Το κίνημα της μεταρρυθμιστικής παιδαγωγικής και η επίδρασή του στο παιδαγωγικό έργο του Μιχάλη Παπαμαύρου

Abstract

Mich.Papamavros was one of the first representatives who introduced the Reforming Pedagogy and the School-to-Work, in Greece during the Interwar era. Although his life, his prosecutions and his work have been acknowledged since 1983, his pedagogical ideas and the influences under which he developed his work, -still remain unknown. This research paper aims to examine the work of this Greek Pedagogue and to reveal, to the extent to which is possible, his influences from the German Reforming Pedagogy and from the School-to-Work. At a theoretical level, it, also, intends to discuss his contribution to the development and to the renewal of the Instructive Methodology. In addition to this, it aims to concider his work on the grounds of the enrichment it has offered to the teaching and learning approaches and to the school life by supplementing them both with new incentives and practices. The paper pursues to answer the following specific questions, through a systematic analysis of Michael Papamavros work: • Which political developments and educational changes determined the pedagogical action of Michael Papamavros. How his turn from a liberal Pedagogue of the Interwar era towards a left wing Pedagogue of the National Resistance during and after the first two decades of the, -Civil can be explained? • To what extend had he been influenced by the main representatives of the Reforming Pedagogy and School-to-Work. Who were those by whom the Pedagogue Mich.Papamavros had been influenced by? • How does he Mich Papamavros, one of the main supporters of the School-to-Work in Greece, theoretically substantiate his opinions about it? • How had Mich Papamavros attempted to implement in practice the pedagogical and the instructive principles of the School-to-Work, at the time he was servicing the Greek educational system? Which were the results of this attempt of his? • To what extent the textbooks, either Reading Comprehension or Companion books, he wrote, follow his pedagogical perceptions about the diadactics related to the principles of the School-to-Work, he had formulated earlier in his relative work? To what extent the content of these textbooks reflect the Interwar Educational Demotisism’s positions? • Which of his opinions he truly supported and systematically tried to implement in the school practice during the Interwar period? Did those still prevail in his post-war work, when he had already joined the Left Wing? • Which of his ideas could be considered audacious for his times and which of them still remain well timed? As far as the Methodology, is concerned this research adopts a multilevel approach. At first the general political and educational conditions of the particular period are presented, in order to enlighten how those conditions sustained or impeded or even suspended the Pedagogue’s Michael Papamavros educational action. Secondly, Michael Papamavros "educational action" is examined, in relation to the previous first level. At a third level the Michael Papamavros’ "theoretical work" is analysed systematically. The fourth and last level investigates the "Reading Comprehension and Companion text books", which Michael Papamavros wrote either on his own or in collaboration with others. This is to evaluate their content and to establish the extend to which they follow the pedagogical and instructive principles which the writer underlines in his theoretical work about the Specific Didactics of the relevant subjects. All four levels of the research are closely interdependent and co-influenced.

