Ακουστική μελέτη της συνάρθρωσης στην ομιλία ελλήνων/ίδων ενηλίκων με φυσιολογική ακοή και με βαρηκοΐα-κώφωση

Περίληψη

Όλα τα τεκμήρια στο ΕΑΔΔ προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.

Σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες η ομιλία ατόμων με προγλωσσική κώφωση παρουσιάζει σημαντικές διαφορές από την ομιλία των ακουόντων τόσο σε τεμαχιακό όσο και σε υπερτεμαχιακό επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια η έρευνα εστιάζεται περισσότερο σε δυναμικά χαρακτηριστικά της ομιλίας κατά την κώφωση, όπως στη συνάρθρωση ως συμπαραγωγή των αρθρωτικών κινήσεων, με ποικίλα ευρήματα. Ενώ υπάρχει πληθώρα μελετών για το θέμα αυτό στην αγγλική βιβλιογραφία, η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη έρευνα του φαινομένου της συνάρθρωσης στην ομιλία Ελλήνων και Ελληνίδων με κώφωση. Βασικός σκοπός της διατριβής αυτής είναι η μελέτη με τη μέθοδο της φασματογραφίας (α) της συνάρθρωσης από φωνήεν σε φωνήεν και από σύμφωνο σε φωνήεν και (β) των στατικών ακουστικών χαρακτηριστικών, όπως ο φωνηεντικός χώρος, η διασπορά και η διάρκεια των τριών ακραίων φωνηέντων, στην ομιλία νεαρών ενηλίκων, Ελλήνων και Ελληνίδων, με φυσιολογική ακοή και με κώφωση. Η συνάρθρωση και τα ακουστικά χαρακτηριστικά εξετάζονται σε σχέση με διάφορους παράγοντες, όπως το φωνηεντικό και συμφωνικό περιβάλλον, τον τόνο, τη θέση της συλλαβής, καθώς επίσης και το φύλο των ομιλητών και το βαθμό καταληπτότητας της ομιλίας τους. Η πειραματική ομάδα αποτελείται από εννέα άτομα, πέντε άνδρες και τέσσερις γυναίκες, με προφορική εκπαίδευση, απώλεια ακοής από 91 έως 105 dB HL, χωρίς κοχλιακά εμφυτεύματα, οι οποίοι έκαναν συνεχή χρήση ακουστικών βαρηκοΐας, ενώ η ομάδα ελέγχου απαρτίζεται από πέντε ομιλητές, δύο άνδρες και τρεις γυναίκες, με φυσιολογική ακοή. Το γλωσσικό υλικό περιλαμβάνει δισύλλαβες λέξεις του τύπου [pV1CV2], όπου C = [p, t, s] και V = [i, a, u], με τον τόνο είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη συλλαβή, μέσα σε προτάσεις της μορφής «Λέγε _____ πάλι». Προκειμένου να βρεθεί ο βαθμός καταληπτότητας διεξήχθη πείραμα κατά το οποίο 60 ακούοντες ακροατές, μη εξοικειωμένοι με την ομιλία στην κώφωση, κλήθηκαν να αναγνωρίσουν 101 λέξεις και 25 σύντομες προτάσεις όπως εκφωνήθηκαν από τους ομιλητές με κώφωση. Με βάση τα αποτελέσματα του πειράματος οι ομιλητές με κώφωση χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, πολύ υψηλής, υψηλής και μέτριας καταληπτότητας. Κατά την ακουστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε μέτρηση του πρώτου και του δεύτερου διαμορφωτή στην αρχή, στο μέσο και στο τέλος των τριών φωνηέντων καθώς και της διάρκειάς τους. Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαφάνηκαν ομοιότητες μεταξύ των δύο ομάδων στα ακουστικά χαρακτηριστικά των φωνηέντων και στη συνάρθρωση, αλλά εντοπίστηκαν και σημαντικές διαφορές. Παρατηρήθηκε διαφορετική συναρθρωτική αντίσταση/επιθετικότητα των φωνηέντων και των συμφώνων των ατόμων με κώφωση σε σχέση με αυτά της ομάδας ελέγχου. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην ομιλία των ατόμων με κώφωση βρέθηκε υπεροχή της ανάδρομης συνάρθρωσης σε φατνιακά περιβάλλοντα. Κύρια ευρήματα σχετικά με τα ακουστικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν εμπροσθοποίηση του υψηλού οπίσθιου φωνήντος [u], μειωμένη φωνηεντική αντίθεση, αυξημένη ακουστική διακύμανση και μεγαλύτερες τεμαχιακές διάρκειες των φωνηέντων των ατόμων με κώφωση. Παράγοντες όπως το φύλο και ο τόνος φάνηκε ότι επηρεάζουν διαφορετικά τα ακουστικά χαρακτηριστικά των φωνηέντων και τη συνάρθρωση στις δύο ομάδες. Τα ευρήματα της μελέτης τοποθετούνται στο θεωρητικό πλαίσιο της συμπαραγωγής, δοκιμάζοντας ιδιαίτερα το συναρθρωτικό μοντέλο του Βαθμού του Αρθρωτικού Περιορισμού (DAC model), ενώ συζητώνται πιθανές αρθρωτικές στρατηγικές που ακολουθούν οι ομιλητές με κώφωση σε σχέση με τους ακούοντες ομιλητές.
περισσότερα

