Φαρμακευτική παρέμβαση στις μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές και στους δείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Abstract

Background : Current knowledge on the pathophysiology of polycystic ovary syndrome (PCOS) has created a new framework for the treatment of the syndrome, which includes the need for amelioration of atherogenic markers which may be elevated in women with the syndrome. The costs and benefits of two most commonly prescribed pharmaceutical treatments in PCOS, oral contraceptives (OCPs) and metformin have been studied in this framework. Metformin appears to alleviate the cardiovascular risk associated with PCOS, while OCPs may have a neutral or aggravating effect on atherogenic markers.Objective: The present work compares the effects of two types of OCPs and metformin on atherogenic markers, including serum levels of Advanced Glycated End products (AGEs) and C-reactive protein (CRP), in lean women with PCOS.Design: Prospective open-label study Results: One hundred and twenty women with PCOS were treated for six months with one of the following treatments: ethinylestradiol plus cyproterone acetate (OCP 1) or ethinylestradiol plus drospirenone (OCP2) or metformin (MET). The three groups were matched for age and body mass index (BMI). At six months serum AGEs were decreased in all groups, but the decrease was greater with metformin. Treatment with metformin was associated with a greater percent decrease of AGEs. CRP was decreased with metformin, but increased with OCPs, to a greater degree with OCP1 compared to OCP2. Conclusions: This study attempts to evaluate common therapeutic options in women with PCOS by reconsidering and prioritizing the goals of treatment. OCPs and metformin appear to have differential effects on atherogenic molecules in lean PCOS patients, but metformin was superior in reducing serum AGEs and CRP. Clinicians should individualise the benefit-to-risk ratio of pharmaceutical intervention in women with PCOS, in order to choose the formulation with the greatest efficacy and safety in terms of cardiovascular risk.

Βιβλιογραφικό υπόβαθρο: Η αναθεώρηση της θεραπευτικής προσέγγισης του ΣΠΩ με βάση την κατανόηση της παθοφυσιολογίας του ανέδειξε νέες θεραπευτικές προτεραιότητες.H συνδυασμένη αντιμετώπιση των αναπαραγωγικών και των μεταβολικών διαταραχών του συνδρόμου και η βελτίωση των αθηρογόνων δεικτών πιθανόν αποτελούν κριτήρια για την επιτυχή και σφαιρική θεραπεία του. Ως εκ τούτου, τίθεται το ερώτημα αν οι διαθέσιμες φαρμακευτικές παρεμβάσεις ικανοποιούν τους προαναφερόμενους θεραπευτικούς στόχους. Σ’αυτό το πλαίσιο η υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία εξετάζει τις δύο επικρατέστερες φαρμακευτικές παρεμβάσεις στο ΣΠΩ, τα αντισυλληπτικά δισκία (ΣΑΔ) και τη μετφορμίνη. Σε ορισμένες από τις σχετικές μελέτες τα ΣΑΔ είχαν ουδέτερη ή επιβαρυντική επίδραση,ενώ η μετφορμίνη φαίνεται να βελτιώνει τόσο τις μεταβολικές παραμέτρους όσο και τα επίπεδα των αθηρογόνων δεικτών.Σκοπός: Η παρούσα μελέτη συνέκρινε για πρώτη φορά την επίδραση δύο διαφορεικών αντισυλληπτικών δισκίων και της μετφορμίνης στα επίπεδα των τελικών προϊόντων προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced glycation end products, AGEs) και της C-reactive protein (CRP) στον ορό λεπτόσωμων γυναικών με ΣΠΩ.Ασθενείς-μέθοδοι: Εκατόν είκοσι λεπτόσωμες γυναίκες με ΣΠΩ χωρίσθηκαν σε τρεις ομάδες και έλαβαν εξάμηνη φαρμακευτική αγωγή με ένα από τα ακόλουθα φάρμακα: OCP1: συνδυασμός αιθυνιλικής οιστραδιόλη με οξεική κυπροτερόνη ή OCP2: συνδυασμός αιθυνιλικής οιστραδιόλη με δροσπιρενόνη ή MET:μετφορμίνη. Αποτελέσματα: Οι τρεις ομάδες δεν διέφεραν ως προς την ηλικία και τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Στους έξι μήνες φαρμακευτικής παρέμβασης τα επίπεδα AGEs ορού ελαττώθηκαν σε όλες τις ομάδες, αλλά ο βαθμός της ελάττωσης ήταν μεγαλύτερος με τη μετφορμίνη. Η θεραπεία με μετφορμίνη συσχετίσθηκε θετικά με τον βαθμό ελάττωσης των AGEs ανεξαρτήτως λοιπών παραμέτρων. Τα επίπεδα CRP ελαττώθηκαν με τη μετφορμίνη, ενώ αυξήθηκαν με τα ΣΑΔ και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό με το OCP1 απ’ότι με το OCP2. Επιπλέον, τα αντισυλληπτικά είχαν δυσμενείς επιδράσεις στον ΔΜΣ και το Homeostatic assessment model of insulin resistance (HOMA-IR), ενώ η μετφορμίνη βελτίωσε και τις δύο παραμέτρους.Συμπεράσματα: Τα ΣΑΔ και η μετφορμίνη είχαν διαφορετικές επιδράσεις στους αθηρογόνους δείκτες των λεπτόσωμων γυναικών με ΣΠΩ, αλλά η αγωγή με μετφορμίνη ήταν πιο αποτελεσματική ως προς την ελάττωση των AGEs και της CRP. Αυτά τα αποτελέσματα αφορούν τις λεπτόσωμες γυναίκες με ΣΠΩ και δεν μπορούν να γενικευθούν σε όλο το εύρος του ΔΜΣ των γυναικών με ΣΠΩ. Η σχέση κόστους-οφέλους από την φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με τις θεραπευτικές προτεραιότητες και την αρχική κλινικοεργαστηριακή εικόνα της ασθενούς αποτελούν βασικά κριτήρια στην επιλογή της καταλληλότερης φαρμακευτικής παρέμβασης. Στόχος είναι η συνδυαστική αντιμετώπιση του συνδρόμου με την αποτελεσματικότερη, αλλά και ασφαλέστερη από πλευράς ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμακευτική αγωγή. Κατά τη διάρκεια της αγωγής πρέπει να ελέγχεται η θεραπευτική ανταπόκριση συμπεριλαμβανόμένων των μεταβολικών και αθηρογόνων δεικτών σε κάθε γυναίκα με ΣΠΩ.