Ο ρόλος της μακροσκοπικής ανατομικής στη σύγχρονη προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση

Abstract

Anatomy is the cornerstone of medical education and science, its knowledge serving as a guarantee not only for understanding fundamental and clinical principles, but also for the correct daily practice of Medicine. In the past decades, continuous advances in medical science imposed the reformulation and modernization of the educational model of anatomy teaching. Classical traditional teaching of Anatomy, which nurtured and produced great researchers, scientists, doctors and teachers, gave over to a new educational model of teaching, enriched with new study subjects, the use of computers, the introduction of the plastination of the body in many Anatomy Laboratories across the world, while there were also medical schools where practice on cadavers no longer exists. The traditional, irreplaceable anatomy tools are joined by new tools (video-projection, digital photographic and video camera, internet access and resynthesizing the anatomical image to render the anatomical image more faithfully with every possible detail). And while we would expect Anatomy to be taught in parallel with clinical and surgical specializations, the reduction in the hours of pre-graduate teaching of Anatomy on a global level, and the shrinking of the supplied anatomical knowledge has caused great concern, especially for those who are to follow surgical specializations. The basic surgical training passes through Anatomy and cannot exist without it. For this reason the position of the basic science of Anatomy in basic surgical training and the sister clinical sciences must be revaluated. A new curriculum is absolutely necessary, which shall provide detailed knowledge of Anatomy both in the primary stage and in specialized training. Anatomy halls and contact with the cadaver still have a place in pre- and post-graduate education. The anatomy of the body still remains one of the strongest means of teaching, because it has survived the strictest tests in the pedagogical procedure and has withstood time. Anatomy is the only connective link of current specializations and sub-specializations because it examines the overall body and provides all the supplies which a doctor will need to observe, understand, diagnose and treat his patient. The student - the body - the patient is the key factor in medical training.

Η Ανατομική αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ιατρικής παιδείας και ιατρικής επιστήμης, η γνώση της οποίας αποτελεί το εχέγγυο όχι μόνο για την κατανόηση των βασικών και κλινικών της αρχών, αλλά και για την ορθή άσκηση της ιατρικής στη καθημερινή πράξη. Τις τελευταίες δεκαετίες η ολοένα εξελισσόμενη ιατρική επιστήμη επέβαλε την αναδιαμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού μοντέλου της ανατομικής διδασκαλίας. Η κλασσική παραδοσιακή διδασκαλία της Ανατομικής που γαλούχησε και ανέθρεψε μεγάλους ερευνητές επιστήμονες ιατρούς και δασκάλους, έδωσε τη σκυτάλη σε ένα νέο εκπαιδευτικό μοντέλο διδασκαλίας εμπλουτισμένο με νέα αντικείμενα μελέτης , τη χρήση υπολογιστών, την εισαγωγή της πλαστικοποίησης του σώματος σε πολλά εργαστήρια ανατομίας ανά τον κόσμο, αλλά παράλληλα υπήρξαν και ιατρικές σχολές στις οποίες η άσκηση στο πτώμα δεν υφίσταται πλέον. Δίπλα στα κλασικά και αναντικατάστατα εργαλεία ανατομίας προστίθενται νέα εργαλεία (βιντεοπροβολή, ψηφιακή φωτο- camera, video- camera, πρόσβαση στο διαδίκτυο και δυνατότητα ανασύνθεσης της ανατομικής εικόνας προκειμένου να αποτυπωθεί πιστότερα η ανατομική εικόνα με κάθε δυνατή λεπτομέρεια. Και ενώ θα περίμενε κανείς το γνωστικό αντικείμενο της Ανατομίας να διδάσκεται παράλληλα με τις κλινικές και χειρουργικές ειδικότητες, η μείωση των ωρών της προπτυχιακής διδασκαλίας της Ανατομίας σε παγκόσμιο επίπεδο και η συρρίκνωση της παρερχομένης ανατομικής γνώσης έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία ειδικότερα σε αυτούς που θα ακολουθήσουν χειρουργικές ειδικότητες. Η βασική χειρουργική κατάρτιση περνάει μέσα από την Ανατομία και δε μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτή. Για τον λόγο αυτό η θέση της βασικής επιστήμης της Ανατομικής στη βασική χειρουργική εκπαίδευση και τις αδελφές κλινικές επιστήμες πρέπει να επαναξιολογηθεί. Είναι απολύτως αναγκαίο ένα νέο πρόγραμμα διδασκαλίας που θα παρέχει λεπτομερή γνώση της Ανατομικής τόσο στο προκαταρτικό στάδιο όσο και στο στάδιο της εξειδικευμένης κατάρτισης. Η αίθουσα Ανατομών, η επαφή με το πτώμα έχει ακόμα θέση στη προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση και η Ανατομή. Η ανατομή του πτώματος παραμένει ένα από τα ισχυρότερα μέσα διδασκαλίας γιατί έχει επιζήσει της αυστηρότερης δοκιμασίας στη παιδαγωγική δοκιμασία και έχει αντέξει στον χρόνο. Η Ανατομία αποτελεί το μοναδικό συνδετικό κρίκο των σημερινών ειδικοτήτων και υποειδικοτήτων γιατί εξετάζει συνολικά το ανθρώπινο σώμα και παρέχει όλα τα εφόδια που χρειάζεται ένας ιατρός για να παρατηρήσει να κατανοήσει να διαγνώσει και να θεραπεύσει τον ασθενή του. Ο φοιτητής - το πτώμα - ο ασθενής είναι ο κυρίαρχος παράγοντας στην ιατρική εκπαίδευση.