Αναλυτική διερεύνηση των επιπτώσεων των χαρακτηριστικών των κοστολογικών συστημάτων στην ποιότητα της κοστολογικής πληροφόρησης και στην εταιρική απόδοση

Abstract

The doctoral thesis examines the degree to which cost-system design (a) relates to quality of cost information and corporate performance, and (b) is associated with a number of environmental factors. The research hypotheses were tested by (a) using survey data in relation to cost systems’ attributes, quality of cost information, perceived corporate performance and environmental factors, and (b) gathering data from publicly issued financial statements in order to calculate the financial ratios. The survey was sent to the 514 largest manufacturing firms which are included in the ICAP database. The criteria of selecting the sample firms were sales revenues, total assets and number of employees for year 2006. The statistical analysis of the data revealed a significant positive relationship between functionality of cost accounting systems and quality of cost information. Moreover, it was found that the improvement of financial performance during 2004-2006 is positively associated with more functional cost systems. Furthermore, the analysis showed that cost system functionality is significantly associated with environmental uncertainty, technology, contemporary technologies, decentralization, strategy and organizational culture. Research innovation lies on examining a great number of environmental factors, inserting degree of ERP application as an explanatory factor of cost accounting systems’ use, extending literature by adding findings from Greek manufacturing sector, examining both financial and non-financial performance, and borrowing instruments used in management control systems’ research in order to test the dissertation’s hypotheses.

Το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής άπτεται της αξιολόγησης του κατά πόσο ο σχεδιασμός των κοστολογικών συστημάτων (α) σχετίζεται με την ποιότητα της κοστολογικής πληροφόρησης και με την εταιρική απόδοση, και (β) επηρεάζεται από παράγοντες του εσωτερικού και του εξωτερικού επιχειρησιακού περιβάλλοντος. Για την εκπόνηση της διατριβής (α) πραγματοποιήθηκε έρευνα με ερωτηματολόγια προκειμένου να αντληθεί πληροφόρηση σχετική με τις συνιστώσες των κοστολογικών συστημάτων, την ποιότητα της κοστολογικής πληροφόρησης, την αντιλαμβανόμενη εταιρική απόδοση και τις επιχειρησιακές μεταβλητές και (β) χρησιμοποιήθηκαν δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία από τις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις προκειμένου να υπολογισθούν οι χρηματοοικονομικοί δείκτες της εταιρικής απόδοσης. Όσον αφορά το δείγμα των εταιρειών της έρευνας χρησιμοποιήθηκε η ηλεκτρονική βάση της ICAP προκειμένου να συλλεχθούν οι επωνυμίες και τα στοιχεία επικοινωνίας των 514 μεγαλύτερων ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων. Τα κριτήρια με τα οποία επιλέχθηκαν οι εταιρείες του δείγματος ήταν η αξία των πωλήσεων, το σύνολο του ενεργητικού και ο αριθμός των εργαζομένων για το έτος 2006. Από τη στατιστική ανάλυση των στοιχείων που συλλέχθηκαν προέκυψε ότι, σε γενικές γραμμές, ο βαθμός λειτουργικότητας των κοστολογικών συστημάτων συμβάλλει σημαντικά στην ερμηνεία του επιπέδου ποιότητας της παρεχόμενης πληροφόρησης. Επίσης, προέκυψε ότι οι εταιρείες που παρουσίασαν βελτίωση στη χρηματοοικονομική απόδοσή τους κατά τη χρονική περίοδο 2004-2006 εφαρμόζουν πιο λειτουργικά κοστολογικά συστήματα σε σύγκριση με τις εταιρείες των οποίων η χρηματοοικονομική απόδοση επιδεινώθηκε. Ακόμα, βρέθηκε ότι ο βαθμός λειτουργικότητας των συστημάτων κοστολόγησης ερμηνεύεται σημαντικά από την αβεβαιότητα του περιβάλλοντος, την τεχνολογία, την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, την αποκέντρωση των λειτουργιών, τη στρατηγική και την οργανωσιακή κουλτούρα. Η καινοτομία της διατριβής έγκειται στο μεγάλο αριθμό των περιβαλλοντικών μεταβλητών, στη μελέτη του βαθμού υιοθέτησης συστημάτων διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων ως παράμετρος που σχετίζεται με την εφαρμογή των κοστολογικών συστημάτων, στον εμπλουτισμό της διεθνούς βιβλιογραφίας με ευρήματα από την ελληνική πραγματικότητα, στην προσέγγιση της εταιρικής απόδοσης από χρηματοοικονομικής και μη σκοπιάς, και στο δανεισμό ερευνητικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται στο χώρο των συστημάτων διοικητικού ελέγχου προκειμένου να ελεγχθούν οι υποθέσεις της έρευνας.