Παραδοσιακά και σύγχρονα συστήματα κοστολόγησης για το λογισμό του κόστους και τη διοίκηση των υπηρεσιών υγείας

Abstract

The target of this study is the exploration of the implementation possibility of traditional and modern costing systems in Greek Healthcare organizations. This exploration was based on a conceptual framework including all the critical factors which influence the adoption and implementation of such costing systems in Healthcare organizations as they have been recorded in the international bibliography. The development of this conceptual framework became of critical meaning for this study because it delimits the structure and the results of our research and it can be utilized for the design of costing systems in the future. We also study the browse of the correlations between the critical factors which are described in our framework and the existing condition in Greek healthcare organizations.This conceptual framework incorporates factors from many of the previously relative studies. These factors –fifteen all told- were confirmed and complemented from our qualitative research and they are classified into two main categories; factors of the external environment and factors of the internal environment. The factors of the internal environment are further classified into organizational factors, structural factors, methodological factors and cultural factors. The followed quantitative research confirmed empirically the correlation of these factors (except three of them) and their positive or negative influence on the adoption and implementation of (modern) costing systems in Greek Healthcare organizations. The main conclusion from our study is that the successful implementation of a costing system in an organization presumes a design which takes into account the specific characteristics of the organization.

Ο πρωταρχικός σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση της εφαρμοσιμότητας και της χρήσης των παραδοσιακών και σύγχρονων συστημάτων κοστολόγησης για το λογισμό του κόστους και τη διοίκηση κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας από τα Νοσηλευτικά Ιδρύματα της χώρας μας. Κρίθηκε απαραίτητο, η πραγματοποίηση της ερευνητικής αυτής προσπάθειας να γίνει με βάση ένα εννοιολογικό πλαίσιο, το οποίο θα περιελάμβανε όλες τις κρίσιμες παραμέτρους που έχουν παρουσιασθεί στη διεθνή βιβλιογραφία ως παράγοντες υιοθέτησης και επιτυχημένης εφαρμογής των παραδοσιακών και σύγχρονων κοστολογικών συστημάτων από τα νοσηλευτικά ιδρύματα σε διεθνές επίπεδο. Η ανάπτυξη του εννοιολογικού αυτού πλαισίου, απετέλεσε έναν από τους κύριους στόχους της παρούσας έρευνας, όχι μόνο γιατί μεθοδολογικά οριοθετεί τη δομή και τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, αλλά και γιατί το ίδιο το πλαίσιο μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέλλον κατά την ανάπτυξη συστημάτων λογισμού κόστους. Στους βασικούς στόχους της έρευνας πέραν της αξιολόγησης της χρήσης και της χρησιμότητας των κοστολογικών συστημάτων στον τομέα της υγείας, εντάχθηκε και η αναζήτηση των υφιστάμενων συσχετίσεων μεταξύ των περιγραφόμενων στο εννοιολογικό πλαίσιο κρίσιμων παραμέτρων επιτυχίας και της υπάρχουσας κατάστασης στα Ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα.Η ανάπτυξη του ως άνω εννοιολογικού πλαισίου περιλαμβάνει τους κρίσιμους παράγοντες για την υιοθέτηση και εφαρμογή στους οργανισμούς (και ιδιαίτερα στα νοσηλευτικά ιδρύματα) σύγχρονων κοστολογικών συστημάτων όπως καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Οι παράγοντες αυτοί –δεκαπέντε στο σύνολό τους - επαληθεύτηκαν και συμπληρώθηκαν από την ποιοτική έρευνα που ακολούθησε και ταξινομούνται σε εξωεπιχειρησιακούς και ενδοεπιχειρησιακούς παράγοντες. Οι ενδοεπιχειρησιακοί παράγοντες διαχωρίζονται επιπλέον σε οργανωσιακούς, δομικούς, μεθοδολογικούς και πολιτιστικούς και περιγράφονται αναλυτικά. Ο συσχετισμός των προαναφερόμενων παραγόντων (εκτός τριών) και η θετική ή αρνητική επίδρασή τους στην υιοθέτηση και εφαρμογή (σύγχρονων) κοστολογικών συστημάτων από τα Ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα επαληθεύτηκε εμπειρικά με την ποσοτική έρευνα που ακολούθησε, με ερωτηματολόγια τα οποία απευθύνονται σε τρείς διακριτές ομάδες παραγωγών και χρηστών της κοστολογικής πληροφόρησης των νοσηλευτικών ιδρυμάτων.Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η υιοθέτηση και επιτυχής εφαρμογή του κοστολογικού συστήματος των νοσηλευτικών ιδρυμάτων προϋποθέτει έναν σχεδιασμό ο οποίος θα λαμβάνει υπ’ όψη συγκεκριμένες εξατομικευμένες και διακριτές παραμέτρους του οργανισμού, έτσι ώστε το σύστημα να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στο συνδυασμό αυτών των παραμέτρων.