Γλώσσα και κόσμος: η δικαιολόγηση των πεποιθήσεων στις απαρχές της «σημασιολογικής παράδοσης»: Frege και πρώιμος Russell

Abstract

The main subject of thesis is the justification of beliefs in the work of Frege and Russell. The thesis was based on the analytic methodology, that is to say, in the search, analysis and criticism of philosophical arguments from formal and essential aspect. Aim of thesis constitutes the appointment of differentiations between Frege and Russell in relation to the justification of our beliefs, differentiations that is owed to the work of Kant and its reception by Frege and Russell. More specific, Kant, via the criticism of arguments of classical rationalism and classical empiricism, proved that traditional foundationalism is unable to carry out the justification of our beliefs. The conclusion of Kant was that only with the synthesis of concepts and intuitions is justification possible. Frege and Russell adopted different strategy towards this conclusion of Kant. Frege argued for a kind of justification of beliefs which has as starting point the kantian idea that the justification is not possible to exceed the space of concepts. On the contrary, Russell argued for a theory of justification of beliefs that is based on direct and unmediated relation between mind and world. Conclusion of thesis was that the import of the concept of sense from Frege it is possible, against Russell’s criticism, to bring, under conditions, a new way out to some of the problems of the justification of beliefs.

Θέμα της διατριβής είναι η δικαιολόγηση των πεποιθήσεων στο έργο του Frege και του Russell. Η διατριβή βασίστηκε στην αναλυτική μεθοδολογία, δηλαδή, στην αναζήτηση, ανάλυση και κριτική των φιλοσοφικών επιχειρημάτων από τυπική και ουσιαστική άποψη. Σκοπός της διατριβής αποτελεί η ανάδειξη των διαφοροποιήσεων μεταξύ του Frege και του Russell ως προς τη δικαιολόγηση των πεποιθήσεών μας, διαφοροποιήσεις οι οποίες οφείλονται, σε σημαντικό βαθμό, στο έργο του Kant και στην πρόσληψή του από τον Frege και τον Russell. Πιο συγκεκριμένα, ο Kant, μέσω της κριτικής των επιχειρημάτων του νοησιαρχικού ορθολογισμού και του κλασικού εμπειρισμού, απέδειξε ότι η παραδοσιακή θεμελιοκρατία αδυνατεί να προσφέρει τη δικαιολόγηση των πεποιθήσεών μας. Το συμπέρασμα του Kant ήταν ότι μόνο με τη σύνθεση εννοιών και εποπτειών είναι δυνατή η δικαιολόγηση. Ο Frege και ο Russell υιοθέτησαν διαφορετική στρατηγική απέναντι στο συμπέρασμα αυτό του Kant. Ο μεν Frege επιχειρηματολόγησε για μια πρωτοθεωρία δικαιολόγησης των πεποιθήσεων η οποία είχε στην αφετηρία της την καντιανή ιδέα ότι η δικαιολόγηση δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει το χώρο των εννοιών. Αντίθετα, ο Russell επιχειρηματολόγησε για μια θεωρία δικαιολόγησης των πεποιθήσεων που βασίζεται στην άμεση και αδιαμεσολάβητη από έννοιες σχέση του νου με τον κόσμο. Συμπέρασμα της διατριβής ήταν ότι η εισαγωγή της έννοιας του νοήματος από τον Frege είναι δυνατόν να προσφέρει, υπό προϋποθέσεις, διέξοδο στο πρόβλημα της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων.