου, στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν στην περίμετρο μέσης (-2.3±3.5 έναντι 2.9±7.1cm, p=0.019), στη διαστολική πίεση αίματος (-1.38±14.29 έναντι 13.5±16.06mmHg, p=0.021), στην ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη (-228.6±513.4 έναντι 264.5±462.1kcal/day, p=0.021) και στο προσλαμβανόμενο λίπος (-16±30.2 έναντι 10.8±30.3g/day, p=0.037) στην ομάδα παρέμβασης συγκρινόμενες με την ομάδα ελέγχου. Καμιά στατιστικά σημαντική διαφορά δεν παρατηρήθηκε στους άλλους κλινικούς και μεταβολικούς παράγοντες. Τέλος, η υψηλή συμμετοχή στις συναντήσεις δεν συσχετίστηκε με μεγαλύτερη συμμόρφωση. Αντίθετα, οι συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης με χαμηλότερη συμμετοχή στις συναντήσεις σημείωσαν στατιστικά σημαντική συμμόρφωση στις αλλαγές του τρόπου ζωής συγκρινόμενη με εκείνων με μεγαλύτερη ανταπόκριση.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Αυτή η μελέτη αποδεικνύει ότι η υλοποίηση ενός κοινοτικού προγράμματος παρέμβασης στον τρόπο ζωής για την πρόληψη του διαβήτη σε ενήλικες άνω των 55 ετών είναι εφικτό, χωρίς να απαιτεί εντατικές παρεμβάσεις.