Χωρικά μοντέλα αστικών λειτουργιών και συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών: η χωροθέτηση των κεντρικών λειτουργιών στο μητροπολιτικό συγκρότημα της Αττικής

Abstract

This thesis approaches one of the particular systems, which are finally synthesized to constitute the most complex system of human behavior: the city. The center and the functions performed in it is the core of the organization of urban structure and a typical and constant feature of the urban tissue.Through the classification of the theories of urban space and urban spatial models, which have been historically developed, the theoretical background of the current research is generated. Some of the technologies that have been developed around and within the scientific field of Geographical Information Systems (GIS) are utilized as part of this thesis, in order to create the case study analytics. The spatial statistical analysis is a typical field, developed around the technology of GIS. By identifying the areas of influence of hyperlocal centers, spatial statistical analysis is used, on the one hand in order to override the spatial distortions that administrative boundaries create. On the other hand, the identification of the areas of hyperlocal centers influence serves as a means of model training for the case study, which can be found in the scientific literature applied on a regional rather than on an urban level, so far. Furthermore, the model training attempts to synthesize the institutionalized spatial arrangements with the imprinted actual situation.As part of this thesis the possibility to reclaim the evolving spatial statistical models to analyze the spatial distribution of the urban central functions as a key factor in setting up the overall spatial urban structure is profoundly appreciated. In addition, the use of these spatial analyses of urban central functions can be used in many city cases, sharing similar characteristics to those of Athens.

Η διατριβή αυτή προσεγγίζει ένα από τα επί μέρους συστήματα, που τελικά συντίθενται για τη λειτουργία του πλέον περίπλοκου ανθρωπογενούς συστήματος: της πόλης. Το κέντρο και οι λειτουργίες που επιτελούνται σε αυτό, αποτελεί τον πυρήνα της οργάνωσης της πολεοδομικής δομής καθώς και ένα τυπικό και σταθερό χαρακτηριστικό του αστικού ιστού. Μέσα από την ταξινόμηση των θεωριών οργάνωσης του αστικού χώρου και των αστικών χωρικών μοντέλων, που έχουν διατυπωθεί ιστορικά, δημιουργείται το υπόβαθρο της έρευνας. Κάποιες από τις τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το επιστημονικό πεδίο των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (Σ.Γ.Π.) αξιοποιούνται, στο πλαίσιο της διατριβής, προκειμένου να δημιουργηθούν τα εργαλεία ανάλυσης της μελέτης περίπτωσης. Η χωρική στατιστική ανάλυση αποτελεί χαρακτηριστικό πεδίο, που αναπτύσσεται γύρω από τις τεχνολογίες των Σ.Γ.Π.. Με τον προσδιορισμό των περιοχών επιρροής των υπερτοπικών κέντρων, η χωρική στατιστική ανάλυση χρησιμοποιείται, αφ’ ενός για να υπερκαλυφθούν οι χωρικές στρεβλώσεις, που δημιουργούν τα διοικητικά όρια και αφ’ ετέρου για να διατυπωθεί για τη μελέτη περίπτωσης ένα μοντέλο, που μέχρι τώρα, συναντάται στη βιβλιογραφία να μελετάται σε χωροταξική και όχι σε πολεοδομική κλίμακα. Ακόμα, η προσαρμογή του μοντέλου επιχειρεί να συνθέσει τις θεσμοθετημένες χωρικές ρυθμίσεις, με την αποτυπωμένη πραγματική κατάσταση.Στα πλαίσια της διατριβής αυτής αποτιμάται βαθύτερα η δυνατότητα αξιοποίησης των εξελισσόμενων χωρικών στατιστικών μοντέλων στην ανάλυση της χωρικής κατανομής των κεντρικών λειτουργιών της πόλης, ως βασικού παράγοντα συγκρότησης της συνολικής χωρικής δομής της. Επί πλέον, αναδεικνύεται ότι η χρήση των συγκεκριμένων μεθόδων χωρικής ανάλυσης των αστικών κεντρικών λειτουργιών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πλήθος περιπτώσεων πόλεων, που παρουσιάζουν ανάλογα χαρακτηριστικά με εκείνα της Αθήνας.