Η αγγειογένεση στην ψωρίαση: η συμπεριφορά των νεόδμητων αγγείων πριν και μετά από τη θεραπεία με βιολογικούς τροποποιητές

Abstract

Psoriasis is a chronic inflammatory skin disease characterized by hyperproliferation ofepidermal cells with prominent blood vessels and a perivascular lymphocyticinfiltrate. Although psoriasis is considered mainly a lymphocyte driven disease, theabnormal vascular proliferation within papillary dermis suggests that diseasemanifestation is accompanied by blood vessel alterations. These alterations areinfluenced by angiogenesis, which is considered an active vasoproliferative processobserved as an early response to psoriatic inflammation Tumour necrosis factor(TNF)-α is a proinflammatory cytokine that can induce antiapoptotic proteins andendothelial cell activation factors in psoriasis.The present study investigated the effect of the anti-TNF-α agent etanercept on theexpression of endothelial nuclear factor-κB (NF-κB), angiogenic vascular endothelialgrowth factor (VEGF), endothelial cell marker CD31, antiangiogenic factorthrombospondin-1 (TSP-1), antiapoptotic factors Bcl-2 and Bcl-xL, adhesionmolecules ICAM-1, VCAM-1 and E-Selectin, in psoriasis.Thirty patients with moderate to severe psoriasis were included in the study andtreated 16 of them with etanercept 50 mg twice weekly subcutaneously for 12 weeksand the other 14 patients with adalimumab 40mg every 15 days subcutaneously for15 weeks. Biopsies of lesional skin (baseline, weeks 3, 6 and 10) were obtained andimmunohistochemically stained with antibodies for CD31, VEGF, TSP-1 NF-κB,Bcl-2, Bcl-xL, ICAM-1, VCAM-1 and E-Selectin. Double immunofluorescencestaining for VEGF and CD31 was evaluated with confocal laser microscopy. Theterminal deoxynucleotidyl transferase-mediated dUTP nick-end labelling (TUNEL)assay was applied for apoptosis detection. These anti-TNF biologics caused a statistically significant time-dependent reductionin the number of dermal blood vessels, the number of CD31+ cells, and VEGF inpsoriatic lesions, with induction of endothelial cell apoptosis and statisticallysignificant upregulation of TSP-1 in psoriatic vessels. Immunohistochemical analysisshowed significant reduction of NF-κB, Bcl-2, Bcl-xL, ICAM-1, VCAM-1 and ESelectinexpression in endothelial cells during treatment. These changes wereaccompanied by a marked clinical response.The present findings suggest that treatment with anti-TNF therapy induces apoptosis,reduces apoptosis-inhibiting factors and adhesion molecules in psoriatic endothelialcells, and decreases angiogenesis in psoriatic skin.

Η ψωρίαση είναι μια συχνή, χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια που προσβάλλειπερίπου το 2% του πληθυσμού, με διακυμάνσεις μεταξύ των φυλών. Για παράδειγμαο επιπολασμός στις Σκανδιναβικές χώρες και γενικότερα τη Βόρεια Ευρώπη είναιαρκετά μεγάλος ενώ συναντάται σπάνια στους Ιάπωνες και τους Ινδιάνους τηςΑμερικής. Η ψωρίαση αποτελεί σπάνια αιτία θανάτου, επηρεάζει όμως πολύ σοβαράτην ποιότητα ζωής των ασθενών με συνέπειες στη σωματική και ψυχική τους υγεία.Εδώ και χρόνια έχει αποδειχθεί ότι η επίδραση της ψωρίασης στην ποιότητα ζωής τουασθενούς είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντική με εκείνη της στεφανιαίας νόσου, τουσακχαρώδη διαβήτη και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας Νόσος μεγάληςκοινωνικοοικονομικής σημασίας, καθώς το 30% των ασθενών χρειάζονται θεραπείαδεύτερης γραμμής ενώ το 40% περίπου των δερματολογικών κλινικώνκαταλαμβάνεται από ψωριασικούς ασθενείς. Πραγματοποιείται λοιπόν, αγώναςδρόμου για την κατανόηση των αιτίων και των παθογενετικών μηχανισμών τηςψωρίασης που θα ανοίξει τον δρόμο για την ανακάλυψη ακόμη πιο εξειδικευμένωνφαρμάκων «στόχου» (targeted therapies).Αν και είναι πλέον γεγονός η αναγνώριση της ψωρίασης ως ένα αυτοάνοσο νόσημαπου ακολούθησε την ανακάλυψη του κυρίαρχου ρόλου των Τ-λεμφοκυττάρων στηνπαθογένειά της , η προεξέχουσα θέση που κατέχει η αυξημένη αγγειοβρίθεια στοθηλώδες χόριο, καθιστά τη ψωρίαση, ταυτόχρονα, και νόσο νεοαγγειακάεξαρτώμενη.Στη καρκινογένεση, η αγγειογένεση έχει τον πρώτο ρόλο, γεγονός που δεν έχειαποδειχθεί ότι ισχύει και στη ψωρίαση. 9στόσο μια περαιτέρω διασαφήνιση τωνβιοχημικών μονοπατιών της αγγειογένεσης στη δερματολογική αυτή νόσο εκ των ωφελούντων, την βοήθεια δηλαδή των καινοτόμων βιολογικών θεραπειών, ίσωςοδηγήσει στην ανακάλυψη καινούργιων θεραπευτικών τακτικών.