Η μετανάστευση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Αμερική (19ος αιώνας-1923): οι ελληνικές κοινότητες της Αμερικής και η αλυτρωτική πολιτική της Ελλάδας

Abstract

My dissertation offers a new insight of the history of the Greek American Community from the beginning of the New Immigration at the end of the 19th Century to the Treaty of Lausanne and the voting of the laws restricting immigration in 1924. By focusing on the local and Pan American organizations that tried to define and shape a new imaginary collectivity and by setting as a focal point sources little undertaken my PhD thesis highlights the fluidity of the immigrant identifications, the importance of networks and factors leading to the constitution and dissolution of major ethnic organizations, and finally the shaping of collective attitudes. To be more concise, it follows the evolution of a local conflict initially between Greek merchants and the first immigrants’ representatives in the last decade of the 19th century to a debate on the character of the Greek American Community. It underlines furthermore the procedures through which the groups that tried to be appointed leaders of the American Greeks (either by the Greek State or the Patriarchate of Constantinople) were superseded because of the emergence of a Greek American middle class. This procedure is intermingled with the irredentist bulge in South Eastern Europe and the appearance of the United States as a world power. In this framework my PhD thesis examines the efforts of the Balkan States to influence the American foreign policy by manipulating the immigrants. It also describes the American stance in the Eastern Question with an emphasis on the period covering the American participation in WWI to the defeat of the Turkish American Treaty of Lausanne in 1927. Mainly my research presents: a) the efforts by different Balkan nationalisms to instrumentalize immigrants for the pursuit of their nationalist goals and b) the leading Greek Americans reactions towards the Americanizing pressures. I approach the community clashes as resulting from rival leading classes disputes during a period of exacerbated nationalism in Europe as well as in America and not merely as reflecting political developments in Greece.

Η διατριβή μου προσφέρει μια νέα προοπτική της ιστορίας της ελληνοαμερικανικής κοινότητας από την έναρξη της «Νέας Μετανάστευσης» στα τέλη του 19ου αιώνα ως τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ψήφιση των νόμων που περιόριζαν την είσοδο νέων μεταναστών το 1924. Εστιάζοντας στη δράση των τοπικών και παναμερικανικών οργανώσεων των μεταναστών οι οποίες προσπάθησαν να ορίσουν και να διαμορφώσουν μια νέα φαντασιακή συλλογικότητα και αξιοποιώντας αδημοσίευτες πηγές η διατριβή μου υπογραμμίζει τη ρευστότητα των ταυτίσεων των μεταναστών, τη σημασία των δικτύων και των παραγόντων οι οποίοι συνέβαλλαν στη συγκρότηση και τη διάλυση των κυριότερων εθνοτικών οργανώσεων και τελικά στη διαμόρφωση συλλογικών στάσεων. Ειδικότερα παρακολουθεί την εξέλιξη μιας τοπικής σύρραξης μεταξύ των Ελλήνων εμπόρων και των εκπροσώπων των πρώτων μεταναστών στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα σε διαμάχη για τον χαρακτήρα της ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Εξετάζει επιπλέον τις διαδικασίες μέσω των οποίων οι ομάδες οι οποίες προσπάθησαν να οριστούν ηγέτες των Ελλήνων της Αμερικής (είτε από το ελληνικό κράτος είτε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) περιθωριοποιήθηκαν από την ανάδειξη μιας ελληνοαμερικανικής μεσοαστικής τάξης. Η διαδικασία αυτή συνδέεται με την έξαρση του αλυτρωτισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανάδειξη των Ηνωμένων Πολιτειών ως παγκοσμίας δύναμης. Σ’ αυτό το πλαίσιο η διατριβή μου εξετάζει τις προσπάθειες των βαλκανικών κρατών να επηρεάσουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική μέσω των μεταναστών. Περιγράφει επίσης την αμερικανική στάση στο ανατολικό ζήτημα με έμφαση την περίοδο από τη συμμέτοχη των Ηνωμένων Πολιτειών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως την καταψήφιση της Αμερικανοτουρκικής Συνθήκης της Λωζάννης το 1925. Η μελέτη μου δίνει έμφαση: α) στις προσπάθειες των βαλκανικών εθνικισμών να χρησιμοποιήσουν τους μετανάστες για να προωθήσουν το εθνικιστικό τους πρόγραμμα και β) στις αντιδράσεις των Ελληνοαμερικανών στις πιέσεις για εξαμερικανισμό. Προσεγγίζω τις κοινοτικές έριδες ως αποτέλεσμα της διαμάχης αντίπαλων ηγετικών ομάδων σε μια περίοδο έξαρσης του εθνικισμού τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική και όχι μόνο ως αντανάκλαση των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα.