Κινητική ανάπτυξη και προσαρμοστική συμπεριφορά παιδιών και εφήβων με οπτική αναπηρία

Abstract

The purpose of this study was to evaluate the motor development and adaptive behavior of children and adolescents with visual impairments, without the simultaneous presence of other disabilities, chronological age 6-15 years as well as to investigate the effect of an adapted physical education program in the above mentioned parameters.The study, which involved children and adolescents with visual disabilities who attended in special primary Blind Schools of Athens, Thessaloniki, Patras and Ioannina, realized a correlations research and an experimental research. Experimental research emerged as a necessity after the completion of the research correlations. At correlation study included 37 children and adolescents with visual disability (M = 10.24, SD = 2.19 years) and 37 children and adolescents without visual impairments (M = 10.16, SD = 2.25 years). The experimental study included 24 children and adolescents with visual disability who were divided randomized into two groups, the intervention group (IG) and the control group (CG). The IG consisted of 12 children and adolescents with visual disability (M = 10.16, SD = 2.16 years) and the control group consisted of 12 children and adolescents with visual disability (M = 10.75, SD = 1.81 years).All participants underwent before and after implementation of the intervention program in the evaluation of motor development and their adaptive behavior.For evaluation of growth kinetics was used the Short Form of the locomotor test of Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOT-2), (Bruininks & Bruininks, 2005). Respectively, for the assessment of adaptive behavior used the Adaptive Behaviour Scale Vineland-II, Teacher Evaluation Form (Vineland Adaptive Behavior Scales, Second Edition, Teacher Rating Form, Sparrow, Balla and Cicchetti, 2005).The IG participated in a adapted program of Physical Education total duration of 12 weeks, with a frequency of three times per week and duration 40 minutes per session.The intervention program started with warm-up exercises, followed the main program and completed with recovery exercises. The warm-up phase lasted ten minutes and participants made bike or treadmill or elliptic. The phase of the main program lasted 25 minutes and included orthosomikis exercises, exercises to improve physical fitness with emphasis on static and dynamic balance, orientation exercises in space, and fine motor coordination exercises. The phase of recovery lasted five minutes and included relaxation exercises.From the research results it is clear that the performance of children and adolescents with visual disability, with relation to motor development and their adaptive behavior fell short significantly (p<.05), compared with the performance of the sighted peers. Furthermore, it was found that the motor development variables and adaptive behavior of children and adolescents with visual disability correlated (r =.335, p = .043).In addition, it appeared that after the intervention program, the participants in the IG showed significant improvement both in their kinetic growth (p <.05), and in adaptive behavior (p < .05). In contrast, in the control group no significant differences were observed in under consideration parameters before and after implementation of the intervention program.By the present study concluded that children and adolescents with visual disability are able to improve their motor development and their adaptive behavior after participating in a physical education program.

