Επιπολασμός οστεοπόρωσης και μελέτη προδιαθεσικών παραγόντων σε Έλληνες ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Abstract

Aim: To evaluate risk factors of low bone density and assess the prevalence of osteoporosis in Greek patients with IBD.Methods: Bone density was measured by dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) at L2-L4 of the spine and left femoral neck in 110 patients (M/F:52/58, UC/CD:52/58, mean age 45±14.98y). 23 clinical parameters were recorded prior to DXA and analyzed using BMD, T-score and Z-score.Results: Femoral neck T-score (p=0.001) was significantly lower compared to the spine. 40% of the patients had osteopenia (-1 SD>T-score>-2.5 SD) and 14.55% (T-score<-2.5 SD) had osteoporosis at femoral neck, compared to 26.36% and 10.91% at the spine, respectively (p=0.05). On multivariate analysis, old age was a predictive factor of low femoral neck T-score and BMD (p<0.001). Low BMI was a predictive factor of low femoral neck BMD (p=0.02), T-score (p=0.02) and Z- score (p=0.02). We found an inverse correlation between femoral neck T-score (p=0.001), Z-score (p=0.01) and BMD (p=0.002) and cumulative lifetime dose of prednisolone. Age >55y was a risk factor of abnormal femoral neck T-score (OR 6.0, 95% Cl 2.08-17.29, p<0.001), as was cumulative dose of prednisolone >5 g (OR 3.2, 95% Cl 1.34-7.89, p=0.01) and current corticosteroid use (OR 3.3, 95% Cl 1.27-8.63, p=0.01). None of the other variables tested (including activity index and history of recent relapse) had any predictive value for bone density. Conclusions: The majority of our patients had a significantly low bone density, especially in femoral neck than in the spine. Significant risk factors were old age, low BMI, large cumulative dose of prednisolone and current corticosteroid use.

Εττιττολασμός της οστεοπόρωσης και μελέτη προδιαθεσικών παραγόντων σε Έλληνες ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ΙΦΝΕ).Σκοπός: Ο καθορισμός προδιαθεσικών παραγόντων χαμηλής οστικήςπυκνότητας και η αξιολόγηση του επιπολασμού οστεοπόρωσης σε Έλληνες ασθενείς με ΙΦΝΕ.Υλικό-Μέθοδοι: Η οστική πυκνότητα μετρήθηκε με απορροφησιομετρίαδιπλοενεργειακής δέσμης ακτινών X (DXA) στην οσφύ (02-04) και στον αυχένα κεφαλής αριστερού μηριαίου σε 110 ασθενείς (Α/Γ:52/58, ΕΚ/ΝΟ:52/58, μέση ηλικία 45±14.98 έτη). 23 κλινικές παράμετροι καταγράφηκαν προ της DXA και αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας τις απόλυτες τιμές οστικής πυκνότητας (ΟΠ), το T-score και το Z-score.Αποτελέσματα: To T-score (ρ=0.001) στον αυχένα του μηριαίου ήταν μειωμένο σε όλους τους ασθενείς, σε σύγκριση με την οσφύ. Στην οσφύ, 26.36% των ασθενών είχαν οστεοπενία (-1 SD>T-score>-2.5 SD) και 10.91% είχαν οστεοπόρωση (T-score<-2.5 SD), ενώ στον αυχένα του μηριαίου, 40% είχαν οστεοπενία και 14.55% είχαν οστεοπόρωση (ρ=0.05). Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, η μεγάλη ηλικία αναδείχθηκε προδιαθεσικός παράγοντας χαμηλής ΟΠ και T-score στον αυχένα του μηριαίου (ρ<0.001). Ο χαμηλός ΔΜΣ ήταν προδιαθεσικός παράγοντας χαμηλής ΟΠ (ρ=0.02), T-score (ρ=0.02) και Z-score (ρ=0.02) στον αυχένα του μηριαίου. Υπήρχε αρνητική συσχέτιση μεταξύ του Τ- score (ρ=0.001), Z-score (ρ=0.01) και ΟΠ (ρ=0.002) στον αυχένα του μηριαίου και της συνολικής δόσης πρεδνιζολόνης. Η ηλικία >55 ετών αναδείχθηκε παράγοντας κινδύνου παθολογικού T-score (OR 6.0, 95% Cl 2.08-17.29, ρ<0.001) στο ισχίο, όπως επίσης η λήψη >5 g πρεδνιζολόνης (OR 3.2, 95% Cl 1.34-7.89, ρ=0.01), και η λήψη κορτικοστεροειδών κατά τη διενέργεια της DXA (OR 3.3, 95% Cl 1.27-8.63, ρ=0.01). Από τους υπόλοιπους παράγοντες που ελέγχθηκαν (συμπεριλαμβανομένου του δείκτη δραστηριότητας και του ιστορικού πρόσφατης έξαρσης της νόσου) κανένας δεν είχε προγνωστική αξία για την οστική πυκνότητα.Συμπεράσματα: Η πλειοψηφία των ασθενών μας παρουσίαζαν σημαντικά χαμηλή οστική πυκνότητα, ιδιαίτερα στον αυχένα του μηριαίου συγκριτικά με την οσφύ. Η μεγάλη ηλικία, ο χαμηλός ΔΜΣ, η μεγάλη συνολική δόση πρεδνιζολόνης και η λήψη κορτικοστεροειδών κατά τη διενέργεια της DXA, αναδείχθηκαν οι σημαντικότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες χαμηλής οστικής πυκνότητας.