Συμμετοχική τέχνη, ανθρωπολογική προσέγγιση και η έννοια της ανθεκτικότητας στην αγροτική, αρβανίτικη κοινότητα του Ασπροπύργου

Abstract

This doctoral thesis is an analysis of the use of participatory art with one rural community, the Arvanitic ethnic group of Aspropyrgos, in which this community has seen dramatic changes in socio-economic and cultural transitions. This research-based study attempts to explain how the community’s resilience and sustainability work, when challenges of urbanization, industrialization, and multicultural strongly exist. What had been launched in 2016 as the international program «Amoli» became so critical that eventually it became central to a best-practice case study that underpins art, culture, and community engagement for dialogue, retention of identity, and socioecological sustainability. Such interactions within a contemporary rural landscape, facilitated through participatory art discourses, anthropology and ecology, strikingly draw and further stimulate synergy toward the safeguarding of cultural heritage and community resilience through ingenious technological partnerships. With an emphasis directed towards componential methodology, the thesis outlines that art plays an integral part in the process of community development and creating a complex interrelationship between art, technology, and society. The paper tries to add more insights for a deeper understanding of the potential of participatory art in addressing the global challenge to identify the gap in the effectiveness to build community’s resilience and sustainability.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά τον μετασχηματιστικό αντίκτυπο της συμμετοχικής τέχνης στην αγροτική αρβανίτικη κοινότητα του Ασπροπύργου, μιας πόλης που υφίσταται ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές και πολιτιστικές μεταβάσεις. Μέσα από τον φακό των συμμετοχικών πρακτικών, η έρευνα επιχειρεί να εμβαθύνει στην ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα της κοινότητας εν μέσω των προκλήσεων που θέτουν η αστικοποίηση, η εκβιομηχάνιση και οι πολυπολιτισμικές αλλαγές. Το πρόγραμμα «Αμολή», που ξεκίνησε το 2016, τίθεται ως κεντρική μελέτη περίπτωσης, επιχειρώντας τη διασταύρωση της τέχνης, του πολιτισμού και της κοινοτικής δέσμευσης για την προώθηση του διαλόγου, τη διατήρηση της ταυτότητας και την κοινωνικο-οικολογική βιωσιμότητα. Βασιζόμενη σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις από τη θεωρία της συμμετοχικής τέχνης, την ανθρωπολογία και την οικολογία, η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, του αγροτικού τοπίου και των καινοτόμων τεχνολογικών συνεργασιών για την ανθεκτικότητα της κοινότητας. Δίνοντας έμφαση στη συμμετοχική μεθοδολογία, η διατριβή προσδοκά την ανάδειξη της τέχνης στην καταλυτική ανάπτυξη της κοινότητας, διερευνώντας τις πολύπλοκες δυναμικές μεταξύ τέχνης, τεχνολογίας και κοινωνίας. Η έρευνα αυτή ευελπιστεί να συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση των δυνατοτήτων της συμμετοχικής τέχνης για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, μεταφέροντας ιδέες για την αποτελεσματικότητά της στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας των κοινοτήτων.