Μελέτη των μεταγραφικών παραγόντων E2F-1, E2F-3 σε ενδοεπιθηλιακές και διηθητικές νεοπλασίες τραχήλου μήτρας και η συσχέτισή του με τις κινητικές παραμέτρους της αύξησης και της απόπτωσης

Abstract

The aim of this study was to investigate the expression of E2F-1 in squamous intraepithelial lesions (SIL) and squamous cell carcinomas (SCCs) by immunohistochemistry. The expression of E2F-1 was also associated with the degree of dysplasia as well as with the proliferation and apoptotic markers, Ki67 and caspase 3, respectively. In addition, the above markers were also correlated with clinicopathological parameters and patient survival in squamous cell carcinomas. To the authors knowledge, no previous report has addressed the significance of E2F-1 expression in squamous lesions of the cervix and its correlation to proliferation and apoptosis. Materials and Methods: Formalin-fixed paraffin embedded tissue from 14 cervicitis, 37 LG SIL, 17 HG SIL and 25 SCCs was stained by immunohistochemistry for E2F-1, Ki67 and caspase 3. Results: E2F-1 nuclear staining was overexpressed in 2/14 cervicitis (14.3%), 7/37 LG SIL (18.9%), 12/17 HG SIL (70.6%) and in 6/25 SCCs (24.0%). Strong Ki67 reactivity was found in 2/14 cervicitis (14.3%), 11/37 LG SIL (29.7%), 11/17 HG SIL (64.7%) and in 7/25 SCCs (28.0%). Strong caspase 3 staining was found in 2/14 cervicitis (14.3%), 15/37 LG SIL (40.5%), 12/17 HG SIL (70.6%) and in 8/25 SCCs (32.0%). The degree of dysplasia was statistically significantly correlated with E2F-1 (p-value=0.0001), Ki67 (p-value=0.0207) and caspase 3 (p-value=0.0115) expression. In SCCs E2F-1 positivity was mainly found in moderately differentiated carcinomas but the difference was not statistically significant (p-value=0.64). Ki67 expression was increased with the advance of tumor stage but the difference did not reach a statistically significant level (p-value=0.18). Caspase 3 expression was not statistically significantly correlated with the differentiation grade and the clinical stage of carcinoma (p-value=0.16 and pvalue= 0.71 respectively). The correlation between E2F-1 expression and Ki67 was relatively poor (p-value=0.51), as was the relationship between E2F-1 and caspase 3, while a statistically significant correlation between caspase 3 and Ki67 was found in the subgroup of LG SIL (p-value=0.78 and p-value =0.02, respectively. The survival curves did not differ significantly according to E2F-1 (p-value=0.39), Ki67 (pvalue= 0.25) or caspase 3 expressions (p-value=0.31). Conclusion: The overexpression of E2F-1 seems to increase Ki67 and caspase-3, therefore promoting cell proliferation and dysregulating apoptosis. E2F-1 acts as an oncogene and may play a role in the malignant transformation of the squamous epithelium of the cervix.

