Ιδεολογική και αισθητική διαχείριση των ελληνικών γραμματοσήμων 1861-1961

Abstract

Subject of the thesis is the ideological and aesthetic management of the Greek stamps from 1861 until 1961. With the examination of the method through which the image of the stamp transforms into a verbal as much as an artistic evolution. What is being composed is a combinatorial methodology and what is suggested through that methodology is the study of the stamp as a kind of non verbal communication but also the kind of its oration in the level of form and structure. The total of stamp publications of the period is exposed and analyzed, not published designs included. The historical and social frame of the publications are cited as well as issues related to the selection of the themes, the publications mechanism, the security printing techniques and the publication houses, granting gravity to the artist-creator and their role to the formation of the stamp image. FInally, what is examined here, is the social effect through the εμπλουμεντ of the object (stamp) via the subject (spectator-society). Through the versatile study of the stamp, what is attempted is the explanation of aspects of reality that the stamp puts into sight through the historic and creative space but also its contribution to the artistic and aesthetic culture.

Αντικείμενο της διατριβής είναι η ιδεολογική και αισθητική διαχείριση των ελληνικών γραμματοσήμων από το 1861 έως το 1961. Με την εξέταση τόσο του τρόπου με τον οποίο η εικόνα του γραμματοσήμου μετατρέπεται σε λεκτική όσο και της αισθητικής του, επιχειρείται η καταγραφή και ανάδειξη των ενδεχομένων σχέσεων και αναλογιών της ιστορικής και καλλιτεχνικής εξέλιξης. Στοιχειοθετείται συνδυαστική μεθοδολογία, με την οποία προτείνεται η μελέτη του γραμματοσήμου ως είδος μη λεκτικής επικοινωνίας, ενώ, ταυτόχρονα, με τη μελέτη του περιεχομένου, προσεγγίζονται οι προθέσεις και οι συνθήκες επικοινωνίας αλλά και το είδος του λόγου του σε επίπεδο μορφής και δομής. Εκτίθεται και αναλύεται το σύνολο των εκδόσεων γραμματοσήμων της περιόδου, συμπεριλαμβανομένων και ανέκδοτων σχεδίων. Παρατίθενται το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο των εκδόσεων και ζητήματα σχετικά με την επιλογή της θεματολογίας, τον μηχανισμό εκδόσεων, τις τεχνικές εκτυπώσεων ασφαλείας και τους εκδοτικούς οίκους, δίνοντας βαρύτητα στον καλλιτέχνη - δημιουργό και στον ρόλο του στη διαμόρφωση της εικόνας του γραμματοσήμου. Τέλος, εξετάζεται η κοινωνική επίδραση του περιεχομένου, μέσω της πρόσληψης του αντικειμένου (γραμματόσημο) από το υποκείμενο (θεατής-κοινωνία). Με την πολύπλευρη μελέτη του γραμματοσήμου, επιχειρείται η ερμηνεία όψεων της πραγματικότητας που το γραμματόσημο προέβαλε μέσα από τον ιστορικό και δημιουργικό του χώρο αλλά και η συμβολή του στην καλλιτεχνική και αισθητική παιδεία.