Μελέτη ενδοκρινικών διαταραχών σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας

Abstract

Multiple sclerosis (MS) is an autoimmune inflammatory demyelinating disease of the central nervous system. It is the most frequent non-traumatic principle cause of disability in young adults.The progressive disability in combination with a set of other factors, such as use of corticosteroids and other medicines and the chronic inflammatory process, lead to increase of bone loss and fracture risk. Indeed, several studies conclude to the fact that patients with MS have an increased incidence of osteoporosis. Furthermore, low levels of vitamin d have been associated with many autoimmune diseases, including multiple sclerosis. The nuclear vitamin d receptor seems to have a key role in these associations, not only as a mediator of biological effects of vitamin d, but also as mediator in regulating vitamin' s d metabolism. Beyond their effect on the development of the disease, a lot of studies investigate their possible causative role in osteoporosis. There is growing interest during the past years regarding the potential role of estrogens in the course of multiple sclerosis. Numerous studies have shown a reduction in relapse rate in pregnant women with multiple sclerosis indicating a beneficial effect of estrogens, mainly in the third semester of pregnancy. Furthermore, the fact that there is an increase in relapse rate in the puerperium period, where there are low levels of estrogens, lends support to the former hypothesis. As far as the role of androgens is concerned, male sex hormones may be protective in autoimmunity and more specifically in multiple sclerosis. There are limited reports indicating a potential beneficial role of testosterone in the disease onset in male patients.Finally, another research question is whether insulin as well as insulin resistance affect disability progression in multiple sclerosis patients. It has been postulated that multiple sclerosis may be associated with metabolic derangement, leading to obesity. Moreover, insulin resistance may be associated with the extent of disability, as estimated by the Expanded Disability Status Scale (EDSS).The results of this study indicate the need for setting guidelines for the diagnosis and treatment of osteoporosis in multiple sclerosis. For sure, a set of pharmaceutical (or not) interventions should be implemented in order to improve their skeletal health and in general their quality of life. Moreover, the present study highlights that additional research should be done, in order to elucidate the role of sex hormones and insulin resistance in the course of MS.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας εκτιμάται ότι είναι η πιο συχνή, μη τραυματικής αρχής, αιτία αναπηρίας στους νέους ενήλικες. Η ακριβής αιτιολογία της παραμένει αδιευκρίνιστη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι εμπλέκεται ένας γενετικός παράγοντας, ο οποίος δεν έχει ακόμα διευκρινισθεί και ένα σύνολο περιβαλλοντικών παραγόντων, που καθορίζουν τους όρους της αυτοάνοσης απάντησης.Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D έχουν συσχετισθεί με πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, όπως και με τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Ο πυρηνικός υποδοχέας της βιταμίνης D φαίνεται να κατέχει ένα ρόλο κλειδί σε αυτούς τους συσχετισμούς, όχι μόνο σαν μεσολαβητής των βιολογικών επιδράσεων της βιταμίνης D, αλλά και σαν μεσολαβητής στη ρύθμιση του μεταβολισμού της βιταμίνης D. Παρόλ΄ αυτά δεν έχει ερευνηθεί μέχρι σήμερα εκτενώς, η επίδραση των επιπέδων της βιταμίνης D στην εμφάνιση της σκλήρυνση κατά πλάκας, καθώς επίσης και κατά πόσο η ίδια η νόσος θα μπορούσε να συντελέσει σε αυξημένη οστική απώλεια στους ασθενείς.Στη μελέτη μας επίσης μελετώνται τα νέα δεδομένα που ενισχύουν την άποψη ότι το φύλο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίπτωση και στην εξέλιξη της νόσου καθώς έχουμε μία συχνότερη εμφάνιση αλλά καλύτερη πρόγνωση στις γυναίκες. Αυτή η φυλετική διαφοροποίηση ενδεχομένως δικαιολογείται από την επίδραση των φυλετικών ορμονών στο ανοσοποιητικό σύστημα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η βελτίωση της υγείας της εγκύου κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης έχει συσχετισθεί με ορμονικές μεταβολές και έχει πυροδοτήσει ένα νέο κύκλο ερευνών πάνω στην αποδοτικότητα των φυλετικών ορμονών στη θεραπεία της νόσου. Κλινικές και εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι φυλετικές ορμόνες είναι ευεργετικές για τη νόσο, γεγονός που στηρίζεται στις αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους στο κεντρικό νευρικό σύστημα, καθώς η ίδια η ασθένεια επηρεάζει τα επίπεδα των στεροειδών ορμονών του φύλου, προκαλώντας δυσλειτουργία του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων.Τέλος ασχολούμαστε με την λειτουργία του μεταβολισμού της γλυκόζης σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, η οποία δεν έχει μελετηθεί εκτενώς μέχρι σήμερα. Λίγες έρευνες έχουν αποδείξει διαταραγμένη ανοχή στην γλυκόζη στη νόσο, γεγονός το οποίο ενδεχομένως να συνδέεται και με τη χρόνια φλεγμονώδη διαδικασία. Τα τελευταία έτη, διερευνάται η συσχέτιση της αντίστασης στην ινσουλίνη με την νευρολογική κατάσταση του ασθενούς, βάσει της κλίμακας EDSS (Expanded Disability Status Scale), αντικείμενο που αποσχόλησε και τη δική μας μελέτη. Τα αποτελέσματα της έρευνάς έδειξαν ότι χρειάζεται να δημιουργηθούν κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης στη νόσο, με σκοπό τη βελτίωση της σκελετικής υγείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών. Επιπλέον, τονίζει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας για την αποσαφήνιση της συσχέτισης των ορμονών του φύλου και του μεταβολισμού του σακχάρου με την εξέλιξη της νόσου.