Τα ολιγοθέσια δημοτικά σχολεία στην Ελληνική εκπαίδευση: θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση

Abstract

With the present thesis, there are quoted for the first time in Greece primary data concerning the type of the elementary schools of restricted classes. Two main goals are pursued a) Comparison of school performance of the pupils of elementary schools with pupils of elementary schools with many classes, as well as registration of experiences and attitudes of pupils at the school where they study b) Investigation of attitudes and opinions of the teachers, working in elementary schools with restricted classes against those schools. The subject of restricted classes is significant, given that in many countries of Europe and USA there are sparsely inhabited areas, where we meet schools with restricted classes. The opinions for the effectiveness of that schools, in relation to the modem pedagogic demands, differ between supporters and critics. In the first part of the thesis we have an extended review in the thematic of the elementary school of restricted classes, in international and greek territory as well. In the second part we expose the methodology, the undertaking and the conclusions of the research, from a representative sample of 167 elementary schools from all over the country (125 of restricted classes and 42 of multi-classes), 2266 pupils and 224 teachers. Pupils were given a language test and a mathematics test and the teachers a questionnaire, through which there were investigated their attitudes and opinions for the elementary schools of restricted classes. From the analysis of the findings many secondary significant conclusions resulted, of which two are the main a) No differences of school performance were realised between pupils of schools with restricted classes and with multi-classes b) Teachers tend to be positive to the type of the school with restricted classes, although there is a significant percentage, which declares that it would wish to teach in a school with many classes. Ambition of the study is to achieve for the conclusions the respective attention and to contribute to the clarification of the contradictions concerning the certain school type and at the same time to become a motive for further investigation.

Με την παρούσα διδακτορική διατριβή δίνονται για πρώτη φορά στη Ελλάδα πρωτογενή εμπειρικά δεδομένα για τον τύπο των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων. Επιδιώκονται δύο κύριοι στόχοι: Α) Σύγκριση των σχολικών επιδόσεων μαθητών Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων με τη σχολική επίδοση μαθητών Πολυθεσιών Δημοτικών Σχολείων και καταγραφή εμπειριών και στάσεων των μαθητών και των δύο τύπων σχολείων έναντι του σχολείου στο οποίο φοιτούν. Β) Διερεύνηση των στάσεων και των απόψεων των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία για το συγκεκριμένο σχολικό τύπο. Το θέμα των Ολιγοθέσιων είναι σημαντικό δεδομένου ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης αλλά και στις ΗΠΑ υπάρχουν περιοχές, στις οποίες συναντώνται με αυξημένη συχνότητα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία. Οι απόψεις για την «αποτελεσματικότητα» των σχολείων αυτών σε σχέση με τις σύγχρονες εκπαιδευτικές απαιτήσεις διίστανται μεταξύ υποστηριχτών και επικριτών. Στο πρώτο μέρος της διατριβής γίνεται εκτεταμένη επισκόπηση στη θεματική των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων τόσο στο διεθνή όσο και στον ελληνικό χώρο. Στο δεύτερο μέρος εκτίθεται η μεθοδολογία, η διεξαγωγή και τα συμπεράσματα της έρευνας, στην οποία ελήφθη αντιπροσωπευτικό δείγμα 167 Δημοτικών Σχολείων από όλη τη χώρα (125 Ολιγοθέσια και 42 Πολυθέσια), 2266 μαθητών και 224 εκπαιδευτικών. Στους μαθητές δόθηκε ερωτηματολόγιο στο πρώτο μέρος του οποίου διερευνόνταν οι στάσεις και οι απόψεις τους για το σχολείο και στο δεύτερο υπήρχε ένα γλωσσικό κι ένα μαθηματικό test. Στους εκπαιδευτικούς δόθηκε ερωτηματολόγιο μέσω του οποίου διερευνήθηκαν οι στάσεις και οι απόψεις τους σχετικά με τα Ολιγοθέσια Δημοτικά σχολεία. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψαν πολλά επιμέρους σημαντικά πορίσματα, εκ των οποίων δύο είναι τα κυριότερα. 1) Δεν διαπιστώθηκαν διαφορές στις σχολικές επιδόσεις ανάμεσα στους μαθητές των Ολιγοθέσιων και των Πολυθέσιων Δημοτικών σχολείων. 2) Οι εκπαιδευτικοί τείνουν να είναι θετικά διακείμενοι προς τον τύπο του Ολιγοθέσιου Δημοτικού Σχολείου, αν και υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό, το οποίο δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να διδάσκει σε Πολυθέσιο Δημοτικό σχολείο. Φιλοδοξία του ερευνητή είναι τα πορίσματα να τύχουν ανάλογης προσοχής και να συμβάλουν στην αποσαφήνιση της αντιπαράθεσης, όσον αφορά το συγκεκριμένο σχολικό τύπο και ταυτόχρονα να παρακινήσουν για παραπέρα έρευνα, ώστε τα Ολιγοθέσια να κριθούν και αξιολογηθούν με συγκεκριμένα επιστημονικά δεδομένα και όχι με ασαφείς υποκειμενικές εκτιμήσεις.