Ο Μιχ. Παπαμαύρος υπήρξε ένας από τους πρώτους εκπροσώπους της Μεταρρυθμι-στικής Παιδαγωγικής και του Σχολείου Εργασίας στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Αν και η ζωή, οι διώξεις και το έργο του έγιναν γνωστά μετά το 1983, οι παιδαγωγικές του αντιλήψεις και οι επιρροές που δέχθηκε στη διαμόρφωση του έργου του παραμένουν ακόμη άγνωστες. Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να εξετάσει το έργο του Έλληνα παιδαγωγού και να αναδείξει όσο αυτό είναι δυνατόν, τις επιρροές που δέχθηκε από τη Γερμανική Μεταρρυθμι-στική Παιδαγωγική και το Σχολείο Εργασίας, καθώς και τη συμβολή του στην εξέλιξη και την ανανέωση της Διδακτικής Μεθοδολογίας σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά και στον εμπλουτισμό της διδακτικής πράξης και της σχολικής ζωής με νέα ερεθίσματα και πρακτικές. Τα συγκεκριμένα ερωτήματα, στα οποία αναζητούνται απαντήσεις μέσα από μια συστηματική ανάλυση των έργων του Μιχ. Παπαμαύρου, είναι: • Ποιες πολιτικές εξελίξεις και εκπαιδευτικές αλλαγές καθόρισαν την παιδαγωγική δράση του Μιχ. Παπαμαύρου και πώς εξηγείται η μεταστροφή του από φιλελεύθερο Παιδαγωγό της περιόδου του Μεσοπολέμου σε αριστερό Παιδαγωγό της Εθνικής Αντίστασης, του Εμφυλίου και των δύο πρώτων δεκαετιών μετά τον Εμφύλιο; • Σε ποιο βαθμό και από ποιους κυρίως εκπροσώπους της Μεταρρυθμιστικής Παιδα-γωγικής και του Σχολείου Εργασίας επηρεάστηκε ο Παιδαγωγός Μιχ. Παπαμαύρος; • Πώς τεκμηριώνει θεωρητικά τις απόψεις του για το Σχολείο Εργασίας, ο Μιχ. Παπαμαύρος, ένας από τους κύριους υποστηρικτές του στην Ελλάδα; • Πώς και με ποια αποτελέσματα προσπάθησε να εφαρμόσει ο Μιχ. Παπαμαύρος τις παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές του Σχολείου Εργασίας στην πράξη, όταν και όσο καιρό υπηρέτησε στην Ελληνική εκπαίδευση; • Κατά πόσο τα σχολικά βιβλία, Αναγνωστικά και βοηθητικά, τα οποία συνέγραψε, ακο-λουθούν τις παιδαγωγικές του αντιλήψεις για τη διδακτική των αντίστοιχων μαθημάτων και τις βασικές αρχές του Σχολείου Εργασίας, όπως τις διατυπώνει στα σχετικά του συγγράμματα και σε ποιο βαθμό τα περιεχόμενά τους αντικατοπτρίζουν τις θέσεις του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού της περιόδου του Μεσοπολέμου; • Ποιες από τις απόψεις που υποστήριζε και προσπάθησε συστηματικά να εφαρμόσει στη σχολική πράξη την περίοδο του Μεσοπολέμου, διατηρούνται στο μεταπολεμικό συγγρα-φικό του έργο, όταν έχει πια ενταχθεί στην Αριστερά; • Ποιες από τις ιδέες του, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τολμηρές για την εποχή του και ποιες από αυτές παραμένουν επίκαιρες; Ως προς τη Μεθοδολογία, η έρευνα ακολουθεί μια πολυεπίπεδη διαδικασία. Σε ένα πρώτο επίπεδο παρουσιάζονται οι γενικότερες «πολιτικές και εκπαιδευτικές συνθήκες» της συγκεκρι-μένης χρονικής περιόδου, για να φωτιστεί με ποιο τρόπο οι συνθήκες αυτές υποβοήθησαν, παρεμπόδισαν ή ακόμη και ανέστειλαν την εκπαιδευτική δράση του Παιδαγωγού Μιχ. Παπα- μαύρου. Σε ένα δεύτερο επίπεδο εξετάζεται η «εκπαιδευτική δράση» του Μιχ. Παπαμαύρου σε συσχετισμό με το προηγούμενο επίπεδο. Σε ένα τρίτο επίπεδο αναλύεται συστηματικά το «θεωρητικό συγγραφικό έργο» του Παπαμαύρου. Στο τέταρτο και τελευταίο επίπεδο μελετώνται τα «Αναγνωστικά και βοηθητικά σχολικά βιβλία», τα οποία συνέγραψε ο Παπαμαύρος, μόνος του ή σε συνεργασία με άλλους, για να αξιολογηθεί το περιεχόμενό τους και να διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό ακολουθούν τις παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές που υποστηρίζει ο συγγραφέας στις θεωρητικές μελέτες του για την Ειδική Διδακτική των αντίστοιχων μαθημάτων. Τα τέσσερα αυτά επίπεδα της έρευνας βρίσκονται σε στενή αλληλεξάρτηση και αλληλοεπηρεάζονται.