Έρευνα της ελληνικής αγοράς πιστοποιημένων προϊόντων ξύλου αειφορικά διαχειριζόμενων δασών

Abstract

After the big degradation of the world forests recently, most countries have realised the necessity of sustainable forest management. The introduction of forest certification in the early 1990s, shifts the pressure for saving tropical forests, from Governments to the market and consumers. The sovereign forest certification schemes -PEFC and FSC- have many similarities but also significant differences, such as the origin of criteria, the accreditation of the organizations of forest certification, the cost of forest certification and whoever takes the initiative to set up a national accreditation body.Certified wood products from sustainably managed forests have been introduced in global and European market. The first survey on consumer behavior for certified wood products, conducted in Greece, revealed that Greek consumers, express their sensitivity towards the environment and forest ecosystems, but they had never before heard the terms, sustainable forest management, certification of sustainable management and certified wood products. The majority of respondents, (95%) claimed that between two completely identical wooden products at the same price, they would choose to buy the one that comes from sustainably managed forests and has a relevant environmental mark, instead of the one of unknown origin. Moreover, Greek consumers (70%) are willing to pay 5 to 10% more to buy certified wood furniture and wood products of certified construction, bearing the trade mark of origin and treatment.The typology of Greek consumers of certified wood products has indicated four clusters-groups: a) those who ‘do not know, do not pay more and are concerned about the price’, b)those ‘‘who do not know, pay a little more premium and are indifferent how environmentally friendly product is’’, c) those ‘‘who do not know but willing to pay a premium 5-10% and are particularly concerned about price’’ and d) those ‘‘who are knowledgeable, willing to pay 5-10% premium and are mainly interested in the price in connection to the friendliness of the product’’.The Wood industries do not deal with the processing and marketing of certified wood products, although they are aware of it. They believe that their customers would be willing to pay from 0 to 5% more money to buy certified wood products for constructions and wooden furniture.Wood industries, believe that a widely used system of forest certification should be applied in our country with key features of effectiveness in forest management, economic feasibility, the breadth of application, the recognition and the acceptance from consumers and environmental groups.They also consider as especially important the participation of the forestry industry –trade, Forestry Science Foundations, forest owners, the State forest Authorities, as well as environmental and consumers’ organizations, for the creation of the Greek system of Forest Certification and sustainable source of wood products (chain of custody certification).Fewer than half wood industries have a system of ISO certification. These industries are more informed, more concerned about forest certification and certified wood products and show a rapid adaptation to future developments. Respective characteristics and views, as those among the companies with or without ISO, are apparent to the artificial wood industries in relation to furniture industries. The former (artificial wood industries) are the larger ones which have been occupied with certified forest products so far.

