Επίδραση της καταπόνησης (στρες) και της διατροφής, στα χαρακτηριστικά αύξησης και υγείας των μεσογειακών εκτρεφόμενων ειδών ψαριών

Abstract

Sea bass and sea bream are species of great importance in the Mediterranean. The optimization of growth and the preservation of good health are the main goals in systematic aquaculture, as they affect directly the economic result. Major factors configuring these parameters are stress and nutrition. Consequently, the exact knowledge of the effects of stress and nutrition, on growth and health of fish is necessary to ensure fish welfare and maximisation of the financial result. Thus, initially, it was considered the impact on sea bass of likely stressful factors, such as the anaesthesia during handling, the imposition of hypoxic conditions and the application of water flow and dissolved oxygen combinations. Subsequently, it was studied the effect of modern trends in sea bream’s nutrition, such as diets containing immunostimulants (yeast nucleotides, mixtures of organic acids of small chain), diets containing different concentrations of organic and inorganic iron and diets in which the wheat, normal main source of carbohydrates, was replaced by legume seeds. Growth was estimated through measurement of fish morphometrical differences in relation to food consumption. The evaluation of health status was based on blood characteristics and on non-specific immune system parameters. The later acts directly, especially at low temperatures, inducing the reaction of specific immune system and acting synergistically with it. Stress experiments confirmed that shorter, gentle handling procedures reduce the negative effects on fish health. In addition, it was revealed that sea bass is quite tolerant in environmental condition changes and adapts easily to different, even degraded environments, moderating their first significant impact. Feeding experiments showed that the integration of specific ingredients in the diet requires further investigation, in order to define their appropriate concentration and the proper duration of their application on fish diets.

Το λαβράκι και η τσιπούρα αποτελούν είδη μεγάλης οικονομικής σημασίας στη Μεσόγειο. Η βελτιστοποίηση της αύξησης αυτών και η διατήρησή τους σε κατάσταση καλής υγείας, αποτελούν βασική επιδίωξη κατά τη συστηματική εκτροφή τους, καθώς επιδρούν άμεσα στο οικονομικό αποτέλεσμα. Σημαντικότεροι παράγοντες διαμόρφωσης αυτών των παραμέτρων είναι η καταπόνηση (στρες) και η διατροφή. Έτσι, η ακριβής γνώση των επιδράσεων της καταπόνησης και της διατροφής, στην αύξηση και την υγεία των ιχθύων, κρίνεται απαραίτητη για την εξασφάλιση καλλίτερης διαβίωσης αυτών, αλλά και μεγιστοποίησης του οικονομικού αποτελέσματος. Κατά τον τρόπο αυτό, αρχικά, εξετάστηκε η επίδραση, σε λαβράκια, πιθανόν στρεσσογόνων παραγόντων, όπως ο τρόπος δειγματοληψίας, η επιβολή υποξικών συνθηκών διαφορετικής έντασης και η εφαρμογή διαφορετικών συνδυασμών ροής νερού και διαλυμένου σε αυτό οξυγόνου. Ακολούθως, μελετήθηκε η επίδραση ορισμένων σιτηρεσίων που αντιπροσωπεύουν τις σύγχρονες τάσεις στη διατροφή τσιπούρων, όπως σιτηρέσια που περιείχαν ανοσοενισχυτικά (νουκλεοτίδια από δομικά συστατικά ζυμών και μίγματα οργανικών οξέων μικρής οργανικής αλυσίδας), σιτηρέσια που περιείχαν διαφορετικές συγκεντρώσεις οργανικού και ανόργανου σιδήρου και σιτηρέσια στα οποία το σιτάρι, συνήθης κύρια πηγή υδατανθράκων, είχε αντικατασταθεί από σπέρματα ψυχανθών. Η εκτίμηση της αύξησης έγινε μέσω μετρήσεων της μεταβολής των μορφομετρικών χαρακτηριστικών των ιχθύων σε σχέση με την αντίστοιχη κατανάλωση τροφής. Η αξιολόγηση της υγείας τους έγινε μέσω παραμέτρων του αιμοποιητικού και του μη ειδικού ανοσοποιητικού τους συστήματος, το οποίο δραστηριοποιείται άμεσα, ιδιαίτερα σε χαμηλές θερμοκρασίες, προκαλώντας στη συνέχεια την αντίδραση του ειδικού, με το οποίο δρα συνεργικά, ακολούθως. Τα σχετικά με τους διάφορους χειρισμούς και την ποιότητα του νερού πειράματα επιβεβαίωσαν το γεγονός ότι μικρότερης διάρκειας, ήπιας μορφής χειρισμοί μειώνουν τις δυσμενείς για την υγεία των ιχθύων επιδράσεις. Επιπλέον, αποκάλυψαν ότι το λαβράκι είναι είδος ανθεκτικό στις αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών και προσαρμόζεται με ευκολία σε διαφορετικές, ακόμη και υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά καταστάσεις, μετριάζοντας την αρχικά σημαντική επίδραση αυτών. Τα σχετικά με τη διατροφή πειράματα έδειξαν ότι η ενσωμάτωση στο σιτηρέσιο συστατικών ή η αντικατάσταση ορισμένων συστατικών με άλλα, απαιτεί περαιτέρω έρευνα, για την εξέρευση της κατάλληλης συγκέντρωσης αυτών στο σιτηρέσιο και της ενδεδειγμένης χρονικής διάρκειας χορήγησης αυτών στους ιχθύες.