Περίληψη σε άλλη γλώσσα

Research has shown that speech acquired in profound hearing loss presents differences on both the segmental and the suprasegmental levels compared with normal hearing speech. Recent studies focus on the dynamic aspects of hearing impaired speech, i.e., coarticulation as coproduction of gestures, but findings are variable. Although this issue has received a lot of attention in the English literature, phonetic research in Greek is still scant, this being the first study of coarticulation in Greek hearing impaired speech. The main aim of the present thesis is the acoustic exploration of (a) vowel-to-vowel and consonant-to-vowel coarticulation in degree and/or temporal extent and (b) static characteristics such as vowel space, distribution and duration of the three point vowels, in the speech of Greek young adult male and female speakers with normal hearing (NH) and hearing impairment (HI). The aforementioned dynamic and static acoustic properties are investigated in relation to certain va ...
περισσότερα

Όλα τα τεκμήρια στο ΕΑΔΔ προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.

DOI
10.12681/eadd/28556
Διεύθυνση Handle
http://hdl.handle.net/10442/hedi/28556
ND
28556
Εναλλακτικός τίτλος
An acoustic study of coarticulation in the speech of greek adults with normal hearing and hearing impairment
Συγγραφέας
Σφακιανάκη, Άννα (Πατρώνυμο: Μύρων)
Ημερομηνία
2012
Ίδρυμα
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Τομέας Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας
Εξεταστική επιτροπή
Νικολαΐδου Αικατερίνη
Οκαλίδου Αρετή
Παπαναστασίου Ιωάννης
Λαμπροπούλου Βενέττα
Μπαλτατζάνη Μαρία
Παπαζαχαρίου Δημήτριος
Φουράκης Μαργαρίτης
Επιστημονικό πεδίο
Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνες
Γλώσσα και Λογοτεχνία
Ιατρική και Επιστήμες Υγείας
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά
Βαρηκοΐα; Κώφωση; Ακουστική ανάλυση ομιλίας; Φασματογραφία; Διαμορφωτές F1 και F2 και διάρκεια φωνηέντων; Μέγεθος και έκταση συνάρθρωσης; Συνάρθρωση από φωνήεν σε φωνήεν και από σύμφωνο σε φωνήεν; Καταληπτότητα ομιλίας
Χώρα
Ελλάδα
Γλώσσα
Αγγλικά
Άλλα στοιχεία
xi, 529 σ., πιν., σχημ., ευρ.