Σκοπός: Σκοπός αυτής της διατριβής είναι η μελέτη του μεταγραφικού παράγοντα E2F1 σε προδιηθητικές και διηθητικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας. H έκφραση του E2F1 μελετήθηκε επίσης σε σχέση με τον δείκτη κυτταρικού πολλαπλασιασμού ki67 καθώς και με τον αποπτωτικό δείκτη κασπάση 3. Επιπλέον οι ανωτέρω δείκτες μελετήθηκαν σε σχέση με τα κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά και με την επιβίωση ασθενών με καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας. Υλικό–Μέθοδοι: To υλικό της μελέτης μας αποτελείται από 93 γυναίκες, 21-76 ετών, που προσήλθαν στο Γυναικολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου «Ελπίς» στα πλαίσια τακτικού γυναικολογικού ελέγχου. Σε όλες τις ασθενείς πριν την λήψη της βιοψίας προηγήθηκε κυτταρολογικός έλεγχος. Ιστολογικά σε 37 διαγνώσθηκε LGSIL, σε 17 HGSIL, σε 14 τραχηλίτιδα και σε 25 περιπτώσεις πλακώδες καρκίνωμα. Ο ανοσοϊστοχημικός έλεγχος έγινε σε τομές παραφίνης με τη μέθοδο ανοσοϋπεροξειδάσης και χρησιμοποιήθηκαν τα αντισώματα Ε2F1, ki67 και κασπάση 3. Kαταμετρήθηκαν περίπου 500 κύτταρα της αλλοίωσης με μγέθυνση Χ400 και υπολογίσθηκε το ποσοστό των θετικών πυρήνων. Η ίδια μεθοδολογία εφαρμόστηκε και για την μελέτη της κασπάσης 3. Για τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων στα καρκινώματα χρησιμοποιήθηκε η διάμεση τιμή του Ε2F1, του ki67 και της κασπάσης 3. Αποτελέσματα: Σε όλες τις περιπτώσεις παρατηρήθηκε πυρηνική χρώση για το Ε2F1 σε ποσοστό κυμαινόμενο από 5% έως 50% των κυττάρων. Στις βιοψίες που συνυπήρχε αδενικό επιθήλιο η έκφραση του Ε2F1 ήταν θετική σε ελάχιστους πυρήνες. Το ποσοστό έκφρασης του Ε2F1 σε 12/14 τραχηλίτιδες ήταν < από τη διάμεση τιμή , σε ποσοστό 85% , ενώ σε 2 > από τη διάμεση τιμή, ποσοστό 14,3%. Σε 30/37 LGSIL η τιμή του E2F1 ήταν < διάμεση τιμή , ποσοστό 81,1% και στα υπόλοιπα 7 > από τη διάμεση τιμή, ποσοστό 18,9%. Σε 5/17 HGSIL η τιμή του Ε2F1 ήταν < από τη διάμεση τιμή (29,4%) ενώ στα υπόλοιπα 12 > από τη διάμεση τιμή (70,6%) . Σε 19/25 καρκινώματα η έκφραση του E2F1 ήταν < από τη διάμεση τιμή, ποσοστό 76%, και σε 6 > από τη διάμεση τιμή (24%). Ο δείκτης ki67 σε 12/14 τραχηλίτιδες ήταν < μέση τιμή (85,7%) ενώ σε 2 > από τη διάμεση τιμή (14,2%). Σε 26/37 LGSIL ο δείκτης ήταν < από τη διάμεση τιμή (70%) και στα υπόλοιπα 11 >, ποσοστό(30%) . Σε 6/17 HGSIL ο δείκτης ήταν < 109 της διαμέσου τιμής (35%) και σε 11 > της διαμέσου (65%). Σε 18/25 καρκινώματα ο δείκτης ήταν < από τη διάμεση τιμή, (72%) και σε 7 > της διαμέσου, (28%). Σε 12/14 τραχηλίτιδες η κασπάση 3 ήταν < από την διάμεση τιμή (85,7%) και σε 2 > από τη διάμεση τιμή (14,3%). Σε 22/37 LGSIL ήταν < από τη διάμεση τιμή (59,5%) ενώ σε 15 > της διαμέσου , (40,5%). Σε 5/17 HGSIL ήταν < από τη διάμεση τιμή, (29,4%) και στα 12 >, ποσοστό 70,6%. Σε 17/25 καρκινώματα ήταν < από τη διάμεση τιμή (68%) και στα υπόλοιπα 8 > από τη διάμεση , (32%). Από την μελέτη των αποτελεσμάτων φάνηκε ότι υπάρχει κυρίως υπερέκφραση του Ε2F-1 στις υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις (70,6%), ομοίως και με την έκφραση της κασπάσης 3 (70,6%) και του Κi67 (64,7%). Ο βαθμός της δυσπλασίας είχε στατιστικά σημαντική σχέση με την έκφραση του Ε2F-1 (p=0,0001) το Κi67 (p=0,0207) και την κασπάση 3 (p=0,0115). ................