Παιδεία και πολιτισμός στον παροικιακό ελληνισμό του 19ου αιώνα: Η εφημερίδα Βρεττανικός Αστήρ (1860-1863) του Λονδίνου και η αξιοποίησή της μέσω των νέων τεχνολογιών: μέρος Α' (1860)

Abstract

This thesis explores the value of historical newspapers as means of mass communication in the Greek community in the UK, and provides a rich description of the informative, natural and formal elements and characteristics of the London Greek newspaper Vrettanikos Aster (1860). This thesis is based on in-depth research of social, educational and political conditions under which the Greek community of London flourished during the 19th century. The content of the newspaper, available also in digital format, is analyzed through qualitative and quantitative methods. Emphasis is given to the electronic exploitation of the newspaper’s content using new technologies. For the electronic exploitation of the newspaper’s content, applications that have been developed in Greek and foreign universities/institutions were studied. All required stages for the transformation of printed material to digital informative object are presented in detail. Further analysis focused on documenting management issues of this digitized source including availability and access issues. Moreover, this thesis tackles this historical newspaper as an informative printed/electronic source that can contribute to education and life-long learning.The main objectives of this thesis are (a) to provide valuable data on the dynamic presence of London’s Greek community in the social and political European frame of the 19th century, (b) to highlight the journalistic activity of the Greek diaspora in London, (c) to exploit new technologies to facilitate historical research and educational processes and (d) to design a model digital library for historical Greek periodical editions of the past. Regarding methodological issues, a wide range of books, scientific articles and online sources were studied, all listed in the thesis’ bibliography.

Η διδακτορική διατριβή αφορά στην έρευνα σε βάθος των κοινωνικών, εκπαιδευτικών και πολιτικών συνθηκών υπό τις οποίες ήκμασε η ελληνική παροικία του Λονδίνου τον 19ο αιώνα, στη συμβολή της εφημερίδας ως μέσου μαζικής ενημέρωσης στην πνευματική καλλιέργεια του παροικιακού ελληνισμού, στην περιγραφή των πληροφοριακών στοιχείων, των φυσικών και μορφικών χαρακτηριστικών της ελληνικής εφημερίδας Βρεττανικός Αστήρ, στην ποιοτική και ποσοτική ανάλυση του περιεχομένου της εφημερίδας, στις μεθόδους αξιοποίησης της ιστορικής εφημερίδας με τη χρήση των νέων τεχνολογιών υλοποίησης βάσεων δεδομένων, καθώς και στην ανάδειξη της ιστορικής εφημερίδας ως πληροφοριακής ηλεκτρονικής πηγής που μπορεί να συμβάλει στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην προώθηση της δια-βίου μάθησης. Αφετηρία της έρευνας αποτέλεσε το γεγονός ότι ο ρόλος της εφημερίδας, ως ιστορικής πηγής, επιδρά τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε οτιδήποτε αφορά στο παρελθόν. Η εργασία στοχεύει στην ανάλυση της πληροφοριακής αξίας της εφημερίδας Βρεττανικός Αστήρ και στην παροχή ηλεκτρονικών τρόπων εντοπισμού και ανάκτησης του περιεχομένου. Αναφορικά με τη μεθοδολογία συγκεντρώθηκε όσο το δυνατόν πληρέστερη βιβλιογραφία σχετικά με το αντικείμενο της έρευνας και προστέθηκαν βιβλιογραφικές παραπομπές ώστε να επιτυγχάνεται η τεκμηρίωση του θέματος. Για την ηλεκτρονική αξιοποίηση του περιεχομένου μελετήθηκαν οι ελληνικές εφαρμογές που υλοποιήθηκαν σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, καθώς και σε άλλα ιδρύματα και φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού, ώστε να σκιαγραφηθούν οι ενέργειες και τα στάδια που απαιτούνται για τη μετατροπή των έντυπων πηγών σε ψηφιακά πληροφοριακά αντικείμενα, τη διαχείρισή τους και τη διάθεσή τους στο ευρύ κοινό. Από την παρούσα μελέτη ερευνήθηκε και αναδείχθηκε η πολύπτυχη και δυναμική παρουσία της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου στο κοινωνικό και πολιτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο, η απήχηση του ελληνικού παροικιακού Τύπου, η συμβολή των Νέων Τεχνολογιών στην ιστορική έρευνα και την εκπαιδευτική διαδικασία και η δημιουργία και διάθεση πρότυπης βάσης δεδομένων φιλοξενίας ιστορικών περιοδικών εκδόσεων του παροικιακού ελληνισμού.