Μετά τη μεγάλη υποβάθμιση που υπέστησαν τα δάση του πλανήτη τα τελευταία χρόνια, η αναγκαιότητα διαχείρισής τους με βάση την αειφορία, έγινε αποδεκτή από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η εμφάνιση της δασικής πιστοποίησης στις αρχές της δεκαετίας του 90, μετατοπίζει την πίεση για τη σωτηρία των τροπικών δασών από τις Κυβερνήσεις, στην αγορά και τους καταναλωτές. Τα συστήματα δασικής πιστοποίησης που έχουν κυριαρχήσει, PEFC και FSC, εμφανίζουν πολλές ομοιότητες, αλλά και σημαντικές διαφορές, όπως η προέλευση των κριτηρίων, η διαπίστευση των φορέων πιστοποίησης, το κόστος της δασικής πιστοποίησης, καθώς και ποιος φορέας λαμβάνει την πρωτοβουλία συγκρότησης Εθνικού φορέα πιστοποίησης.Τα πιστοποιημένα προϊόντα ξύλου, που προέρχονται από αειφορικά διαχειριζόμενα δάση, έχουν εμφανισθεί στην παγκόσμια και στην Ευρωπαϊκή αγορά. Στην πρώτη έρευνα συμπεριφοράς των καταναλωτών για πιστοποιημένα προϊόντα ξύλου, που γίνεται στην Ελλάδα, διαπιστώνεται ότι οι Έλληνες καταναλωτές, δηλώνουν την ευαισθησία τους για το περιβάλλον και τα δασικά οικοσυστήματα, αλλά δεν έχουν ακούσει στο παρελθόν τις φράσεις, αειφορική διαχείριση δασών, πιστοποίηση αειφορικής διαχείρισης και πιστοποιημένα προϊόντα ξύλου. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων στην έρευνα (95%), δηλώνουν ότι μεταξύ δύο εντελώς ίδιων ξύλινων προϊόντων ίδιας τιμής, θα επέλεγαν να αγοράσουν εκείνο που προέρχεται από αειφορικά διαχειριζόμενα δάση και έχει σχετικό περιβαλλοντικό σήμα, από το αντίστοιχο που είναι άγνωστης προέλευσης. Ακόμη, οι 7 στους 10 Έλληνες καταναλωτές, διατίθεται να δώσουν 5 έως 10% περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν πιστοποιημένα ξύλινα έπιπλα και πιστοποιημένα ξύλινα προϊόντα δομικών κατασκευών, τα οποία φέρουν ανάλογο σήμα προέλευσης και κατεργασίας.Η τυπολογία των Ελλήνων καταναλωτών πιστοποιημένων προϊόντων ξύλου κατέδειξε τέσσερις συστάδες – ομάδες: α) αυτούς που “δεν γνωρίζουν, δεν πληρώνουν παραπάνω και δίνουν σημασία στην τιμή”, β) αυτούς ‘‘που δεν γνωρίζουν, πληρώνουν λίγο παραπάνω και δεν δίνουν καμία σημασία στην περιβαλλοντική φιλικότητα” των προϊόντων, γ) αυτούς που “δεν γνωρίζουν αλλά διαθέτουν 5-10% επιπλέον χρήματα και δίνουν μεγάλη σημασία, κυρίως στην τιμή” και δ) αυτούς που είναι γνώστες, διαθέτουν 5-10% επιπλέον χρήματα και δίνουν μεγάλη σημασία στη σχέση τιμή προς φιλικότητα.Οι επιχειρήσεις ξύλου δεν ασχολούνται με την επεξεργασία και εμπορία πιστοποιημένων προϊόντων ξύλου, αν και γνωρίζουν σχετικά. Πιστεύουν ότι οι πελάτες τους θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν από 0 μέχρι 5% περισσότερα χρήματα, για να αγοράσουν πιστοποιημένα ξύλινα προϊόντα δομικών κατασκευών και πιστοποιημένα ξύλινα έπιπλα.Οι επιχειρήσεις ξύλου, θεωρούν ότι χρειάζεται να εφαρμοσθεί και στη χώρα μας ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο σύστημα δασικής πιστοποίησης και αειφορικής προέλευσης των προϊόντων ξύλου, με βασικά χαρακτηριστικά του την αποτελεσματικότητα ως προς τη διαχείριση των δασών της χώρας μας, την οικονομική εφικτότητα, την ευρύτητα εφαρμογής του και την αναγνωρισιμότητά του, καθώς και την αποδοχή του από καταναλωτικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Ακόμη θεωρούν ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή της Δασικής βιομηχανίας – εμπορίου, των Επιστημονικών Δασικών Ιδρυμάτων, των Ιδιοκτητών δασών, των Κρατικών Δασικών Αρχών, καθώς και των περιβαλλοντικών και καταναλωτικών οργανώσεων, στη δημιουργία του Ελληνικού συστήματος Δασικής Πιστοποίησης και αειφορικής προέλευσης των προϊόντων ξύλου.Λιγότερες από τις μισές επιχειρήσεις διαθέτουν κάποιο σύστημα πιστοποίησης κατά I.S.O. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι περισσότερο ενημερωμένες, περισσότερο προβληματισμένες με τη δασική πιστοποίηση και τα πιστοποιημένα προϊόντα ξύλου και δηλώνουν ταχύτερη προσαρμογή στις επερχόμενες εξελίξεις. Αντίστοιχα χαρακτηριστικά και απόψεις, όπως αυτά μεταξύ των επιχειρήσεων με I.S.O. και χωρίς, εμφανίζουν και οι επιχειρήσεις τεχνητής ξυλείας, σε σχέση με τις επιχειρήσεις επίπλων. Είναι δε οι επιχειρήσεις τεχνητής ξυλείας, που είναι και οι μεγαλύτερες, αυτές που έχουν ασχοληθεί μέχρι σήμερα με τα προϊόντα αυτά.