Η βυζαντινή λογία: 4ος-7ος αιώνας

Abstract

The aim of this thesis is to describe the well-educated woman in the early byzantine era and to answer some questions, who was the well-educated woman? Which was her origin? Which was her family? What influences has received from it? What level of education had she? Which was her work? How have her contemporaries treated her? How was the life of a woman of late antiquity? What perceptions affected the life of the woman in this era? What options had she? A Christian woman would be choosing the better part by devoting her life to God, as the bride of Christ. She had no formal training. A pagan woman could have a classical training and she could teach. The prevailing Christianity restricted the female education on religious limits, reinforced the traditional difference between the two sexes and restricted also the female activities on teaching and writing. These restrictions did not exist in the pagans who esteemed the learned woman as equal to man.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η σκιαγράφηση της εικόνας της λογίας κατά την πρώιμη βυζαντινή αυτοκρατορία. Λογία ορίζεται η γυναίκα με μεγάλο μορφωτικό επίπεδο, με ή χωρίς συγγραφικό έργο. Μέσα από τη μελέτη μεγάλου αριθμού πηγών, επιχειρήθηκε να διερευνηθεί το ποια ήταν, ποια η καταγωγή και το οικογενειακό της περιβάλλον, τι επιρροές δέχθηκε από αυτό, ποια ήταν η εκπαίδευσή της, ποιο το έργο της (αν υπάρχει ή έχει διασωθεί) πως αντιμετωπίστηκε από τους σύγχρονούς της. Παράλληλα, εξετάστηκε η ζωή της γυναίκας της ύστερης αρχαιότητας, ποιες ήταν οι αντιλήψεις που την καθόριζαν και τη διαμόρφωναν, ποιες ήταν οι επιλογές που μπορούσε να έχει. Αλλαγή στις αντιλήψεις κατά την εποχή αυτή δεν παρατηρείται, παρά τις ελπίδες που έδωσε η επικράτηση του χριστιανισμού για το αντίθετο. Ο χριστιανισμός μάλιστα περιόρισε τις δυνατότητες και το περιεχόμενο της γυναικείας εκπαίδευσης σε στενά θρησκευτικά πλαίσια καθώς και τη δυνατότητα διδασκαλίας από γυναίκες. Διέξοδος σ’ αυτούς τους περιορισμούς ήταν η άσκηση του μονοχικού βίου από τις γυναίκες. Αυτά βέβαια δεν απαντώνταν στους εθνικούς, οι οποίοι τιμούσαν τη μορφωμένη και τη θεωρούσαν ως ίση με τον άνδρα.