Επίδραση διαφορετικών προγραμμάτων άσκησης στα φυσιολογικά χαρακτηριστικά ατόμων τρίτης ηλικίας

Abstract

The purpose of the present study was to evaluate the effects of different community-based training and detraining exercise programs on body composition, lipid profile and functional ability in healthy elderly women after: i) 12 weeks systematic exercise intervention (short term) and ii) after a 5-year follow-up (long term) non-randomized controlled trial. Eighty women (n=80) aged 68.1±8.17 yrs (short term intervention) and forty-two volunteers (n=42) aged 64.35.1 yrs (long term intervention) were divided into four groups: aerobic training (AT, n=12), strength training (ST, n=10), combined aerobic and strength (AS, n=10), and control (CL, n=10). Body composition, lipid profile and physical fitness were measured at baseline, after 9 months of training and after 3 months of detraining every year. After the short or long term intervention, exercise groups differed from the control group in body fat (p<0.01), fasting glucose (p<0.001), total cholesterol (p<0.05) and high density lipoprotein cholesterol HDL-C (p<0.01) as well as in the physical fitness and functional ability tests (p <0.05). The control group showed a physiological decline due to aging in all variables. After 5-years of training, training-induced favourable adaptations were reversed during the detraining periods. Eventually in long term, training groups presented better values than the control group even after detraining. Three months of detraining, however, changed the favorable adaptations and underlined the need for uninterrupted exercise throughout life.

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να εξετάσει την επίδραση συστηματικών προγραμμάτων άσκησης και της διακοπής τους στη σύσταση σώματος, στη λειτουργική ικανότητα και στο λιπιδαιμικό προφίλ σε υγιείς ηλικιωμένες γυναίκες: α) μετά από 12 εβδομάδες (βραχυπρόθεσμα), β) μετά από χρονικό διάστημα πέντε ετών (μακροπρόθεσμα), το οποίο εμπεριείχε 9 μήνες συστηματικής άσκησης και τρίμηνη διακοπή της άσκησης για κάθε έτος. Το δείγμα αποτέλεσαν: α) στο βραχυπρόθεσμο παρεμβατικό πρόγραμμα, 80 γυναίκες ηλικίας 68.1±8.17 ετών και β) στο μακροπρόθεσμο, 42 γυναίκες (n=42) ηλικίας 64.3±5.93 ετών οι οποίες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: στην ομάδα αερόβιας άσκησης (AT, n=12), μυϊκής ενδυνάμωσης (ST, n=10), συνδυασμού αερόβιας άσκησης και μυϊκής ενδυνάμωσης (AS, n=10) και στην ομάδα ελέγχου (CL, n=10). Στην έναρξη και στη λήξη του προγράμματος άσκησης κάθε ετήσιου κύκλου πραγματοποιήθηκαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις, βιοχημικές αναλύσεις και δοκιμασίες λειτουργικής ικανότητας, για την αξιολόγηση των προσαρμογών της 9μηνης άσκησης και της τρίμηνης διακοπής. Μετά την ολοκλήρωση τόσο του βραχυπρόθεσμου όσο και του μακροπρόθεμου προγράμματος άσκησης παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση του σωματικού λίπους (p<0.01), βελτίωση των επιπέδων της γλυκόζης νηστείας (p<0.001), της ολικής χοληστερόλης (p<0.05) και της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας HDL-C (p<0.01) καθώς και των παραμέτρων της λειτουργικής ικανότητας συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου η οποία ακολούθησε τη φυσιολογική εξέλιξη της γήρανσης σε όλες τις μεταβλητές. Κάθε χρόνο, ωστόσο, στο μακροπρόθεσμο παρεμβατικό πρόγραμμα, μετά την τρίμηνη διακοπή, υπήρχε απώλεια των ευεργετικών προσαρμογών της άσκησης τόσο στη λειτουργική ικανότητα και στο λιπιδαιμικό προφίλ όσο και στους δείκτες παχυσαρκίας ενισχύοντας την άποψη ότι οι γυναίκες τρίτης ηλικίας πρέπει να ακολουθούν χωρίς διακοπή και δια βίου ένα συστηματικό πρόγραμμα άσκησης προκειμένου να καρπωθούν τα ευεργετικά οφέλη που προσφέρει η άσκηση στην υγεία.