Εφαρμογή της τεχνικής του φρουρού λεμφαδένα στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και αξιολόγηση της μεθόδου σε σχέση με τα ευρήματα της συστηματικής λεμφαδενεκτομής

Abstract

Ως πρώτος περιοχικός λεμφαδένας ή λεμφαδένας - φρουρός (Sentinel node) αναφέρεται ο λεμφαδένας ο οποίος πρώτος δέχεται την λεμφική παροχέτευση μιας ανατομικής περιοχής . Θεωρητικά , ο λεμφαδένας αυτός αποτελεί και τον πρώτο σταθμό λεμφογενούς καρκινικής μεταστάσεως . Η διαπίστωση της απουσίας μεταστάσεως στον αντιπροσωπευτικό αυτό λεμφαδένα , είναι πιθανό ότι μπορεί να προβλέψει την απουσία μεταστάσεων στους άλλους περιοχικούς λεμφαδένες , η εκτομή των οποίων μπορεί τότε να παραλειφθεί . Εάν η υπόθεση αυτή ισχύει , η εξαίρεση και μελέτη του λεμφαδένα φρουρού μπορεί να επιτρέψει τον περιορισμό της επέμβασης και την ελάττωση των κινδύνων που αυτή συνεπάγεται . Η μελέτη αυτή αναφέρεται στην προσπάθεια ανίχνευσης του λεμφαδένα φρουρού σε 45 ασθενείς οι οποίες υποβλήθηκαν σε ριζική επέμβαση για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας . Ως μέθοδος χρησιμοποιήθηκε ο συνδυασμός δύο τεχνικών : Της εγχύσεως χρωστικής και σεσημασμένου ραδιοκολλοειδούς . Οι επεμβάσεις έλαβαν χώρα στο νοσοκομείο «Αρεταίειο» (Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών) και στο νοσοκομείο «Μεταξά» (Γυναικολογική - Ογκολογική Κλινική) . Τα αποτελέσματα εκτιμήθηκαν σε σύγκριση με τα ευρήματα της συστηματικής πυελικής λεμφαδενεκτομής η οποία εκτελέσθηκε σε κάθε περιστατικό παράλληλα με την ανίχνευση του φρουρού λεμφαδένα. Κύριοι στόχοι της μελέτης αποτέλεσαν η δυνατότητα ανίχνευσης , η προγνωστική αξία της απουσίας μεταστάσεων στον συγκεκριμένο λεμφαδένα-φρουρό και η κλινική χρησιμότητα της προεγχειρητικής λεμφοσπινθηρογραφικής μελέτης . Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι : α) Η διεγχειρητική ανίχνευση του φρουρού λεμφαδένα στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κλινικού σταδίου ΙΑ2, ΙΒ1 και ΙΙΑ είναι εφικτή σε ποσοστό που φτάνει το 86,7% , ενώ ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα εμφανίζονται σε ποσοστό 2,5% . β) Υψηλότερα ποσοστά επιτυχούς ανίχνευσης επιτυγχάνονται με την ταυτόχρονη χρήση μπλε χρωστικής και ραδιοκολλοειδούς . γ) Ο ρυθμός ανίχνευσης του φρουρού λεμφαδένα σχετίζεται στατιστικώς σημαντικά με την ύπαρξη ή όχι λεμφαγγειακής διηθήσεως . δ) Η συνδυασμένη επίδραση των δυσμενών προγνωστικών παραγόντων του μεγέθους του όγκου και της λεμφαγγειακής διηθήσεως παρουσιάζει στατιστικά σημαντική σχέση με τον ρυθμό ανίχνευσης του φρουρού λεμφαδένα . ε) Η προεγχειρητική ανίχνευση με ραδιοκολλοειδές και γάμμα - κάμερα παρουσιάζει μικρή συμφωνία σε σχέση με την διεγχειρητική ανίχνευση όσον αφορά στην πλευρικότητα εντοπισμού , τον αριθμό και την ανατομική τοποθεσία των φρουρών λεμφαδένων . στ) Η διεγχειρητική ανίχνευση και ιστολογική εξέταση του φρουρού λεμφαδένα παρουσιάζει ευαισθησία 80%, ειδικότητα 97% , θετική προγνωστική αξία=80% , αρνητική προγνωστική αξία 97% , ακρίβεια 94,8% . Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα και το δεδομένο της εκλεκτικής επιλογής των ασθενών με νόσο πρώϊμου σταδίου και ευμενείς προγνωστικούς παράγοντες , η τεχνική παρουσιάζει ικανοποιητική αρνητική προγνωστική αξία με σχετικά μικρό ποσοστό ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων (2,5%) και ως εκ τούτου χρήζει περαιτέρω διερεύνησης .