Η ιατροδικαστική στην Ελλάδα μέσα από δημοσιεύματα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα

Abstract

Aim of the present dissertation is the study and presentation offorensic medicine writings and penal and civil legislation of the 19thand the beginning of the 20th century, in order to determine the meansby which forensic medicine contributed to attributing justice.The material used included mainly the legal processes during thereign of King Othon in the first decades of the 19th century, as well aslegal writings of the 19th and the beginning of the 20th century inregard with provisions of Penal and Civil legislation. The study alsoincluded forensic medicine writings of the 19th and the beginning ofthe 20th century, which formed the original scientific basis for theestablishment of the relationship between medicine and law.The method used was based on studying the material andextracting information related with circumstances, during whichreference to medical knowledge was necessary for the solution of lawmatters in Courts of justice. In regard with Penal law, court ordersbegan to rely on forensic investigation, which contributed to a greatextent to either illuminating criminal acts or proving the defendant’sinnocence. Forensic investigation also contributed to civil litigation,for instance solution of private differences and resolution in cases ofaccidents or one’s placement under judicial interdiction. The Coroner,qualified with expert scientific knowledge necessary for assessing andcertifying a criminal act, composed forensic investigation according tothe law and delivered it to the magistrates, from which he got theoriginal order for the investigation of the crime.After establishment of the Greek State, laws were drafted andexecuted in accordance with the existing legislation of GreatCountries that made specific reference to the necessity of medicine’sparticipation in processes attributing justice. During the years, theselaws were updated, perfected and regularized based on the continuingprogress of sciences and civilization.

Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη των συγγραμμάτων της Ιατροδικαστικής, καθώς και της Ποινικής και Αστικής νομοθεσίας του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, έτσι ώστε να καταστεί κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο η Ιατροδικαστική συνέβαλλε στην απονομή της δικαιοσύνης. Στα πλαίσια της μελέτης ερευνήθηκαν κυρίως οι δικονομικοί νόμοι που συντάχθηκαν επί βασιλείας Όθωνος τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, καθώς και νομικά συγγράμματα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, με αντικείμενο τις διατάξεις της Ποινικής και Αστικής Νομοθεσίας. Η έρευνα επεκτάθηκε και σε συγγράμματα Ιατροδικαστικής του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, τα οποία και έθεσαν τις αρχικές επιστημονικές βάσεις για την εδραίωση της σχέσης μεταξύ Ιατρικής και Νομοθεσίας. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε βασίστηκε στη μελέτη των συγγραμμάτων και στον εντοπισμό σημείων με αναφορά σε περιστάσεις, κατά τις οποίες η συνδρομή των ιατρικών γνώσεων καθίστατο αναγκαία για τη λύση δικαστικών ζητημάτων. Στην Ποινική Δικαιοσύνη, οι δικαστικές αποφάσεις βασίζονταν πλέον στην ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη, η οποία συνέβαλλε ουσιαστικά στη διαφώτιση των εγκληματικών πράξεων ή την απόδειξη της αθωότητας των κατηγορουμένων. Η κατάθεση πραγματογνωμοσύνης συνέβαλλε και στην πολιτική δίκη, όπως στην επίλυση περιπτώσεων ιδιωτικών διαφορών, ατυχημάτων ή θέσεως ατόμου υπό δικαστική συμπαράσταση. Ο Ιατροδικαστής, ο οποίος είχε τις ειδικές επιστημονικές γνώσεις που απαιτούνται για τη βεβαίωση και ακριβή εκτίμηση του αποδεικτέου γεγονότος, συνέτασσε την έκθεση πραγματογνωμοσύνης κατά γράμμα του Νόμου και την παρέδιδε στιςανακριτικές αρχές, από τις οποίες είχε λάβει την εντολή. Μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους συντάχθηκαν και ίσχυσαν νομοθετήματα με σαφείς αναφορές στην αναγκαιότητα της συμμετοχής της ιατρικής επιστήμης στη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, κατ’ εφαρμογή των ήδη υφιστάμενων νομοθεσιών των μεγάλων Κρατών της εποχής. Με το πέρασμα των ετών η νομοθεσία αυτή εκσυγχρονίσθηκε, τελειοποιήθηκε και συστηματοποιήθηκε, ακολουθώντας τη συνεχή πρόοδο των επιστημών και του πολιτισμού.