Ειδικά συστήματα διαχείρισης περιβαλλοντικής πληροφορίας: εφαρμογή στη δημόσια διοίκηση

Abstract

This Thesis aims to create a reliable tool to assist the Administration to monitor the environmental performance and hence the compliance of licensed units with their environmental obligations. The developed methodology includes the construction of : a) two composite, component indices (composite indicators) to monitor compliance with environmental legislation and enforcement of "good" environmental management practices respectively, and b) an overall composite indicator for monitoring the whole environmental performance and image of the unit. In this Thesis an integrated methodological approach for assessing and benchmarking the environmental performance of production units is presented , with reference to two key regulatory instruments of European policy: a)The legal obligations under the legislation for environmental permitting which also are is mandatory, regulatory tools, such as BAT (Best Available Techniques) and b)Voluntary commitments, such as the European Regulation Environmental Management and Audit Scheme-EMAS and ISO 14001 standard,which are also management tools. With the methodology proposed ,the Public Administration has, at any time at its disposal the full range of performance of a particular facility or an entire industrial sector in all environmental components. Thus it can easily identify the facilities that lag behind, to schedule inspections and take appropriate corrective actions to improve their performance. Values of the composite indices below the value 1, indicate acceptable performance of the unit. In contrast, values above 2 need a corrective action by the Administration. The application of the methodology gives the opportunity of the use of all the information that is unexploited in the Environmental Impact Statements and Pollution Reports of the facilities , and evaluated in a proper way the performance of units with conclusions relevant to environmental policy-making. The application of the methodology in paper manufacturing sector for 2003, showed the strong correlation between the total environmental compliance and good management practice, which overturns the view that only the enforcement of legislation will lead to a more sustainable results. Good management practice can clearly improve the performance of the facilities, through voluntary, however, not strictly defined obligations.

Η παρούσα Διατριβή στοχεύει να δημιουργήσει ένα αξιόπιστο εργαλείο για να βοηθήσει τη Διοίκηση στην παρακολούθηση της περιβαλλοντικής επίδοσης και, επομένως, τη συμμόρφωση των αδειοδοτημένων μονάδων με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις τους. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει την ανάπτυξη α) δύο σύνθετων, επιμέρους δεικτών για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με την περιβαλλοντική νομοθεσία και την επιβολή των «ορθών» πρακτικών περιβαλλοντικής διαχείρισης, αντίστοιχα, και β) το συνολικό σύνθετο δείκτη για την παρακολούθηση του συνόλου των περιβαλλοντικών επιδόσεων και την εικόνα της μονάδας. Σε αυτή την διατριβή παρουσιάζεται μια ολοκληρωμένη μεθοδολογική προσέγγιση για την τη συγκριτική αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των μονάδων παραγωγής, σε σχέση με δύο βασικές κανονιστικές πράξεις της ευρωπαϊκής πολιτικής α) τις νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ρυθμιστικά εργαλεία, όπως οι Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές και β) τις εθελοντικές υποχρεώσεις, όπως το EMAS και το πρότυπο ISO 14001, τα οποία είναι επίσης εργαλεία διαχείρισης. Με την προτεινόμενη μεθοδολογία, τη Δημόσια Διοίκηση έχει, ανά πάσα στιγμή στη διάθεσή της όλο το φάσμα της απόδοσης μιας συγκεκριμένης μονάδας ή ενός βιομηχανικού κλάδου σε όλους τους περιβαλλοντικούς τομείς. Έτσι μπορεί να εντοπίσει εύκολα τις μονάδες που υστερούν, να προγραμματίσει τις επιθεωρήσεις και να λαμβάνει τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα ώστε οι μονάδες να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στην τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Οι τιμές των σύνθετων δεικτών κάτω από την τιμή 1, χαρακτηρίζουν αποδεκτή απόδοση της μονάδας. Αντίθετα, τιμές πάνω από το 2 επιβάλλουν διορθωτικές ενέργειες από τη Διοίκηση. Η εφαρμογή της μεθοδολογίας μέσω λογισμικού, δίνει την ευκαιρία για χρήση όλων των πληροφοριών που είναι ανεκμετάλλευτες και ευρίσκονται στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και τις Εκθέσεις Ρύπανσης των μονάδων, ώστε η περιβαλλοντική τους επίδοση να αξιολογείται με τον πλέον κατάλληλο τρόπο και να λαμβάνονται οι δέουσες πολιτικές αποφάσεις. Από την εφαρμογή της μεθοδολογίας στον κλάδο της χαρτοποιίας για το 2003 προέκυψε η ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της συνολικής περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και των ορθών πρακτικών διαχείρισης, η οποία ανατρέπει την άποψη ότι μόνον η εφαρμογή της νομοθεσίας οδηγεί σε βιώσιμα αποτελέσματα. Οι ορθές πρακτικές διαχείρισης μπορούν να βελτιώσουν σαφώς την απόδοση των εγκαταστάσεων, μέσω εθελοντικών μη αυστηρά καθοριζόμενων υποχρεώσεων.