Απομάκρυνση παιδιών από την οικογένεια λόγω κακοποίησης: θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση στην Ελλάδα

Abstract

For many decades, the scientific community has been concerned about child abuse and/or neglect. There has been extensive scientific research into the nature and forms of abuse and/or neglect, particularly in recent years, with the goal of highlighting important clues for both the detection and prevention of abuse. Furthermore, research has been expanded to include alternative care if it is deemed necessary to remove a child from his or her home. As a result, specific laws and ministerial circulars were drafted to provide a legal framework for the situation, based on scientific research. However, the process of removal has not been thoroughly addressed, and no reference to how the removal should be carried out can be found in any legal text. This study investigates the removal process and whether it is a traumatic experience for children. In addition to the literature review, original qualitative research was conducted through interviews with adult survivors and survivors of childhood abuse who were removed. The results showed that even in cases where an adult individual as children understood the need for removal, the process of removal itself was traumatic and violent, resulting in the term "The Trauma of Violent Removal". Finally, the need for a legislative framework based on scientific findings for the act of removal was emphasized.

Το ζήτημα της κακοποίησης ή / και παραμέλησης παιδιών απασχολεί την επιστημονική κοινότηταπάρα πολλές δεκαετίες. Ειδικά τα τελευταία χρόνια υπάρχει εκτεταμένη επιστημονική έρευναγύρω από την φύση και τις μορφές της κακοποίησης ή / και παραμέλησης με στόχο την ανάδειξησημαντικών ενδείξεων τόσο για την ανίχνευση όσο και για την πρόληψη της κακοποίησης. Επιπλέον η έρευνα επεκτάθηκε και στο πλαίσιο εναλλακτικής φροντίδας, αν και εφόσον κριθείαναγκαίο το παιδί να απομακρυνθεί από το σπίτι του. Συνεπακόλουθα και με βάση τιςεπιστημονικές έρευνες εμπλουτίσθηκε το νομικό πλαίσιο με νόμους, εγκυκλίους και άλλεςπράξεις. Η ίδια όμως η διαδικασία της απομάκρυνσης δεν έχει ερευνηθεί διεξοδικά και δενυπάρχει καμία αναφορά σε νομικό κείμενο για το πώς πρέπει να γίνονται οι απομακρύνσεις. Μετην παρούσα έρευνα επιχειρείται να διερευνηθεί η διαδικασία της απομάκρυνσης και οιεπιπτώσεις της ως τραυματική εμπειρία για τα παιδιά. Εκτός από την βιβλιογραφική έρευνα,διεξήχθη ποιοτική έρευνα μέσω συνεντεύξεων σε ενήλικες επιζώντες και επιζώσες κακοποίησηςμε εμπειρία απομάκρυνσης στην παιδική τους ηλικία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ακόμη καιστις περιπτώσεις που τα ενήλικα άτομα ως παιδιά κατανοούσαν την ανάγκη της απομάκρυνσης,η πράξη της απομάκρυνσης υπήρξε τραυματική και βίαιη με αποτέλεσμα να καθιερωθεί ηορολογία «Το Τραύμα Βίαιης Απομάκρυνσης». Τέλος αναδείχθηκε η ανάγκη για νομοθετικήπλαισίωση της πράξης της απομάκρυνσης, βασισμένη σε επιστημονικά ευρήματα.