Ανοσοϊστοχημική διερεύνηση ενδοκυττάριων οδών σηματοδότησης σε καρκινώματα ενδομητρίου και μη νεοπλασματικό ενδομήτριο

Abstract

Background/Aim: The Akt/mTOR and MAPK pathways are frequently activated in various tumor types but data on endometrial carcinoma are limited. The aim of this study was to investigate the clinical significance of the expression of phosphorylated MAPK, Akt and mTOR (p-MAPK, p-Akt, p-mTOR) in type I endometrial carcinoma. Patients and Methods: The study comprised 103 formalin-fixed paraffin-embedded (FFPE) type I endometrial carcinoma cases, retrospectively retrieved and assessed by immunohistochemistry for p-MAPK, p-Akt and p-mTOR expression. The expression of the same proteins was also studied in non-neoplastic endometrial tissue adjacent to the tumor.Results: The expression patterns of these molecules differed between malignant and non-tumorous tissue specimens. The immunoreactivity for p-Akt was exclusively detected in the neoplastic tissues. Expression levels of p-MAPK were higher in tumors compared to the non-neoplastic endometrium (p<0.001), while p-mTOR was found to be over-expressed in non-neoplastic endometrium compared to the carcinomas (p=0.001). Expression of p-Akt was correlated with p-MAPK protein levels (p=0.022, r=0.229). On the other hand, no association was found with clinicopathological parameters and with disease-free (DFS) or overall survival (OS) of the patients.Conclusion: Our findings support the deregulation of the PI3K/Akt/mTOR and MAPK signaling pathways in type I endometrial carcinomas suggesting involvement of these pivotal pathways in endometrial carcinogenesis.

Εισαγωγή/Σκοπός: Τα ενδοκυττάρια μονοπάτια σηματοδότησης Akt/mTOR και ΜΑΡΚ ενεργοποιούνται συχνά σε διάφορους τύπους καρκίνου, αλλά τα μέχρι τώρα δεδομένα στην διεθνή βιβλιογραφία για τον καρκίνο του ενδομητρίου είναι περιορισμένα. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί η κλινική σημασία της έκφρασης των φωσφορυλιωμένων βιοδεικτών p-ΜΑΡΚ, p-Akt και p-mTOR σε σχέση με τα κλινικο-παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά των καρκινωμάτων και την πρόγνωση των ασθενών με τύπου Ι καρκίνωμα του ενδομητρίου.Υλικό-Μέθοδος: 103 ασθενείς με τύπο I καρκίνωμα του ενδομητρίου, που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση στην Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Πατρών το χρονικό διάστημα από το 1995 έως το 2010, με διαθέσιμους κύβους παραφίνης, μελετήθηκαν αναδρομικά με ανοσοϊστοχημεία για την έκφραση των φωσφορυλιωμένων βιοδεικτών p-ΜΑΡΚ, p-Akt και p-mTOR. Η έκφραση των ίδιων βιοδεικτών μελετήθηκε επίσης σε μη νεοπλασματικό ενδομητρικό ιστό.Αποτελέσματα: Η ανοσοϊστοχημική έκφραση των φωσφορυλιωμένων βιοδεικτών διαφέρουν μεταξύ δειγμάτων από καρκινώματα του ενδομητρίου και μη νεοπλασματικού ενδομητρικού ιστού. Η έκφραση της p-Akt παρατηρήθηκε αποκλειστικά σε καρκινώματα του ενδομητρίου. Η έκφραση της p-MAPK ήταν υψηλότερη σε καρκινώματα του ενδομητρίου σε σύγκριση με τον μη νεοπλασματικό ενδομητρικό ιστό (p<0,001). Η έκφραση της p-mTOR ήταν υψηλότερη στον μη νεοπλασματικό ενδομήτριο από ότι στο καρκίνωμα του ενδομητρίου (p=0.001). Έκφραση της p-Akt συσχετίστηκε με τα επίπεδα της p-ΜΑΡΚ (ρ=0,002, r=0,309). Η έκφραση αυτών των βιοδεικτών δεν συσχετίστηκε με κλινικά και παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά των όγκων. Επιπλέον, η έκφραση των ανοσοϊστοχημικών βιοδεικτών δεν συσχετίστηκε με την ελεύθερη νόσου επιβίωση καθώς και την συνολική επιβίωση των ασθενών.Συμπεράσματα: Τα δεδομένα της μελέτης μας υποστηρίζουν την απορρύθμιση των PI3K/Akt/mTOR και ΜΑΡΚ ενδοκυττάριων μονοπατιών σηματοδότησης σε τύπου Ι καρκινώματα του ενδομητρίου