Διαδικασίες αφερεγγυότητας των αεροπορικών εταιρειών

Abstract

The subject of this thesis is the insolvency proceedings of the air companies. Emphasizing on the insolvency proceedings of the air companies, which used to be national air carriers, a conceptual definition of the above mentioned term is given and issues related to the liberalization of the air transport market in Europe and to State aids attributed to airlines are examined. A research on the insolvency proceedings of three European airlines - Olympic Air, Sabena and Swissair - is carried out, which leads us to the conclusion that there was a differentiation on the way national legislators in Europe dealt with the insolvency issue of the air companies, which used to be national air carriers. Based on the decisions of the European Courts and the European Commission prior to the relevant insolvency proceedings, it is concluded that for some airlines (e.g. Olympic Air) the national legislator introduced exceptional legal provisions (Article 14A of the Greek Law 3429/2005) while in other cases (e.g. Sabena) the existing national insolvency law applied without deviation, ensuring of course the continuation of flight operations of the insolvent air carrier. The reason for this differentiation lies on the State aids, highlighting in that way a very interesting intersection between European Competition Law and National Bankruptcy Laws of the member states of the E.U. Another issue that is tackled in this thesis is the airport slot allocation procedure focusing on the grandfather rights and their significance for the insolvency proceedings of the air companies. Emphasis also is given on the examination of the cross border insolvency of the air companies and how this issue is dealt with in the framework of the E.U Regulation 1346/2000, the UNCITRAL Model Law, the Cape Town Convention on International interests in Mobile Equipment and the Protocol attached to thisConvention on Matters specific to Aircraft Equipment.

Το αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι οι διαδικασίες αφερεγγυότητας των αεροπορικών εταιρειών. Δίνοντας ιδιαίτερη, έμφαση στις διαδικασίες αφερεγγυότητας των αεροπορικών εταιρειών με την ιδιότητα του πρώην εθνικού αερομεταφορέα, επιχειρείται αρχικά εννοιολογικός προσδιορισμός του συγκεκριμένου όρου, ενώ στη συνέχεια εξετάζονται θέματα που σχετίζονται με την απελευθέρωση της αγοράς των αερομεταφορών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αλλά και με τις κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες είναι άμεσα συνυφασμένες με τον εν λόγω τομέα εμπορικής δραστηριότητας. Ερευνώντας τις διαδικασίες αφερεγγυότητας τριών αεροπορικών εταιρειών πρώην εθνικών αερομεταφορέων στον ευρωπαϊκό χώρο, της Ολυμπιακής Αεροπορίας, της Sabena και τηςSwissair, διαπιστώνεται διαφοροποίηση ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της αφερεγγυότητάς τους από τους εθνικούς νομοθέτες. Έχοντας ως βάση τη νομολογία των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων αλλά και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προηγήθηκαν των σχετικών διαδικασιών, συμπεραίνεται, ότι για ορισμένους αερομεταφορείς (π.χ. Ολυμπιακή Αεροπορία) ο εθνικός νομοθέτης επέλεξε την εισαγωγή εξαιρετικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας τους (άρθρο 14Α Ν.3429/2005), ενώ σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. Sabena) υπήρξε εφαρμογή των, υφιστάμενων διατάξεων του εθνικού πτωχευτικού δικαίου επιλέγοντας βέβαια - όπου τούτο ήταν εφικτό - την υπαγωγή σε ευνοϊκές ρυθμίσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση του πτητικού έργου. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται στις κρατικές ενισχύσεις, που κρίθηκαν ότι χορηγήθηκαν παρανόμως. Με τον τρόπο αυτό όμως αναδεικνύεται ένα ενδιαφέρον σημείο τομής μεταξύ του ευρωπαϊκού δικαίου περί ανταγωνισμού και των εθνικών πτωχευτικών δικαίων των κρατών μελών της Ε.Ε. Στην παρούσα διατριβή εξετάζονται επίσης και τα ιστορικά δικαιώματα (slots) επί των χρονοθυρίδων σε συντονισμένα αεροδρόμια, ενώ παράλληλα, ερευνάται και ο ρόλος, που διαδραματίζουν τα άυλα αυτά στοιχεία, τα οποία αναμφισβήτητα διαθέτουν μεγάλη οικονομική σημασία, στο πλαίσιο των διαδικασιών αφερεγγυότητας των αεροπορικών εταιρειών. Ιδιαίτερη έμφαση τέλος δίδεται και στην εξέταση των διαδικασιών αφερεγγυότητας των αεροπορικών εταιρειών με διασυνοριακό χαρακτήρα, με αναφορές στον Κανονισμό της Ε.Ε 1346/2000, στον Πρότυπο Νόμο της UNCITRAL και στη Σύμβαση του Κέηπ Τάουν και το συνοδευτικό αυτής Πρωτόκολλο περί διεθνών, εμπραγμάτων ασφαλειών επί κινητού εξοπλισμού αεροσκάφους.