Γενετικοί δείκτες απόπτωσης στην ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Abstract

AIM: To estimate the expression of p53, bax and bcl-2 genes in patients with inflammatory bowel disease and to compare their prognostic value with established clinical markers of prognosis. METHODS: Clinical, endoscopic, pathologic and therapeutic markers of prognosis were recorded in 27 patients with inflammatory bowel disease (10 with ulcerative colitis and 7 with Crohn's disease) in two consecutive colonoscopies with 1-2 years interval and in a 5 year follow up interview. Immunohistochemical staining of p53, bax and bcl-2 proteins was performed on paraffin-imbedded specimens taken from the patients and from a control group with colonic adenomas during the above sessions. The change of expression was compared between the two groups as well as with the prognostic indexes. RESULTS: After 2 years of follow up there was a significant improvement of the Modified Truelove and Witts Severity Index in patients with ulcerative colitis (p<0.001) and the Harvey Bradshaw Severity Index in patients with Crohn's disease (p=0.004). No significant changes were found in the endoscopic, pathologic and therapeutic score. Also, the expression of p53, bax and bcl-2 showed no significant difference between patients and controls in the 1st as well as in the 2nd session. The change of expression of the genes among patients was not significally different and the changes showed no correlation with the clinical, endoscopic, pathologic and therapeutic index of severity. Finally, 28% patients were operated in the end of the 5-year follow up and this was not influenced by the level of gene expression. CONCLUSION: There is no difference in the expression of the apoptosis related genes p53, bax and bcl-2 in patients with inflammatory bowel disease compared with other conditions related with apoptosis like colonic adenomas. Also, the expression of the apoptotic genes shows no correlation with the clinical course and probably the long-term prognosis of the disease. This implies that apoptosis and the genetic background play only a small role in the pathogenesis of inflammatory bowel disease with other factors (e.g. environmental/bacterial) having their part. Also, it implies that the evaluation of the patient's clinical picture is of great importance in long term treatment decisions

ΣΚΟΠΟΣ: Να εκτιμηθεί η έκφραση των γονιδίων p53, bax και bcl-2 σε ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και να συγκριθεί η προγνωστική τους αξία με καθιερωμένους κλινικούς προγνωστικούς δείκτες. ΜΕΘΟΔΟΙ: Κλινικοί, ενδοσκοπικοί, παθολογοανατομικοί και θεραπευτικοί δείκτες πρόγνωσης καταγράφηκαν σε 27 ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (10 με ελκώδη κολίτιδα και 7 με ν. Crohn) σε δύο διαδοχικές κολονοσκοπήσεις με διάστημα 1-2 ετών και σε μία συνέντευξη μετά 5 έτη. Ανοσοϊστοχημική χρώση των πρωτεϊνών p53, bax και bcl-2 έγινε σε δείγματα μονιμοποιημένα σε παραφίνη τα οποία ελήφθησαν από τους ασθενείς και από μια ομάδα μαρτύρων με αδενωματώδεις πολύποδες του παχεος εντέρου κατά τις ανωτέρω συνεδρίες. Οι μεταβολές στην έκφραση των γονίδιων συγκρίθηκαν μεταξύ των δυο ομάδων καθώς επίσης και με τους προγνωστικούς δείκτες. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Μετά από 2 έτη παρακολουθησης υπήρξε μια σημαντική βελτίωση του δείκτη Modified Truelove and Witts Severity Index στους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα (p<0.001) και του δείκτη Harvey Bradshaw Severity Index στους ασθενείς με ν. Crohn (p=0.004). Δεν βρέθηκαν σημαντικές μεταβολές στον ενδοσκοπικό, παθολογοανατομικό και θεραπευτικό δείκτη. Επίσης, η έκφραση των p53, bax και bcl-2 έδειξε μη σημαντικές διαφορές μεταξύ ασθενών και μαρτύρων τόσο στην 1η όσο και στη 2η συνεδρία. Η μεταβολή της έκφρασης των γονίδιων μεταξύ των ασθενών δεν ήταν στατιστικά σημαντική και οι αλλαγές δεν έδειξαν συσχετισμό με τον κλινικό, ενδοσκοπικό, παθολογοανατομικο και θεραπευτικό δείκτη βαρύτητας. Τέλος, 28% των ασθενών είχαν χειρουργηθεί στο τέλος της 5ετους περιόδου και το ποσοστό αυτό δε φάνηκε να επηρεάζεται από το βαθμό της έκφρασης των γονίδιων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν υπαρχει διαφορά στην έκφραση των γονίδιων της απόπτωσης p53, bax και bcl-2 στους ασθενείς με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου συγκριτικά με άλλες καταστάσεις σχετικές με την απόπτωση όπως τα αδενώματα του παχεος εντέρου. Επίσης, η έκφραση των γονίδιων της απόπτωσης δεν συσχετίσθηκε με την κλινική πορεία και πιθανότατα με την μακροχρόνια πρόγνωση της νόσου. Τα ανωτέρω υποδηλώνουν ότι η απόπτωση και το γενετικό υπόστρωμα παίζουν μόνο ένα μικρό ρόλο στην παθογένεια της ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, ενώ άλλοι παράγοντες (λ.χ περιβαλλοντικοί / βακτηριδιακοί) παίζουν σημαντικό ρόλο. Επίσης, υποδηλώνει ότι η εκτίμηση της κλινικής εικόνας του ασθενή είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για μακροχρόνιους θεραπευτικούς σχεδιασμούς