Πολιτιστική πολιτική και μουσική παιδεία: η διεύρυνση των τάσεων της πολιτιστικής πολιτικής για τη μουσική εκπαίδευση όπως αυτές προκύπτουν από τις αποφάσεις Ευρωπαϊκών - Διεθνών οργανισμών και η αποτελεσματική εφαρμογή τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα

Abstract

In recent decades Cultural Policy has been the focus of discussion and decisions as it has become an effective tool for government and International Organisation policy implementation. The issue arising is related to the necessity of implementing Cultural Policy as a privileged field of policy application in Education as well, serving a broader social vision. Forming a Cultural Policy determines the problem of planning Cultural Education and thus Music Education, as a means of achieving greater objectives, depending on societal character, political orientation, degree of development and the priorities of every country. The aim of this research was to examine the effect of Cultural Policy implementation by means of European and International Organisations decisions. Institutional and practical impact on Music Education in Greece was thoroughly researched, the meaning of "practical" being the views and perceptions of Music Educators in Primary Education, that is those asked to realise the relevant policies. The research methodology included bibliographical review thus determining the theoretical framework, bibliographical research in order to define the Greek institutional framework and quantitative research aiming at studying the views of Music Education teachers applying Cultural Policy in Primary Education as well as the development of policy assessment within the school. The outcomes have shown that Cultural Policy reenforces Music Education as cultural procedure in combination with expressed political views and governmental objectives forming a clear perception of culture in Education. The efforts of the European Union and the various International Organisations concerning Cultural and Music Education issues, in Greece they are only partially implemented in the Greek Educational System, in contrast to other cultural activities of typical and non-typical education. In conclusion, the views of Music Education teachers underline the fact that Cultural Policies are formed away from them, their participation thus becoming essentially void, despite the fact that the school can practise Culture enriching and developing musical skills and abilities. Music Education, being a purely cultural subject, is considered a partial kind of Cultural Policy, being implemented in an entire country in a rather fragmented way, despite the fact that it is constantly included in European Union rhetoric. Each and every sector of culture presents us with different demands, thus causing the necessity or Cultural Policies within the actions of the welfare state seeking for new forms of public action and reformed cultural interventions in the field of Music Education.

Τις τελευταίες δεκαετίες η Πολιτιστική Πολιτική έχει βρεθεί στο επίκεντρο συζητήσεων και αποφάσεων καθώς αναδεικνύεται σε αποτελεσματικό εργαλείο άσκησης πολιτικής για κυβερνήσεις και Διεθνείς Οργανισμούς. Ο προβληματισμός όμως που γεννιέται, σχετίζεται με την αναγκαιότητα εφαρμογής της Πολιτιστικής Πολιτικής ως προνομιακό πεδίο άσκησης πολιτικής και για την εκπαίδευση καθώς καλείται να υπηρετήσει έναν ευρύτερο κοινωνικό οραματισμό. Η διαμόρφωση της Πολιτιστικής Πολιτικής οριοθετεί το πρόβλημα του σχεδιασμού της Πολιτιστικής Εκπαίδευσης κατ' επέκταση και για τη Μουσική Εκπαίδευση, ως μέσου επίτευξης ευρύτερων επιδιώξεων, καθώς προσλαμβάνει διαφορετικές διαστάσεις ανάλογα με τον χαρακτήρα των διαφόρων κοινωνιών, τον πολιτικό προσανατολισμό των κρατών, το επίπεδο ανάπτυξης τους αλλά και τις προτεραιότητες που θέτουν. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι αφενός να προσδιορίσει την Πολιτιστική Πολιτική όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από τις αποφάσεις και τις τάσεις των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισμών και αφετέρου να διερευνήσει τις επιδράσεις της Πολιτιστικής αυτής Πολιτικής μέσα από τις αποφάσεις και τις τάσεις των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισμών στην ελληνική Μουσική Εκπαίδευση τόσο σε επίπεδο θεσμών όσο και σε επίπεδο εφαρμογών. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε το πώς η ελληνική Μουσική Εκπαίδευση επηρεάστηκε θεσμικά και πως επηρεάστηκε στην πράξη. Με την έννοια της πράξης στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας εννοούνται οι απόψεις και οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που καλούνται να υλοποιήσουν αυτές τις πολιτικές. Η ερευνητική μεθοδολογία συμπεριέλαβε την ανασκόπηση σχετικής βιβλιογραφίας για τον προσδιορισμό του θεωρητικού πλαισίου, βιβλιογραφική έρευνα για τον προσδιορισμό του ελληνικού θεσμικού πλαισίου καθώς και εμπειρική ποσοτική έρευνα η οποία στόχευσε στο να διερευνήσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής για την εφαρμογή της Πολιτιστικής Πολιτικής στην Πρωτοβάθμια Μουσική Εκπαίδευση, καθώς και στην ανάπτυξηπλαισίου αξιολόγησης της στον σχολικό χώρο. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν δείχνουν ότι η Πολιτιστική Πολιτική έρχεται για να ενισχύσει τη Μουσική Εκπαίδευση ως πολιτιστική διαδικασία σε συνδυασμό με διατυπωμένες πολιτικές θέσεις και κυβερνητικούς στόχους διαμορφώνοντας παράλληλα μία σαφή αντίληψη περί πολιτισμού στο χώρο της εκπαίδευσης. Παράλληλα, καταδεικνύεται ότι παρά τις προσπάθειες και την πορεία που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και οι Διεθνείς Οργανισμοί για θέματα Πολιτισμού και Μουσικής Εκπαίδευσης, στον ελληνικό χώρο σημειώνεται μονομερής εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών σε θέματα Μουσικής Εκπαίδευσης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, σε αντίθεση με την πολιτιστική δραστηριοποίηση της τυπικής αλλά και της άτυπης εκπαίδευσης. Συμπερασματικά, η Μουσική Εκπαίδευση, ως ένα μάθημα «αμιγώς» πολιτισμικό, αν και βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση κοινωνό σε πολλές εκφάνσεις των προγραμματικών δράσεων πολιτισμού, βιώνει τη μονομερή αντιμετώπιση ως μία επιμέρους Πολιτιστική Πολιτική με πεδίο εφαρμογής μια ολόκληρη χώρα η οποία ασκείται με τρόπο αποσπασματικό. Καθώς ο κάθε τομέας του πολιτισμού εγείρει διαφορετικές απαιτήσεις, γίνεται όλο και πιο αναγκαία η συμπερίληψη πολιτιστικών πολιτικών στην κατηγορία του κράτους πρόνοιας όπου αναζητά νέες μορφές δημόσιας δράσης με αναμορφωμένη πολιτιστική παρέμβαση στο χώρο της Μουσικής Εκπαίδευσης.