Διερεύνηση του ρόλου του Mn στη θρέψη της ελιάς

Abstract

The present investigation was divided into two groups: a) The hydroponics investigation and b) the investigation about the plant-soil relationships. The primary objective of this thesis was to produce and present numerous results concerning the influence of Mn on plant growth, absorption and use efficiency of different nutrient elements, as well as on some physiological and biochemical functions (chlorophyll fluorescence, stomatal conductance, transpiration, photosynthesis and PPO activity) of four olive cultivars. The secondary aims of this thesis were to compare values of the Mn absorption effectiveness of each olive cultivar between the different soil micronutrient extractive solutions, as well as to investigate the possible existence of different fungus genus which colonize the root system of each cultivar, keeping in mind that there were differences in the Mn status of each one of them. The Mn status did not influence the plant growth of 3 of the 4 olive cultivars used, with the exception of the cultivar Picual. The increase of Mn concentration in the nutrient solution significantly increased Mn absorption from the plants but decreased the absorption of most of the other nutrients. Furthermore, the increase of Mn in the nutrient solution significantly reduced Mn use efficiency in all the olive cultivars of the experiment and influenced the use efficiency of the other nutrient elements. Neither Mn absence from the nutrient solution, nor Mn excess in it influenced the function of PSII. Under Mn excess conditions, all the olive cultivars had significantly greater stomatal conductance values, compared with that of control (without Mn) and, consequently, had also greater transpiration rate. In contrast to that, two of the 4 olive cultivars (Picual and Manaki) did not have greater photosynthetic rate under Mn excess conditions, while the other two (FS-17 and Koroneiki) followed the tendency of their stomata opening and increased significantly their photosynthesis. Under Mn excess conditions, PPO activity in the leaves of the olive cultivars Picual and FS-17 was continuously increasing with time and this increase preceded the appearance of Mn toxicity conditions. In contrast to that, under Mn deficiency or Mn-limited conditions PPO activity was not increased with time. Apart from Mn, other nutrient elements, such as Ca, Mg, Fe and Zn were correlated (positively or negatively) with PPO activity. Between the 3 micronutrient extraction solutions, Mehlich-3 extracted significantly greater quantities of Mn, Fe and Zn, compared with that extracted by the other two solutions. Talking about the Mn and Zn absorption effectiveness, in all olive cultivars DTPA extraction solution gave the best results, in all soil types. In contrast to the above, in the case of Fe, DTPA extracted much smaller quantities of Fe than that really could be taken by plants. Mehlich-3 extraction solution extracted much greater quantities of Mn, Fe and Zn than that really could be taken by plants, so the values of Mn, Fe and Zn absorption effectiveness were very low. Between the 3 olive cultivars tested, the cultivar Manaki had the greatest values of Mn, Fe and Zn absorption effectiveness, because it absorbed significantly greater quantities of Mn, Fe and Zn from all soils. Although the cultivar Manaki had the greatest values of Mn, Fe and Zn absorption effectiveness, it also had significantly smaller Mn and Fe use efficiency, compared with the other two cultivars, in all soil types. Two different genus of mycorrhiza fungus (Glomus and Gigaspora) colonized the root system of the olive cultivars studied, when differed in their Mn status. The genus Glomus colonized only the root system of cultivar Koroneiki and not that of the other two cultivars. Finally, in all soil types, the cultivar Chondrolia Chalkidikis had the greatest percentage of root colonization by mycorrhiza fungus.

