Επιπολασμός της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας στην Κύπρο

Abstract

Background: The prevalence of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) in Cyprus is largely unknown. The aim of the study was to estimate the prevalence of COPD in Cyprus through a spirometry population- based program and to identify certain disease characteristics in the Cypriot population.Methods: The study was performed in 1,233 randomly selected individuals covering representative urban and rural areas. Inclusion criteria were: age 35 years old and lifetime smoking history of at least 100 cigarettes. Participants answered a detailed questionnaire and underwent spirometry before and after the inhalation of 200 μg of salbutamol. COPD diagnosis and severity were based on criteria developed by the Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Diseases.Results: The overall prevalence of spirometry diagnosed COPD subjects was 4.9% (5.1% in men vs 3.5% in women). Mild COPD was found in 33.3% of COPD individuals, moderate in 45%, severe and very severe COPD was found in 20% and 1.7% respectively. Physician diagnosis was reported in 48.3% of spirometry diagnosed COPD subjects, whereas 55.9% were asymptomatic. Age (p= 0.000), increased tobacco consumption (p= 0.001) and cough with phlegm (p= 0.048) were found to have a synergistic effect on the diagnosis of COPD.Conclusions: Results suggest that COPD is an important health problem in Cyprus. Programs that raise public awareness focusing on prevention, early detection and treatment are needed. Under-diagnosis of COPD raises the need for spirometry screening programs in high risk individuals and guideline implementation for the management of the disease.

Σκοπός της μελέτης: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η μέτρηση του επιπολασμού της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) στην Κύπρο και η διερεύνηση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της νόσου στον πληθυσμό.Υλικό και μέθοδοι: Στη μελέτη συμμετείχε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1,233 ατόμων παγκύπρια το οποίο επιλέχθηκε με τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία ως προς τη γεωγραφική κατανομή και την ηλικία. Τα κριτήρια συμμετοχής στη μελέτη ήταν η ηλικία άνω των 35 ετών, καπνιστικό ιστορικό τουλάχιστον 100 τσιγάρων συνολικά και η συγκατάθεση για συμμετοχή στη μελέτη. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο και ακολούθως υποβλήθηκαν σε σπιρομέτρηση προ και μετά χορήγησης 200 μg σαλβουταμόλης. Η διάγνωση και η σταδιοποίηση της ΧΑΠ βασίστηκαν στα κριτήρια που έχουν τεθεί με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της GOLD (Global Initiative for Obstructive Pulmonary Disease). Η στατιστική ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων έγινε με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS 17.0. Για κατηγορικές μεταβλητές με δύο μεταβλητές έγινε έλεγχος με το Κριτήριο t (t-test). Για περισσότερες από δύο ομάδες έγινε έλεγχος με τη χρήση της Ανάλυσης Διασποράς (Analysis of variance) ANOVA. Για τον έλεγχο κατηγορικών μεταβλητών από τις οποίες δύο είναι ανεξάρτητες και μία εξαρτημένη χρησιμοποιήθηκε ο έλεγχος χ² (χ² test). Ο επιπολασμός της ΧΑΠ εκφράστηκε ως ποσοστό της συχνότητας της νόσου στο δείγμα του πληθυσμού της μελέτης. Ως επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε το 0.05.Αποτελέσματα: Από το σύνολο των 1,233 ατόμων που συμμετείχαν στη μελέτη η πλειονότητα (83.6%) ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 59.9 έτη (SD = 11.4). Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της μελέτης προήλθε από αστικά κέντρα (60.6%) και οι πλείστοι (54.4%) ήταν ενεργοί καπνιστές. Ο επιπολασμός της ΧΑΠ στον πληθυσμό της μελέτης ανήλθε στο 4.9% (5.1% στους άντρες και 3.5% στις γυναίκες). Όπως αναδείχθηκε στη μελέτη, οι άνδρες ήταν στατιστικά σημαντικά βαρύτεροι καπνιστές από τις γυναίκες (mean PYS: 56.4 vs 29.6, p= 0.000). Μεγαλύτερη κατανάλωση καπνού καταγράφηκε σε άτομα που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές σε σύγκριση με αυτούς που διαμένουν σε αστικά κέντρα, εύρημα το οποίο επίσης ήταν στατιστικά σημαντικό (mean PYS: 56.9 vs 49, p= 0.004). Όσον αφορά τη σταδιοποίηση της νόσου, ήπια ΧΑΠ βρέθηκε στο 33.3% των ασθενών, μέτρια στο 45% και σοβαρή έως πολύ σοβαρή στο 20% και 1.7% αντίστοιχα. Προηγούμενη διάγνωση ΧΑΠ από ιατρό αναφέρθηκε στο 48.3% των ατόμων που διαγνώστηκαν σπιρομετρικά με ΧΑΠ, ενώ 55.9% των ασθενών ήταν ασυμπτωματικοί. Η ηλικία (p=0,000), η αυξημένη κατανάλωση καπνού (p=0,001) και η παρουσία βήχα με πτύελα (p=0,048) αναγνωρίστηκαν ως κύριοι παράγοντες κινδύνου για τη διάγνωση της ΧΑΠ στον πληθυσμός της μελέτης.Συμπεράσματα: Η μελέτη αυτή αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια εκτίμησης του επιπολασμού της ΧΑΠ στην Κύπρο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η ΧΑΠ αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας στην Κύπρο τόσο από πλευράς υποδιάγνωσης της νόσου από την ιατρική κοινότητα όσο και μειωμένης αναγνώρισης των συμπτωμάτων από τους ασθενείς. Τα ευρήματα της μελέτης μπορούν αξιοποιηθούν από τους αρμόδιους φορείς ώστε να αναπτυχθούν παρεμβάσεις στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για την εκπαίδευση των γενικών ιατρών στην αναγνώριση της νόσου, στην εκτέλεση και αξιολόγηση της σπιρομέτρησης και στην εφαρμογή προγραμμάτων διακοπής καπνίσματος. Παράλληλα απαιτείται η ανάπτυξη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του κοινού με έμφαση στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου.