Αναζήτηση ερπητοϊών σε χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ)

Abstract

Background: Although a growing number of reports have described inflammatory bowel disease (IBD) complicated with cytomegalovirus (CMV) and Ebstein Barr (EBV) infection, there are limited molecular studies that investigate CMV and EBV genome in intestinal sections of patients with IBD. Methods: A cross-sectional prospective study was conducted between September 2000 and June 2003 in a cohort of 85 patients diagnosed with IBD (58 with ulcerative colitis and 27 with Crohn’s disease) in 2 adult gastrointestinal referral centers in Athens, Greece. Prevalence of CMV and EBV infection was estimated by pathologic studies in intestinal sections and by molecular assays in blood and intestinal tissue samples of IBD patients and compared with those from a control group of 45 individuals with noninflammatory diseases. Results: Immunohistochemical staining showed CMV antigen in 18 IBD patients (13 with ulcerative colitis, 16 with severe disease), whereas CMV antigen was not detected in any of the controls. CMV genome in both the intestinal tissue [29 (34,1%) of the 85 patients] and blood [23 (28%) of the 82 patients] was found by polymerase chain reaction. 21 (36,2%) out of 29 CMV positive patients had ulcerative colitis and the remaining 8 (29,6%) had Crohn’s disease. In addition, five (5,9%) IBD patients (2 with ulcerative colitis and 3 with Crohn’s disease) had detectable CMV genome in their intestinal samples but not in their blood. In the control group, five (11,6%) individuals had detectable CMV genome in their blood, but only one (2,6%) in his intestine. EBV detection in the intestinal tissue by PCR revealed 43/75 (57%) positive patients; 31/53 (58%) had ulcerative colitis and 12/22 (54%) had Crohn’s disease. EBV detection in blood by PCR revealed 24/88 (27%) positive patients. In addition 26 (68%) patients with clinically severe ulcerative colitis more often had detectable EBV genome in their intestinal tissue as well as the 11(73%) patients with severe Crohn’s disease. In the control group, 20 (44%) individuals had detectable EBV genome in their blood but only 6 (15%) in their intestine. Conclusion: Patients with ulcerative colitis had more often detectable CMV genome in their blood as well as in their intestinal tissue samples compared with controls (p= 0.036 and p<0,0001, respectively). However, patients with Crohn’s disease had more often detectable CMV genome only in their intestinal tissue samples compared with controls (p=0,0005). Detection of CMV genome in blood or intestinal tissue was significantly associated with short duration of IBD (p=0,0088 and 0,04, respectively) but not with age, sex, severity of the disease, activity at colonoscopy, pancolitis, administration of a specific treatment, and surgery. In this cross-sectional prospective study, detection of CMV genome or antigen in the intestine was commonly associated with IBD. Patients with ulcerative colitis compared with control subjects more often had detectable EBV genome only in their intestinal tissue (p=0,00001). The same was noticed with Crohn’s disease not only in the intestinal tissue but also in the blood (p=0,0013 and p=0,016 respectively). In addition patients with clinically severe IBD (ulcerative colitis and Crohn disease) more often had detectable EBV genome in their intestinal tissue (p=0,0195 and p=0,096 respectively).

Στη βιβλιογραφία υπάρχουν πολλές αναφορές σχετικά με ασθενείς με ΙΦΝΕ στους οποίους εμπλέκεται λοίμωξη κυρίως από CMV, αλλά και EBV στην πορεία της νόσου. Δεν υπάρχουν όμως ικανές μελέτες σχετικά με την μοριακή ανίχνευση του γονιδιώματος τόσο του CMV όσο και του EBV σε εντερικά τεμάχια ασθενών με ΙΦΝΕ. Μέθοδοι: Η προοπτική μελέτη πραγματοποιήθηκε από τον Σεπτέμβριο 2000 μέχρι και τον Ιούνιο 2003 σε 85 ασθενείς στους οποίους υπήρχε διαγνωσμένη ΙΦΝΕ (58 με ελκώδη κολίτιδα και 27 με νόσο Crohn) σε δύο γαστρεντερολογικές κλινικές μεγάλων νοσοκομείων της Αθήνας. Έγινε εκτίμηση της επίπτωσης της λοίμωξης από CMV και EBV με παθολογοανατομικές τεχνικές σε εντερικά τεμάχια καθώς και μοριακές τεχνικές τόσο στο αίμα όσο και στον εντερικό ιστό των ασθενών με ΙΦΝΕ και σύγκριση με ομάδα μαρτύρων που αποτελούσαν 45 άτομα που δεν παρουσίαζαν φλεγμονή στο έντερο. Αποτελέσματα: Η ανοσοϊστοχημική μελέτη παρουσίασε CMV αντιγόνο σε 18 ασθενείς με ΙΦΝΕ (13 με ελκώδη κολίτιδα, 16 με έξαρση) ενώ δεν ανιχνεύτηκε σε κανένα από την ομάδα των μαρτύρων. Το CMV γονιδίωμα τόσο στο αίμα σε 23 από 82 ασθενείς (28%)όσο και στους ιστούς ανιχνεύτηκε με PCR σε 29 (34,1%) από τους 85 ασθενείς με ΙΦΝΕ, οι 21 (36,2%) απ΄αυτούς με ελκώδη κολίτιδα και οι 8 (29,6%) με ν. Crohn. Επίσης σε 5 (6%) ασθενείς με ΙΦΝΕ (2 με ελκώδη κολίτιδα και 3 με νόσο Crohn) ανιχνεύτηκε CMV γονιδίωμα στον εντερικό ιστό χωρίς να ανιχνευτεί στο αίμα τους. Στην ομάδα των μαρτύρων σε 5 (11,6%) άτομα ανιχνεύτηκε CMV γονιδίωμα στο αίμα τους αλλά μόνο σε ένα (2,6%) στον εντερικό ιστό. Στον EBV δεν πραγματοποιήθηκε ανοσοϊστοχημική μελέτη των ιστών. Το EBV γονιδίωμα ανιχνεύτηκε με PCR στον ιστό σε 43 (57%) από τους 75 ασθενείς με ΙΦΝΕ από τους οποίους οι 31 (58%) με ελκώδη κολίτιδα και οι 12 (54%) με ν. Crohn, ενώ στο αίμα σε 24 (27%) από τους 88. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα με PCR στον ιστό στους ασθενείς με ΙΦΝΕ σε έξαρση τόσο σε ελκώδη κολίτιδα σε 26 ασθενείς (68%) όσο και σε ν. Crohn σε 11 από τους 15 ασθενείς (73%). Στην ομάδα των μαρτύρων σε 20 (44%) άτομα ανιχνεύτηκε EBV γονιδίωμα στο αίμα τους αλλά μόνο σε 6 (15%) από τα 39 στον εντερικό ιστό. Συμπέρασμα: Στους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα ανιχνεύεται συχνότερα το CMV γονιδίωμα στο αίμα τους όπως και στο ιστό σε σύγκριση με την ομάδα μαρτύρων (p=0,036 και p<0,0001 αντίστοιχα). Οι ασθενείς όμως με ν. Crohn έχουν πιο συχνά CMV γονιδίωμα μόνο στον εντερικό ιστό σε σχέση με την ομάδα μαρτύρων (p=0,0005) και όχι στο αίμα. Η ανίχνευση του CMV γονιδιώματος στο αίμα ή τον εντερικό ιστό έχει σχέση με τη μικρή διάρκεια της νόσου (p=0,0088 και 0,04 αντίστοιχα) αλλά όχι με την ηλικία, το φύλο, την σοβαρότητα της νόσου, την ενεργότητα κατά την εξέταση της κολονοσκόπησης, το τοξικό μεγάκολο, τη θεραπεία ή τη χειρουργική αντιμετώπιση. Επίσης στους ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα ανιχνεύεται συχνότερα το EBV γονιδίωμα μόνο στον ιστό (p<0,0001) σε σχέση με την ομάδα μαρτύρων. Οι ασθενείς όμως με ν. Crohn έχουν πιο συχνά ΕBV γονιδίωμα τόσο στον εντερικό ιστό όσο και στο αίμα (p=0,0013 και p=0,016 αντίστοιχα). Τέλος υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στην παρουσία EBV γονιδιώματος στην έξαρση της νόσου και στις δύο οντότητες δηλαδή στην ελκώδη κολίτιδα και στη ν. Crohn αλλά μόνο στον εντερικό ιστό σε σχέση με τους ασθενείς που βρίσκονται σε ύφεση τόσο ενδοσκοπικά όσο και κλινικά (p=0,0195 και p=0,096 αντίστοιχα).