Διατροφικοί παράγοντες στο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών

Abstract

BACKGROUND:Advanced glycation end products (AGEs) are generated endogenously from the nonenzymaticglycation of proteins, lipids and nucleic acids. They can also be absorbed fromexogenous sources (eg. diet, cigarette smoke etc.)AGEs are highly reactive molecules implicated in free radical and proinflammatorymolecules production leading to induction of oxidative stress and inflammatoryprocesses.They play a significant role in metabolic and reproductive abnormalities that arecommonly observed in metabolic disorders such as Diabetes Mellitus, obesity andPolycystic Ovarian Syndrome (PCOS).Women with PCOS exhibit increased AGEs levels compared to healthy controls,independent of the degree of obesity and insulin resistance.The positive correlation of AGEs with testosterone levels in women with PCOS and theirdeposition in their ovaries suggests a potential contributing role of AGEs in mainpathogenic characteristics of the syndrome and more specifically hyperandrogenemia andanovulation, independent of their metabolic action.OBJECTIVE: To investigate the impact of dietary intervention of Advanced GlycationEnd products (AGEs) intake on hormonal and metabolic profile in women withpolycystic ovary syndrome (PCOS), with potential application of dietary intervention as atherapeutic tool.METHODS: After baseline evaluation, 23 women with PCOS [mean±SD, age: 23.4±5.7years; body mass index (BMI): 26±5.7 kg/m2] underwent the following consecutive 2-month dietary regimens: a hypocaloric diet with ad-libitum AGEs content (Hypo), anisocaloric diet with high AGEs (HA) and an isocaloric diet with low AGEs (LA).Metabolic, hormonal and oxidative stress (OS) status was assessed as well as AGEslevels were determined in all subjects, after the completion of any dietary intervention. RESULTS: Serum levels of AGEs, testosterone, oxidative stress, insulin and HOMA-IRindex were significantly increased on HA compared to Hypo diet and subsequentlydecreased on LA diet (compared to HA) (p<0.05 for all parameters). BMI remainedunaltered throughout the HA and LA periods compared to Hypo period. Dietary AGEswere associated with serum AGEs (r=0.45, p<0.001), insulin (r=0.3, p=0.005), HOMAIRindex (r=0.31, p=0.006) and oxidative stress (r=0.32, p=0.002). Testosterone wascorrelated with insulin (r=0.36, p=0.001) and HOMA-IR index (r=0.36, p=0.002).CONCLUSIONS: Modifications on dietary AGEs intake are associated with parallelchanges in serum AGEs, metabolic, hormonal and oxidative stress biomarkers in womenwith PCOS. These findings support the advice of a low AGEs dietary content along withlifestyle changes in women with PCOS.

ΕΙΣΑΓΓΗ: Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (AGEs) παράγονταιενδογενώς από τη μη ενζυμική γλυκοζυλίωση των πρωτεϊνών, λιπιδίων και νουκλεϊκώνοξέων ενώ παράλληλα μπορούν να προσληφθούν από εξωγενείς πηγές (π.χ διατροφή,κάπνισμα κλπ). Αυξημένα επίπεδα AGEs στη κυκλοφορία ή στους ιστούς συμμετέχουνστη παραγωγή ελευθέρων ριζών και προ-φλεγμονωδών παραγόντων οδηγώντας σεαύξηση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής. Τα υψηλά επίπεδα AGEs έχεικαταδειχθεί ότι αποτελούν δυνητικό κίνδυνο για μεταβολικές και αναπαραγωγικέςδιαταραχές που παρατηρούνται σε μεταβολικές ασθένειες όπως ο Σακχαρώδηςιαβήτης, η παχυσαρκία και το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Fοθηκών (ΣΠF). Οιγυναίκες με ΣΠF παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα AGEs συγκριτικά με τις υγιείςμάρτυρες, ανεξάρτητα από το βαθμό παχυσαρκίας και ινσουλινοαντίστασης. Η θετικήσυσχέτιση που έχει παρατηρηθεί μεταξύ των επιπέδων AGEs και των επιπέδωντεστοστερόνης σε γυναίκες με ΣΠF αλλά και η υψηλή εναπόθεση των δραστικώναυτών μορίων στον ωοθηκικό ιστό υποδεικνύει ενδεχόμενο ρόλο των AGEs στηναιτιοπαθογένεια του ΣΠF και συγκεκριμένα στην υπερανδρογοναιμία καιανοωθυλακιορυξία, ανεξάρτητα από τη μεταβολική τους δράση.ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση της επίδρασης των διατροφικών γλυκοτοξινών (AGEs) στοορμονικό και μεταβολικό προφίλ γυναικών με ΣΠF και οι δυνατότητες διατροφικήςπαρέμβασης ως θεραπευτικό μέσο.ΜΕΘΟΟΣ: 23 γυναίκες με ΣΠF [mean±SD, ηλικίας 23,4±5,7 ετών, body mass index(BMI): 26±5,7 kg/m2] συμμετείχαν στην μελέτη. Αρχικά καταγράφηκαν οι βασικές τιμέςτων μεταβολικών και ορμονικών παραμέτρων και στη συνέχεια οι γυναίκεςυποβλήθηκαν ανά δίμηνο σε διατροφική παρέμβαση : Α) Yποθερμιδική διατροφήελεύθερη σε AGEs (Hypo), Β) ισοθερμιδική διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σεAGEs (HA) και Γ) ισοθερμιδική διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε AGEs (LA).Μετρήθηκαν οι μεταβολικοί, ορμονικοί παράμετροι τους και το οξειδωτικό φορτίο όπως και τα επίπεδα των AGEs στον ορό σε όλες τις συμμετέχοντες, μετά την ολοκλήρωσητης κάθε διατροφικής παρέμβασης.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα επίπεδα των AGEs στον ορό, της τεστοστερόνης, τουοξειδωτικού φορτίου, της ινσουλίνης και του δείκτη HOMA-IR αυξήθηκαν στατιστικάσημαντικά μετά την ΗΑ διατροφή σε σχέση με τη Hypo διατροφή και μειώθηκαν μετάτη LA διατροφή (σε σχέση με τη ΗΑ) (p<0,05 για όλες τις παραμέτρους). Το BMIπαρέμεινε αμετάβλητο κατά τη διάρκεια των περιόδων της HA και LA διατροφής σεσχέση με την περίοδο της Hypo διατροφής. Βρέθηκε θετική συσχέτιση ανάμεσα σταδιατροφικά AGEs και τα επίπεδα των AGEs ορού (r=0,45, p<0,001), της ινσουλίνης(r=0,3, p=0,005), του δείκτη HOMA-IR (r=0,31, p=0,006) και του οξειδωτικού φορτίου(r=0,32, p=0,002). Τέλος θετική συσχέτιση βρέθηκε ανάμεσα στην τεστοστερόνη και τηνινσουλίνη (r=0,36, p=0,001) και τον δείκτη HOMA-IR (r=0,36, p=0,002).ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η τροποποίηση των διατροφικών AGEs συνδέεται με παράλληλημεταβολή των AGEs στον ορό, των μεταβολικών και ορμονικών παραμέτρων, όπωςεπίσης και του οξειδωτικού φορτίου σε γυναίκες με ΣΠF. Τα ευρήματα αυτάυποστηρίζουν ότι η χαμηλή σε AGEs διατροφή έχει ευεργετική επίδραση στο ορμονικόκαι μεταβολικό προφίλ και μπορεί να συμπεριλαμβάνεται στις διαιτητικές οδηγίες στιςγυναίκες με ΣΠF παράλληλα με τις οδηγίες απώλειας βάρους.