Εφαρμοσμένη γεωπληροφορική στη διαχείριση γεωγραφικών πληροφοριών σε τοπική κλίμακα: αποτίμηση ποιότητας ζωής σε μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης

Abstract

In this study, geographical data, managed by municipalities, are recorded and organized in a database. Reclaiming these data, it is proposed a methodology for assessment of quality of life of residence areas, using Geographical Information System. Improving the quality of life of people is a goal of several policy actions and programs and its' assessment has proven as a powerful tool to support decision-making related to the development of measures to improve the lives of residents of an area. Local authorities are competent for the improvement of the quality of life of the citizens. However, the lack of organization in the managed data often contributes negatively in developing measures to solve problems concerning local cases. The geographical nature of the majority of these data highlights the Geographic Information Systems as a particularly useful tool for municipalities. These systems can also support mapping quality of life that the space provides, as a residence area. In the literature review, it is clear that the quality of life is a broad concept and includes a set of dimensions that cover a wide range of characteristics of people and the environment in which they live. The proposed methodology for assessment of quality of life is applied to different geographical levels of analysis, while emphasis is given on the local level and the Municipality of Katerini as the study area. The results of the field research, conducted in the region, have contributed not only to the evaluation of the proposed methodology, but also have showed the differences in perception about quality of life among the residents.

Στην παρούσα διατριβή πραγματοποιείται καταγραφή και οργάνωση των γεωγραφικών δεδομένων που διαχειρίζονται οι δήμοι σε μια ενιαία βάση, με την αξιοποίηση των οποίων προτείνεται μια μεθοδολογία για την αποτίμηση της ποιότητας ζωής των περιοχών μόνιμης κατοικίας, με τη χρήση Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων αποτελεί στόχο διάφορων πολιτικών δράσεων και προγραμμάτων και η αποτίμησή της έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο υποστήριξης της λήψης αποφάσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη τέτοιων μέτρων. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν την πλέον αρμόδια διοικητική βαθμίδα για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων μιας περιοχής. Ωστόσο, η έλλειψη οργάνωσης στα δεδομένα που διαχειρίζονται συμβάλλει πολλές φορές αρνητικά στην ανάπτυξη μέτρων για την επίλυση προβλημάτων που αφορούν τις τοπικές υποθέσεις. Η γεωγραφική φύση της πλειοψηφίας των δεδομένων αυτών, αναδεικνύει τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών σε ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τους δήμους, τα οποία παράλληλα μπορούν να υποστηρίξουν την χαρτογράφηση της ποιότητας ζωής που παρέχει ο χώρος, ως περιοχή μόνιμης κατοικίας. Μέσα από τη βιβλιογραφική επισκόπηση, γίνεται σαφές ότι η ποιότητα ζωής είναι μια ευρεία έννοια και περιλαμβάνει ένα σύνολο διαστάσεων που καλύπτουν μεγάλο φάσμα των χαρακτηριστικών των ανθρώπων και του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν, ενώ σημαντικό παράγοντα για τη μελέτη της αποτελεί η χωρική κλίμακα αναφοράς. Η μεθοδολογία που προτείνεται για την αποτίμηση της ποιότητας ζωής, εφαρμόζεται σε διάφορα γεωγραφικά επίπεδα ανάλυσης, ενώ έμφαση δίνεται στο τοπικό επίπεδο και τον Δήμο Κατερίνης που αποτελεί την περιοχή μελέτης. Τα αποτελέσματα της έρευνας πεδίου που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή συνέβαλαν όχι μόνο στην αξιολόγηση της μεθοδολογίας που προτάθηκε, αλλά ανέδειξαν και τις διαφοροποιήσεις στην αντίληψη μεταξύ των κατοίκων για την ποιότητα ζωής.