Ο θεσμός της αποστρατικοποίησης στη μεταπολεμική διεθνή κοινότητα: μια συγκριτική μελέτη και η περίπτωση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου

Abstract

[...] Αντικείμενο της παρούσης εργασίας, είναι η λεπτομερής εξέταση της εμφάνισης και της εξέλιξης της αποστρατικοποίησης ως πρακτικής των κρατών σε προπολεμικό επίπεδο, και ως θεσμού του διεθνούς δικαίου στην μεταπολεμική οργάνωση της διεθνούς κοινότητας. Η μελέτη αποστρατικοποιημένων καθεστώτων από την προπολεμική περίοδο καθίσταται αναγκαία λόγω της πληθώρας των παραδειγμάτων, τα οποία βοηθούν στην διερεύνηση των καταβολών της αποστρατικοποίησης, στην κατηγοριοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της και στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της υπό τις ιδιαίτερες ανά περίπτωση συνθήκες. Η ερμηνεία λοιπόν του παρελθόντος της αποστρατικοποίησης, των σκοπών της αλλά και των αδυναμιών της, βοηθά στον εντοπισμό της θέσης του θεσμού στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα. Περαιτέρω, η συγκεκριμένη έρευνα εστιάζει και στην αναλυτική εξέταση της εφαρμογής της αποστρατικοποίησης στην περίπτωση των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Δεδομένης της όξυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και του γεγονότος πως οι δύο χώρες βρέθηκαν δύο φορές πολύ κοντά σε μια ένοπλη σύγκρουση, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο ένα καθεστώς που επιβλήθηκε πριν από αρκετές δεκαετίες στη μια μόνο πλευρά του Αιγαίου και του οποίου παραδοσιακά ο ρόλος είναι η διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας, συμβάλλει σήμερα πια στην διατήρηση αυτής της ειρήνης στην συγκεκριμένη περιοχή με τα σύγχρονα δεδομένα. Απώτερος σκοπός λοιπόν της συγκεκριμένης εργασίας είναι η μελέτη του κατά πόσο είναι εφικτή η λήξη της αποστρατικοποίησης καθώς και των τρόπων τερματισμού του καθεστώτος, όπως αυτοί έχουν προκύψει μέσα από την πρακτική των κρατών, εν απουσία γενικών ρυθμίσεων και κανόνων στο διεθνές δίκαιο, και το κατά πόσο αυτοί μπορούν να εφαρμοσθούν και στην περίπτωση των ελληνικών νησιών.