Η παρούσα έρευνα χωρίστηκε σε δύο μέρη: α) Την υδροπονική έρευνα και β) την έρευνα γύρω από τις σχέσεις εδάφους-φυτού. Πρωταρχικός σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να συγκεντρώσει και να παρουσιάσει ένα σύνολο ερευνητικών δεδομένων που σχετίζονται με την επίδραση του Mn στην αύξηση, την απορρόφηση και την αποτελεσματική χρήση διαφόρων θρεπτικών στοιχείων, καθώς και σε διάφορες φυσιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες (φθορισμός χλωροφύλλης, στοματική αγωγιμότητα, φωτοσύνθεση, διαπνοή, δράση PPO) τεσσάρων ποικιλιών ελιάς. Στους σκοπούς ακόμα της παρούσας διατριβής ήταν να συγκρίνει τιμές της αποτελεσματικότητας πρόσληψης Mn της κάθε ποικιλίας ελιάς μεταξύ διαφορετικών διαλυμάτων εκχύλισης ιχνοστοιχείων εδάφους, καθώς και να διερευνήσει ύπαρξη τυχόν διαφορών στο γένος του μύκητα που αποικίζει το ριζικό σύστημα τριών ποικιλιών ελιάς, δεδομένου ότι υπήρχαν διαφορές στη θρεπτική κατάσταση του Mn μεταξύ αυτών. Η θρεπτική κατάσταση των φυτών σε Mn δεν επηρέασε την αύξηση τριών από τις 4 ποικιλίες ελιάς. Εξαίρεση αποτέλεσε η ποικιλία Picual, η οποία ελάττωσε την αύξησή της σε συνθήκες περίσσειας Mn. Κατά τα άλλα, η αύξηση του Mn στο θρεπτικό διάλυμα αύξησε την απορρόφηση του Mn από τα φυτά και των τεσσάρων ποικιλιών ελιάς και μείωσε την απορρόφηση των περισσοτέρων από τα υπόλοιπα θρεπτικά στοιχεία, αν και όχι σε όλες τις ποικιλίες. Επίσης, η αύξηση του Mn στο θρεπτικό διάλυμα μείωσε την αποτελεσματική χρήση του Mn και επηρέασε την αποτελεσματική χρήση των υπόλοιπων στοιχείων. Από τα αποτελέσματα φθορισμού της χλωροφύλλης προέκυψε ότι τόσο σε συνθήκες έλλειψης, όσο και σε συνθήκες περίσσειας Mn, η λειτουργία του PSII δεν επηρεάστηκε. Αντιθέτως, υπό συνθήκες περίσσειας Mn και οι 4 ποικιλίες ελιάς είχαν σημαντικά μεγαλύτερη στοματική αγωγιμότητα, συγκριτικά με την περίπτωση όπου τα φυτά δεν λάμβαναν Mn κατά τη θρέψη τους. Αντίστοιχα μεγαλύτερη σε αυτές τις συνθήκες ήταν και η διαπνοή, ακολουθώντας την τάση της στοματικής αγωγιμότητας. Αντίθετα, η φωτοσύνθεση, ενώ στις ποικιλίες FS-17 και Κορωνέϊκη αυξήθηκε με το περαιτέρω άνοιγμα των στοματίων σε συνθήκες περίσσειας Mn, στις ‘Picual’ και ‘Μανάκι’ δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Η δράση της PPO στα φύλλα των ποικιλιών ελιάς Picual και FS-17 υπό συνθήκες περίσσειας Mn ήταν σε συνεχή αυξητική πορεία από πολύ νωρίς και η αύξηση αυτή προηγήθηκε χρονικά κατά πολύ της εμφάνισης συμπτωμάτων τοξικότητας Mn. Αντίθετα, υπό συνθήκες έλλειψης ή χαμηλής διαθεσιμότητας Mn, η δράση της PPO αυξομειώνονταν με το χρόνο. Εκτός από το Mn του οποίου οι συγκεντρώσεις τόσο στα φύλλα, όσο και στη ρίζα, συσχετίστηκαν θετικά με τη δράση της PPO, και άλλα θρεπτικά στοιχεία συσχετίστηκαν (θετικά ή αρνητικά, αναλόγως και με την ποικιλία) με τη δράση του ενζύμου, όπως το Ca, το Mg, ο Fe και ο Zn. Τα 3 εκχυλιστικά διαλύματα που δοκιμάστηκαν (DTPA, Mehlich-3 και Soltanpour & Schawk) είχαν διαφορετική ικανότητα εκχύλισης ιχνοστοιχείων στο έδαφος, με το Mehlich-3 να εκχυλίζει σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες Mn, Fe και Zn από τα άλλα δύο. Εξετάζοντας τα 3 εκχυλιστικά διαλύματα ως προς την αποτελεσματικότητα πρόσληψης των ιχνοστοιχείων, το διάλυμα DTPA έδωσε, συγκριτικά με τα άλλα δύο διαλύματα, τις καλύτερες τιμές της αποτελεσματικότητας πρόσληψης Mn και Zn από τις ποικιλίες Κορωνέϊκη, Μανάκι και Χονδρολιά Χαλκιδικής, και στα 3 εδάφη. Αντιθέτως, το ίδιο εκχυλιστικό διάλυμα στο Fe δεν έδωσε καλά αποτελέσματα, κυρίως στα εδάφη της Μάργας και του Περιδοτίτη, αφού υποεκτίμησε τις ποσότητες του Fe στο έδαφος που μπορούν να προσληφθούν άμεσα από τα φυτά. Το διάλυμα Mehlich-3, αντιθέτως, υπερεκτίμησε κατά πολύ την πραγματικά διαθέσιμη για τα φυτά ποσότητα και των τριών ιχνοστοιχείων, δίνοντας έτσι πολύ χαμηλές τιμές αποτελεσματικότητας πρόσληψης και από τις 3 ποικιλίες ελιάς. Μεταξύ των τριών ποικιλιών ελιάς που μελετήθηκαν και ανεξαρτήτως του διαλύματος εκχύλισης που χρησιμοποιήθηκε, τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα πρόσληψης Mn, Fe και Zn είχε η ποικιλία Μανάκι, αφού προσέλαβε και από τα 3 εδάφη σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες των ιχνοστοιχείων αυτών. Αντίθετα, η ίδια ποικιλία (Μανάκι) είχε σημαντικά μικρότερη αποτελεσματικότητα χρήσης Mn και Fe και στα 3 εδάφη, σε σύγκριση με τις άλλες δύο ποικιλίες. Μεταξύ των τριών ποικιλιών ελιάς με τη διαφορετική θρεπτική κατάσταση του Mn, που αναπτύχθηκαν στα εδάφη της Μάργας και του Περιδοτίτη, διαφορετικά γένη μυκήτων αποίκισαν το ριζικό τους σύστημα. Τα γένη αυτά ήταν το Glomus και το Gigaspora.Το γένος Glomus αποίκισε μόνο το ριζικό σύστημα της ποικιλίας Κορωνέϊκη και όχι των άλλων δύο ποικιλιών, και στα 3 εδάφη. Τέλος, και στα 3 εδάφη, το μεγαλύτερο ποσοστό αποίκισης του ριζικού συστήματος μεταξύ των τριών ποικιλιών από το μυκορριζικό μύκητα το είχε η ποικιλία Χονδρολιά Χαλκιδικής.