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση της κινητικής ανάπτυξης και της προσαρμοστικής συμπεριφοράς παιδιών και εφήβων με οπτική αναπηρία, χωρίς την ταυτόχρονη ύπαρξη άλλης συνοδής αναπηρίας, χρονολογικής ηλικίας 6 - 15 ετών, καθώς και η διερεύνηση της επίδρασης ενός προσαρμοσμένου προγράμματος Φυσικής Αγωγής στις προαναφερόμενες παραμέτρους. Στα πλαίσια της μελέτης, στην οποία συμμετείχαν παιδιά και έφηβοι με οπτική αναπηρία που φοιτούσαν στα Ειδικά Δημοτικά Σχολεία Τυφλών της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και των Ιωαννίνων, πραγματοποιήθηκε μία έρευνα συσχετίσεων και μία πειραματική έρευνα. Η πειραματική έρευνα προέκυψε ως μια αναγκαιότητα μετά από την ολοκλήρωση της έρευνας συσχετίσεων. Στην έρευνα συσχετίσεων συμμετείχαν 37 παιδιά και έφηβοι με οπτική αναπηρία (Μ = 10.24, SD = 2.19 έτη) και 37 παιδιά και έφηβοι χωρίς οπτική αναπηρία (Μ = 10.16, SD = 2.25 έτη). Στην πειραματική έρευνα συμμετείχαν 24 παιδιά και έφηβοι με οπτική αναπηρία που χωρίστηκαν με τυχαία κατανομή σε δύο ομάδες, την ομάδα παρέμβασης (Ο.Π.) και την ομάδα ελέγχου (Ο.Ε.). Η Ο.Π. αποτελούνταν από 12 παιδιά και εφήβους με οπτική αναπηρία (Μ = 10.16, SD =2.16 έτη) και η ομάδα ελέγχου αποτελούνταν από 12 παιδιά και εφήβους με οπτική αναπηρία (Μ = 10.75, SD =1.81 έτη).Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν πριν και μετά την εφαρμογή του προγράμματος παρέμβασης στην αξιολόγηση της κινητικής ανάπτυξης και της προσαρμοστικής τους συμπεριφοράς.Για την αξιολόγηση της κινητικής ανάπτυξης χρησιμοποιήθηκε η σύντομη μορφή (Short Form) του κινητικού τεστ Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOT-2), (Bruininks & Bruininks, 2005). Αντίστοιχα, για την αξιολόγηση της προσαρμοστικής συμπεριφοράς χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα Προσαρμοστικής Συμπεριφοράς Vineland-II, Φόρμα Αξιολόγησης Δασκάλου (Vineland Adaptive Behavior Scales, Second Edition, Teacher Rating Form, Sparrow, Balla και Cicchetti, 2005).Η Ο.Π. συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένης Φυσικής Αγωγής συνολικής διάρκειας 12 εβδομάδων, με συχνότητα 3 φορές ανά εβδομάδα και διάρκεια 40 λεπτά ανά συνεδρία.Το πρόγραμμα παρέμβασης ξεκινούσε με ασκήσεις προθέρμανσης, ακολουθούσε το κυρίως πρόγραμμα και ολοκληρωνόταν με ασκήσεις αποθεραπείας. Η φάση της προθέρμανσης είχε διάρκεια δέκα λεπτά και οι συμμετέχοντες έκαναν ποδήλατο ή διάδρομο ή ελλειπτικό. Η φάση του κυρίως προγράμματος είχε διάρκεια 25 λεπτά και περιλάμβανε ασκήσεις ορθοσωμικής, ασκήσεις για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης με έμφαση στη στατική και δυναμική ισορροπία, ασκήσεις προσανατολισμού στο χώρο, ασκήσεις λεπτής κινητικότητας και συντονισμού. Η φάση της αποθεραπείας είχε διάρκεια πέντε λεπτά και περιλάμβανε ασκήσεις χαλάρωσης.Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι οι επιδόσεις των παιδιών και των εφήβων με οπτική αναπηρία, αναφορικά με την κινητική ανάπτυξη και την προσαρμοστική τους συμπεριφορά υπολείπονταν σημαντικά (p < .05), συγκριτικά με τις επιδόσεις των βλεπόντων συνομηλίκων τους. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι μεταβλητές κινητική ανάπτυξη και προσαρμοστική συμπεριφορά παιδιών και εφήβων με οπτική αναπηρία συσχετίζονται (r =.335, p = .043). Επιπρόσθετα, φάνηκε ότι μετά τη λήξη του προγράμματος παρέμβασης, οι συμμετέχοντες στην Ο.Π. παρουσίασαν σημαντική βελτίωση τόσο στην κινητική ανάπτυξη (p < .05), όσο και στην προσαρμοστική τους συμπεριφορά (p < .05).Αντίθετα, στην ομάδα ελέγχου δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στις υπό εξέταση παραμέτρους πριν και μετά την εφαρμογή του προγράμματος παρέμβασης.Από την παρούσα μελέτη συμπεραίνεται ότι τα παιδιά και οι έφηβοι με οπτική αναπηρία είναι ικανοί να βελτιώσουν την κινητική ανάπτυξη και την προσαρμοστική τους συμπεριφορά μετά από τη συμμετοχή τους σε ένα πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής.