Διερεύνηση παραγόντων κινδύνου στρατεύσιμων θητείας πολεμικού ναυτικού και συσχέτισή τους με υγιεινά πρότυπα διαβίωσης

Abstract

Aim: The aim of the study was to evaluate lifestyle factors associated with health status and healthy behaviors in male conscripts of the Hellenic Navy. The purpose was to use the results within the scope of Health Promotion and Health Education policies and interventions organized by the Hellenic Navy’s Health Services. Methods: A representative sample of 1350 healthy male conscripts of the Hellenic Navy was conducted in two training centres. Data was collected by means of self-administered questionnaires. The response rate was 83.8%. Demographic characteristics, smoking habits, alcohol consumption, physical activity and adherence to the Mediterranean diet were associated to the compliance with health related lifestyle factors. Statistical analysis was processed by means of the Statistical Package of Social Sciences, SPSS 13.0. Results: Male recruits had a mean age of 24.6 years (SD=3.1 years). 54, 95% of the participants were smokers. 21, 1% of the smokers stated that because of smoking they couldn’t participate in certain activities which demanded physical effort. 47, 7% of the smokers admitted that during military service they were smoking more compared with their life before military service. As about alcohol use, 70, 7% mentioned that they consumed more than 5 drinks in one day, less than 2 times in a month, while 82,2% admitted that they had consumed more than 5 drinks and after that they had driven a vehicle at least once during last month. 46, 1% of the participants had a physical activity daily. 32, 7% of the participants were at risk of being overweight, while 7,1% of them were obese. 65, 0% of the subjects underestimated their weight status. Recruits with higher educational level as well as individuals that were not consuming tobacco or alcohol and also had healthy nutritional habits, reported better oral health status. Conclusions: In this study a high proportion of smokers and participants, who increased smoking during their military service, were found. Additionaly, alcohol use at dangerous levels and unhealthy dietary habits were described. In general terms, demographic characteristics, socio-economic background, educational level and life-style factors were interrelated and co-related with health status and healthy behaviors. Therefore all these dimensions should be considered potential targets for future health promotion strategies and interventions in the Hellenic Armed Forces.

Σκοπός της Μελέτης: Σκοπός της μελέτης ήταν να αξιολογηθούν οι στάσεις και η συμπεριφορά στρατευσίμων θητείας του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σε σχέση με τα υγιεινά πρότυπα διαβίωσης , έτσι ώστε να χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα κατά το σχεδιασμό προγραμμάτων Αγωγής και Προαγωγής Υγείας στους κόλπους των Ενόπλων Δυνάμεων, ενταγμένα στο γενικότερο πλαίσιο των πολιτικών προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Υλικό και Μέθοδοι: Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 1350 Στρατευσίμων Θητείας του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού συμπλήρωσε το επιδημιολογικό δελτίο. Το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 83,8% .Μελετήθηκαν πέντε βασικές παράμετροι που σχετίζονται με στάσεις και συμπεριφορές σε θέματα Υγείας: καπνιστικές συνήθειες, κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, διατροφή, βάρος σώματος και σωματική δραστηριότητα. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε με τη χρήση του Στατιστικού Πακέτου για Κοινωνικές Επιστήμες SPSS 13.0. Αποτελέσματα: Τα δεδομένα αναφέρονται σε μία μέση ηλικία ίση με 24.6 έτη (SD=3,1 έτη). Το 54,9% των συμμετεχόντων ήταν καπνιστές. Ποσοστό 21, 1% των καπνιστών δήλωσαν ότι λόγω του καπνίσματος δεν μπορούσαν να συμμετέχουν σε ορισμένες δραστηριότητες που απαιτούσαν φυσική προσπάθεια, 47, 7% των καπνιστών αναγνώρισαν ότι κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας κάπνιζαν περισσότερο σε σύγκριση με τη ζωή τους πριν την κατάταξη στο Πολεμικό Ναυτικό. Το 70,7% των ατόμων ήπιαν περισσότερα από 5 ποτά την ίδια μέρα, λιγότερο από δύο φορές και 82,2% των συμμετεχόντων οδήγησαν έχοντας καταναλώσει περισσότερα από 5 ποτά την ίδια μέρα, λιγότερο από δύο φορές, μέσα στον τελευταίο μήνα. Επίσης, στα άτομα που κατανάλωναν αλκοόλ υπήρχε υψηλότερο ποσοστό καπνιστών. Σωματική δραστηριότητα καθημερινά αναφέρεται από το 46,1 % των συμμετεχόντων ενώ συσχετίστηκε θετικά η σωματική δραστηριότητα με το εκπαιδευτικό επίπεδο. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων ανέφερε καλή κατάσταση δοντιών ενώ συσχετίστηκε το επίπεδο στοματικής υγείας και η χρήση των οδοντιατρικών υπηρεσιών με τον τόπο κατοικίας και το εκπαιδευτικό επίπεδο. Προέκυψε ότι το μεσογειακό πρότυπο διατροφής ακολουθούσαν επί το πλείστον άτομα με γενικότερα θετική στάση απέναντι στα υγιεινά πρότυπα διαβίωσης. Ενώ , σε ό,τι αφορά στο σωματικό βάρος, βρέθηκε ότι το 65,0% υποτίμησαν το υπάρχον σωματικό τους βάρος, με το 32,7% να είναι υπέρβαροι και το 7,1% παχύσαρκοι. Συνολικά τα άτομα που ήταν προσανατολισμένα στα υγιεινά πρότυπα διαβίωσης, δεν κάπνιζαν, δεν κατανάλωναν αλκοολούχα ποτά, είχαν καλό επίπεδο στοματικής υγείας και ενδεδειγμένη χρήση οδοντιατρικών υπηρεσιών, φυσική δραστηριότητα και ελεγχόμενο σωματικό βάρος και ήταν σε συμφωνία με το μεσογειακό τύπο διατροφής. Συμπεράσματα: Στην παρούσα μελέτη βρέθηκε ότι από τους συμμετέχοντες, μεγάλο ποσοστό ήταν καπνιστές, πολλά άτομα έκαναν κατάχρηση αλκοόλ, ενώ βρέθηκε μεγάλο ποσοστό κατανάλωσης τροφίμων προετοιμασμένων από επαγγελματίες για μαζική εστίαση και χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Παράλληλα, παρατηρήθηκε συσχέτιση των κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων με τα υγιεινά πρότυπα διαβίωσης καθώς και των υπό εξέταση παραγόντων μεταξύ τους. Κατά συνέπεια, οι στάσεις και συμπεριφορές που μελετήθηκαν, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως πιθανοί στόχοι για προγράμματα Αγωγής και Προαγωγής Υγείας στις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και σε συνεργασία με την Πολιτεία στο σύνολό της, προκειμένου να υπάρξουν θετικές εκβάσεις για το επίπεδο υγείας του πληθυσμού.