Καταγραφή και αξιολόγηση της προπονητικής συμπεριφοράς προπονητών καλαθοσφαίρισης εθνικών κατηγοριών μέσω συστηματικής παρατήρησης

Abstract

The exploration of coaching behavior will always be interesting, as the coach’s role is so complex and can affect athletic performance. The aims of the present investigation were firstly, to evaluate the coaching behavior of professional basketball coaches and secondly, to examine whether there are differences in the perceptions of coaching behavior between players – head coaches and an independent observer. Secondary purpose was to compare coaching behaviors between an expert coach’s players and the rest players of the A1 basketball division in Greece. Thirty practices of 10 men’s teams in professional first division in Greece were videotaped and the voices of the coaches were recorded using a wireless microphone. The Greek version of Coaching Behavior Assessment System (CBAS, Smith, Smoll & Hunt, 1977) was used to record 12 coaching behaviors through systematic observation. Also, the CBAS - Perceived Behavior Scale (CBAS-PBS, Smith, Smoll & Curtis, 1978) was used for the assessment of the perceptions concerning the coaching behavior of 142 players and 12 coaches. The reliability of the instruments was within acceptable levels. A large percentage of the recorded behaviors were related to general technical instructions (42.3 %), reward (15.2 %) and organization (14.5 %). Coaches reported that they often used behaviors expressing support, encouragement and corrective instructions after a mistake, and rarely exhibited punitive behaviors, ignored mistakes and failed to provide reinforcement after desired behaviors. However, the players did not perceive their coaches’ behaviors as encouraging and supportive as their coaches did. The observation showed that the athletes’ perceptions were not objective on the behavioral categories of reward and nonreward. Moreover, differences concerning encouragement after mistake, punishment and punitive technical instruction, emerged between the observation, the athletes and the coaches, and more specifically these behaviors were recorded less frequently than athletes and their coaches perceived. Expert coach’s coaching behavior significantly differed from the behaviors that first division coaches exhibited, on 11 of the 12 behavioral categories. Furthermore, expert coach’s behavior had extreme values on eight behavioral categories, according to athletes’ perceptions. The results of the present study provide evidence that elite level basketball coaches should develop self-awareness of the coaching behaviors they exhibit. Furthermore, it is suggested that the results of the present study should be taken into consideration in designing effective coach education programs and interventions.

Η εξερεύνηση της προπονητικής συμπεριφοράς, θα αποτελεί πάντα ενδιαφέρον καθώς ο ρόλος του προπονητή είναι τόσο περίπλοκος και μπορεί να επηρεάσει την αθλητική απόδοση. Ο σκοπός της παρούσης διατριβής ήταν αφενός η αξιολόγηση της προπονητικής συμπεριφοράς επαγγελματιών προπονητών καλαθοσφαίρισης και αφετέρου η εξέταση τυχόν διαφορών μεταξύ των αντιλήψεων των προπονητών, των αθλητών και ενός ανεξάρτητου παρατηρητή σχετικά με την προπονητική συμπεριφορά. Επιμέρους σκοπός ήταν η σύγκριση των αντιλήψεων προπονητικής συμπεριφοράς μεταξύ των αθλητών ενός καταξιωμένου προπονητή και των υπόλοιπων αθλητών των άλλων προπονητών της Α1 ανδρών, στην Ελλάδα. Βιντεοσκοπήθηκαν τριάντα προπονήσεις 10 επαγγελματικών ομάδων της Α1 ανδρών καθώς ηχογραφήθηκαν με ασύρματο μικρόφωνο οι φωνές των προπονητών. Χρησιμοποιήθηκε η Ελληνική εκδοχή του Coaching Behavior Assessment System (CBAS, Smith, Smoll & Hunt, 1977) για να καταγραφούν 12 προπονητικές συμπεριφορές μέσω συστηματικής παρατήρησης. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε και η κλίμακα CBAS - Perceived Behavior Scale (CBAS-PBS, Smith, Smoll & Curtis, 1978) για την αποτύπωση των αντιλήψεων, σχετικά με την προπονητική συμπεριφορά, 142 αθλητών και 12 προπονητών. Η αξιοπιστία και των δυο οργάνων, κυμάνθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα. Μεγάλο ποσοστό των καταγεγραμμένων συμπεριφορών των επαγγελματιών προπονητών αφορούσε τη γενική τεχνική οδηγία (42.3 %), τη θετική ενίσχυση (15.2 %) και την οργάνωση της προπόνησης (14.5 %). Οι προπονητές ανέφεραν πως συχνά χρησιμοποιούσαν συμπεριφορές εκφράζοντας υποστήριξη, ενθάρρυνση και διορθωτικές οδηγίες μετά από λάθη και σπάνια επιδείκνυαν συμπεριφορές τιμωρίας, αγνόησης λάθους και αδυναμίας να προσφέρουν ενίσχυση μετά από επιθυμητές συμπεριφορές. Οι αθλητές όμως δεν αντιλαμβανόταν τις συμπεριφορές των προπονητών τους τόσο υποστηρικτικές, όσο οι ίδιοι οι προπονητές ισχυρίστηκαν. Η παρατήρηση έδειξε πως οι αντιλήψεις των αθλητών δεν ήταν αντικειμενικές στις κατηγορίες θετική ενθάρρυνση και έλλειψη ενίσχυσης. Επίσης διαφορές προέκυψαν μεταξύ παρατήρησης, προπονητών και αθλητών στην ενθάρρυνση μετά από λάθος, στην τιμωρία και στην σωφρονιστική τεχνική οδηγία, όπου οι συμπεριφορές αυτές καταγράφηκαν σε λιγότερη συχνότητα από ότι αθλητές και οι προπονητές τους αντιλαμβανόταν. Η προπονητική συμπεριφορά του καταξιωμένου προπονητή, διέφερε στατιστικά σημαντικά από τη συμπεριφορά των άλλων προπονητών της Α1, στις 11 από τις 12 κατηγορίες και είχε ακραίες τιμές στις οχτώ από αυτές, σύμφωνα πάντα με τις αντιλήψεις των αθλητών. Τα αποτελέσματα της παρούσης έρευνας προσκομίζουν αποδεικτικά στοιχεία πως οι επαγγελματίες προπονητές στο ανώτατο επίπεδο πρέπει να αναπτύξουν την αυτογνωσία όσον αφορά την προπονητική συμπεριφορά που παρουσιάζουν. Επιπλέον, προτείνεται τα αποτελέσματα από την παρούσα μελέτη να ληφθούν υπόψη για το σχεδιασμό αποτελεσματικών προγραμμάτων εκπαίδευσης παρέμβασης των προπονητών.