Διερεύνηση σχέσης προπονητικής συμπεριφοράς και παρακίνησης σε αθλητές / αθλήτριες καλαθοσφαίρισης εθνικών κατηγοριών

Abstract

Coaching behaviour is critical to the performance of an athlete or a team. The coach plays a significant role regarding the athletes’ behaviours, thoughts and feelings that affect their motivation and performance. The purpose of this study was to investigate the relationship between coaching behavior and athlete’s motivation and how this relationship affects them to factors such as sex, nationality, race category, their experience, and weekly training sessions. The Coaching Behavior Questionnaire, (CBQ Williams et al., 2003), the "Personal Questionnaire Guidelines" of Duda (1989), were used for data collection. The sample of the research consisted of 1,007 basketball athletes of Greece and Cyprus of various agonistic levels, age 15-38, (ΜΟ=17.6, TA=5.17). Reliability analyses confirmed satisfactory indicators Cronbach’s alpha respectively for all factors. Correlation analyses of the questionnaire factors showed a positive correlation between "intrinsic motivation" and "positive feedback", and negative correlation and "negative feedback". On the contrary, the results of "extrinsic motivation", showed positive correlation with the "negative feedback" and negative correlation with "positive feedback". What’s more, statistically significant differences occurred between Greek female athletes and Cypriot ones with the Greeks to have a higher score in the "extrinsic motivation" and "negative feedback" and the Cypriots a higher one in the "positive feedback". Statistically significant differences occurred among male and female athletes in the "extrinsic motivation" whereas they highlighted the importance of the relationship of "positive feedback" and "motivation" among U16, U18 male and female athletes, a significant element which decreases while the athlete's maturity increases. The findings of the survey highlight the important role of coaching behavior and how it affects the motivation in basketball. It was found that "positive feedback" and "support" have a positive impact on male and female athletes’ intrinsic and extrinsic motivations which are very important factors that determine the persistence and athletic performances. The survey results highlight differences between the two countries - Greece and Cyprus - as well as the deficit of "extrinsic motivation" on women’s basketball, noting a very important factor in improving the coach- athlete relationship, that is, the ability of perception of differences in coaching behavior preference between male and female athletes, and surely the differences between the sexes on the proposed coaching behaviors. Gender is a factor that affects the coaching behavior. Male athletes give more importance to some aspects of training than female athletes and vice versa. Therefore, coaches, in addition to effective coaching training, should be trained in issues relating to the factors that influence coaching behaviors as well. In conclusion, there is a need for specialized information to the coaches about the athletes’ psychology and how they improve themselves through updated and effective further training that coaches should take regularly.

Η προπονητική συμπεριφορά είναι καθοριστικής σημασίας για την απόδοση ενός αθλητή ή μιας ομάδας. Ο προπονητής παίζει σημαντικό ρόλο αναφορικά με τις συμπεριφορές, τις σκέψεις και τα συναισθήματα των αθλητών που επηρεάζουν την παρακίνηση και την απόδοση τους. Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνήσει την σχέση προπονητικής συμπεριφοράς και παρακίνησης και κατά πόσο αυτή η σχέση επηρεάζει τους αθλητές σε παράγοντες όπως το φύλο, η εθνικότητα, η αγωνιστική κατηγορία, η αθλητική εμπειρία, και οι ώρες εβδομαδιαίας προπόνησης. Για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν το «Ερωτηματολόγιο Προπονητικής Συμπεριφοράς» (CBQ, Coaching Behavior Questionnaire, Williams et.al., 2003), το «Ερωτηματολόγιο Προσωπικών Προσανατολισμών» (Personal Questionnaire Guidelines, Duda, 1989). Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 1.007 αθλητές και αθλήτριες καλαθοσφαίρισης αγωνιστικών κατηγοριών, ηλικίας 15-38, (ΜΟ=17.6, ΤΑ=5.17), Ελλάδας και Κύπρου. Οι αναλύσεις αξιοπιστίας επιβεβαίωσαν ικανοποιητικούς δείκτες Cronbach’ s alpha αντίστοιχα για όλους τους παράγοντες. Οι αναλύσεις συσχέτισης των παραγόντων των ερωτηματολογίων παρουσίασαν θετική συσχέτιση μεταξύ της «εσωτερικής παρακίνησης» και της «θετικής ανατροφοδότησης», και αρνητική συσχέτιση με την «αρνητική ανατροφοδότηση». Αντίθετα, τα αποτελέσματα της «εξωτερικής παρακίνησης» έδειξαν θετική συσχέτιση με την «αρνητική ανατροφοδότηση» και αρνητική με την «θετική ανατροφοδότηση». Επίσης παρουσιάστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των γυναικών Ελλάδας και Κύπρου με τις Ελληνίδες, να παρουσιάζουν μεγαλύτερο σκορ στην «εξωτερική παρακίνηση» και στην «αρνητική ανατροφοδότηση» και τις Κύπριες, στην «θετική ανατροφοδότηση». Στατιστικά σημαντικές διαφορές παρουσιάστηκαν και μεταξύ ανδρών και γυναικών στην «εξωτερική παρακίνηση», ενώ αναδείχθηκε η σημαντικότητα της σχέσης «θετικής ανατροφοδότησης» και «παρακίνησης» στις νεαρές ηλικίες, σημαντικότητα η οποία όμως μειώνεται καθώς η ωριμότητα του αθλητή αυξάνεται. Τα ευρήματα της έρευνας τονίζουν τον σημαντικό ρόλο της «προπονητικής συμπεριφοράς» στην επίδραση των κινήτρων στην καλαθοσφαίριση. Διαπιστώθηκε ότι η «θετική ανατροφοδότηση» και η υποστηρικτικότητα έχουν θετική επίδραση τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική παρακίνηση των αθλητών – τριών οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν την επιμονή και την αθλητική απόδοση. Επίσης, αναδεικνύουν διαφορές μεταξύ των δυο χωρών Ελλάδας – Κύπρου καθώς επίσης και το έλλειμμα εξωτερικών κινήτρων στην γυναικεία καλαθοσφαίριση, διαπιστώνοντας έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στην βελτίωση της σχέσης προπονητή – αθλητή, που είναι, η ικανότητα της αντίληψης των διαφορών στην προτίμηση προπονητικής συμπεριφοράς μεταξύ ανδρών και γυναικών και σίγουρα οι διαφορές μεταξύ των δυο φύλων σχετικά με τις προτεινόμενες προπονητικές συμπεριφορές. Το φύλο είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει την προπονητική συμπεριφορά. Οι άνδρες δίνουν βαρύτητα περισσότερο σε ορισμένες πτυχές της προπόνησης απ’ ότι οι γυναίκες και το αντίθετο. Ως εκ τούτου οι προπονητές εκτός από την επιμόρφωση τους σε θέματα σχετικά με την αποτελεσματική προπονητική, θα πρέπει να επιμορφώνονται και σε θέματα σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις προπονητικές συμπεριφορές. Συμπερασματικά προκύπτει η ανάγκη για εξειδικευμένη ενημέρωση των προπονητών, σχετικά με την ψυχολογία των αθλητών τους και τον τρόπο συμπεριφοράς τους μέσα από αποτελεσματική κατάρτιση την οποία οι προπονητές θα πρέπει να λαμβάνουν σε τακτικά χρονικά διαστήματα.